Istnieje wiele książek opowiadających historię takich wojennych uciekinierów. Mimo to wciąż potrzebujemy nowych, które będą przypominały nam o prawdziwej twarzy uchodźców. Ele Fountain w swojej książce ukazuje nam losy kilku osób, które szukają ratunku. Głównym bohaterem jest Shir, który w wieku czternastu lat udaje się w samotną drogę. Zostaje w nią wyprawiony przez matkę, ponieważ dla niej ratowanie syna przed wojskiem jest sprawą priorytetową. Sama nie ma jednak możliwości towarzyszenia chłopcu, podróż taka jest bowiem bardzo kosztowna. Inwestuje więc wszystkie pieniądze w ocalenie jednego ze swoich dzieci.

Shir wyrusza więc w drogę, początkowo wraz z najlepszym przyjacielem, potem zupełnie samotnie. To, jak krętą ścieżką przyjdzie mu kroczyć, przerasta ludzkie wyobrażenie. Głód, który skręca wnętrzności, pragnienie wysuszające język na twardy kołek, paląca tęsknota za rodziną, strach przed nieznanym – to tylko niektóre z elementów nowego życia, które od chwili opuszczenia domu będzie wiódł ten chłopiec. Do tego dojdzie jeszcze czająca się na każdym kroku śmierć, handlarze ludźmi, którzy czyhają na nieostrożnych uciekinierów, choroby, których nie ma komu leczyć, ból, brud, samotność i poczucie beznadziei. Shir jednak mimo wszystko się nie poddaje, czując spoczywającą na swoich barkach odpowiedzialność. Niesie w pamięci numery telefonów, które powtarza jak mantrę. Obiecał bowiem, że kiedy dotrze do Europy, zadzwoni pod nie wszystkie i opowie o tym, co spotkało ludzi w jego kraju. Opowie o losie więźniów z metalowego kontenera, których przetrzymywano na pustyni, o swojej rodzinie, która pozostała w dawnym domu, o bliskich przyjaciela, którego już z nim nie ma. Każda z tych historii zostanie zapomniana, chyba że on ją opowie. Musi więc iść dalej, nie wolno mu się poddawać, ponieważ spoczywa na nim ogromny obowiązek. To ta świadomość pcha go wciąż do przodu.

„Uciekinier” rozpoczyna się i kończy na łodzi, którą targają wzburzone fale. To takimi łodziami próbują przedostawać się do Europy uchodźcy, których zwłoki czasami wyrzuca morze. Niektórym się udaje, wielu ginie. Jest ich tak dużo, że odruchowo postrzegamy ich jako ludzką masę, która zalewa nasz kontynent. A przecież w tej masie nie mamy rzeczy, tylko ludzi, którzy stanowią odrębne jednostki. Każdy z nich to ktoś, kto o czymś marzy, za kimś tęskni, nad czymś płacze. Różni ich od nas tylko sytuacja, w jakiej się znaleźli. Każdy z nich to przecież właśnie taki uciekający Shir. Jego śledzimy na kartach „Uciekiniera” ze współczuciem, trzymamy za niego kciuki, marszczymy czoło w poczuciu żalu, kiedy spotyka go jakieś niepowodzenie. Nad jego losem jesteśmy w stanie zapłakać. Czemuż zatem nie mielibyśmy płakać i nad losem jemu podobnych?

„Uciekinier” zwraca uwagę na ważny i bardzo aktualny problem. Uczula na prawdę, która została schowana starannie pod propagującymi strach przekazami. Ja nie lubię, kiedy się mną manipuluje. Wolę sama wyrobić sobie zdanie w ważnych sprawach. Każdemu, komu również zależy na poznaniu prawdziwego oblicza uchodźstwa, „Uciekinier” pomoże zrozumieć skalę dramatu rozgrywającego się tuż obok nas. To bardzo wartościowa książka, którą gorąco polecam.

Izabela Straszewska

* Cytaty z książki.