Moja ulubiona książka. Osobiście uważam ją za arcydzieło.

Moja ulubiona książka. Osobiście uważam ją za arcydzieło.

Wydanie zapomnianej powieści Krzysztofa Niemczyka (1938-1994) wraz z listami i wspomnieniami dokumentującymi jego życie sprawiło, że powstała jedna z najbardziej niezwykłych książek, jakie ukazały się ubiegłego roku na polskim rynku. O ile powieść przez czterdzieści lat niemiłosiernie się zestarzała i dziś ma głównie wartość historyczną, o tyle życiorys Niemczyka wciąż poraża, trudno znaleźć innego równie bezkompromisowego twórcę, który niemal bez przerwy znajdując się na dnie z żelazną dyscypliną realizował swoje kolejne „projekty“.

Ten syn znakomitego skrzypka Wacława Niemczyka, bratanek Leona Niemczyka, brat aktorki Moniki Niemczyk swój najlepszy okres przeżył na przełomie lat 60. i 70. Powieść „Kurtyzana i pisklęta“ krążyła wówczas w odpisach, wzbudzając zachwyt wybitnych krytyków, Niemczyk brał udział w głośnych akcjach artystycznych w rodzaju „My nie śpimy“ w Zielonej Górze czy „Kelnerze – to ty dasz nam dziś napiwek“ w Grand Hotelu. Sam zwrócił na siebie uwagę happeningami w rodzaju kąpieli w fontannie na Rynku przed kościołem Mariackim czy odsłanianiem pośladków w miejscach publicznych. Po Krakowie chodził w czarnej pelerynie, z cepeliowskim ptaszkiem na ramieniu albo przyczepionymi skrzydłami, często z ekscentrycznym makijażem. Jego wielką miłością był wówczas Jacek Gulla, jemu poświęcony został „Dziennik 1968 – część II“, który zaczyna się od wyznań w rodzaju: Kocham Jacka tak bardzo i tak różnorako, że mógłbym się go wyrzec cieleśnie, gdyby mi za to wolno go było kochać całkiem otwarcie, z aprobatą znajomych, przyjaciół i za jego milczącym przyzwoleniem (17 VII),a kończy stwierdzeniem: Na pewno już go nie kocham. Co za radość żyć (9,10 VIII).

Po wykluczeniu z otoczenia Tadeusza Kantora Niemczyk znalazł się poza kręgiem artystycznym, obracał się głównie wśród hippisów, w jego mieszkaniu przez jakiś czas mieszkała Kora Jackowska, a Allen Ginsberg złożył swój autograf na ścianie. Potem było oskarżenie o szerzenie pornografii (wytapetował pokój zdjęciami swojego penisa),zamykanie w zakładzie psychiatrycznym, prowadzenie we własnym mieszkaniu nielegalnej knajpy „Pod wulkanem“, gdzie w każdej chwili milicja mogła zrobić najście. Do końca pozostał wierny swojej fascynacji włoskimi gwiazdami lat 50., takimi jak Lucia Bose, Silvana Mangano, a przede wszystkim Lea Padovani, która dzięki akcji Niemczyka otrzymywała dziesiątki listów przepisywanych różnym charakterem pisma i wysyłanych z kilku miejsc w Europie.

(Krzysztof Tomasik, nr 11)

Wydanie zapomnianej powieści Krzysztofa Niemczyka (1938-1994) wraz z listami i wspomnieniami dokumentującymi jego życie sprawiło, że powstała jedna z najbardziej niezwykłych książek, jakie ukazały się ubiegłego roku na polskim rynku. O ile powieść przez czterdzieści lat niemiłosiernie się zestarzała i dziś ma głównie wartość historyczną, o tyle życiorys Niemczyka wciąż...

"Kurtyzana i pisklęta" z całą pewnością nie jest książką łatwą w odbiorze. Wymaga dużego samozaparcia i najwięcej satysfakcji sprawia kiedy zna się ekscesy i sposób życia autora. Jest wprost przepełniona niezwykła osobowością Niemczyka, jest na wskroś 'niemczykowska' i nie wyobrażam sobie, żeby napisać ją mógł ktokolwiek inny. Wielowątkowa, wykorzystująca poetykę karnawalizacji, ideę życia-sztuki, oniryzm, wizje psychodeliczne, wątki faustyczne i wiele innych, niezliczonych tematów. Zabawa konwencją i narracją, obszerne, misterne opisy i niezwykłe wyczulenie na barwy, tekstury, dźwięki i zapachy. Prawdziwa uczta dla wszystkich zmysłów przy równoczesnej dawce makabry, groteski, absurdu i purenonsensu. Wymaga mocnych nerwów i dużej tolerancji.
Wydanie składa się z dwóch odrębnych książek, "Trakatat o życiu Krzysztofa Niemczyka..." jest świetnym wstępem i zaproszeniem do poznania tego enfant terrible polskiej kultury. Można się zakochać albo rzucić w diabły po kilku stronach. Główne postaci skonstruowane są w sposób złożony i fascynujący. Tytułowa Kurtyzana łączy w sobie namiętność, amoralność z nieposkromioną chęcią czynienia dobra. Nadwrażliwa, artystyczna dusza robiąca z własnego życia performance. Zamknięta w pełnym sex appealu ciele i zdana na pastwę starszych pań, demonicznego Profesora lub młodocianych hippisów.
Zwroty akcji, senne wizje, retardacje, odniesienia do kultury i kontrkultury lat sześćdziesiątych ale i do dzieł mistrzów klasyki europejskiej. Stawiana w jednym rzędzie z dziełami Witkacego i Schulza, inspiracja dla teatru Kantora - bezsprzecznie w mojej opinii książka genialna. Niestety zapomniana i niedoceniona, tak jak jej autor.

"Kurtyzana i pisklęta" z całą pewnością nie jest książką łatwą w odbiorze. Wymaga dużego samozaparcia i najwięcej satysfakcji sprawia kiedy zna się ekscesy i sposób życia autora. Jest wprost przepełniona niezwykła osobowością Niemczyka, jest na wskroś 'niemczykowska' i nie wyobrażam sobie, żeby napisać ją mógł ktokolwiek inny. Wielowątkowa, wykorzystująca poetykę...