Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Całe życie czekałam, aż zmienię zdanie, aż pewnego dnia się obudzę i będę kimś innym niż dzień wcześniej, rok wcześniej i jako dziecko, nastolatka czy młoda dorosła. Czekałam, aż zacznę chcieć tego, co wszyscy inni. Ale ja nie chcę. Jest to dla mnie tak samo naturalne jak dla tych, którzy przez całe życie pragnęli dzieci. Czuję to samo, co oni, od najmłodszych lat - tyle, że na odwrót.

Od dnia, gdy przyszłam na świat, do chwili śmierci muszę żyć w swoim towarzystwie, i to mi zupełnie wystarczy.

A ja za­wdzię­czam ci wszyst­ko, mimo że nie je­stem ci ab­so­lut­nie ni­cze­go winna. Nie pro­si­łam się na ten świat, lecz cie­szę się, że wolno mi na nim być. Ale wszyst­ko, co robię, muszę robić dla samej sie­bie. Po­dob­nie jest w twoim przy­pad­ku – wszyst­kie ofia­ry, które po­no­si­łaś i które po­no­sisz, wy­ni­ka­ją z two­je­go wła­sne­go prze­ko­na­nia o tym, co jest dla kogoś naj­lep­sze – nie­ko­niecz­nie zaś z tego, że ktoś cię o coś prosi.

Nawet gdyby świat miał się jutro skoń­czyć, to umrę szczę­śli­wa, bo mia­łam cię w swoim życiu.

Boję się być samotna i nieszczęśliwa, uwięziona w rodzinie z mężczyzną, który już mnie nie dostrzega, i dziećmi, którym daję, daję, daję wszystko, co mam, nie czując, że dostaję cokolwiek w zamian. Tak samo boję się też być samotna i nieszczęśliwa zupełnie solo, w mieszkaniu, w którym umrę i zostanę znaleziona dopiero po kilku tygodniach, być może z twarzą zjedzoną przez kota, zupełnie sama na tym świecie.
Chociaż nie, nie boję się tych dwóch rzeczy tak samo. Wolę już to drugie. O wiele bardziej wolę to drugie.

Nie jestem niczyją mamą, nie pragnę zostać czyjąś mamą. Mam już dość roboty sama ze sobą. Od dnia, gdy przyszłam na świat, do chwili śmierci muszę żyć w swoim towarzystwie, i to mi zupełnie wystarczy.

Wszyst­ko przez te ocze­ki­wa­nia co do tego, kim jest dobra matka i dobry oj­ciec. Matka jest wszyst­kim, matka musi być mądra i pełna cie­pła, su­ro­wa i spra­wie­dli­wa, wiecz­nie obec­na i wszyst­ko­wie­dzą­ca. Oj­ciec na­to­miast cho­dzi do pracy, a gdy wraca, to jest już bar­dzo zmę­czo­ny, oj­ciec ma stać przy gril­lu i pro­wa­dzić auto, czy­tać ga­ze­ty oraz wie­dzieć, gdzie matka chowa sło­dy­cze.

(...) po­wie­dzia­ła mi, że moje wszyst­kie myśli i stra­chy wokół po­sia­da­nia dziec­ka można po­rów­nać z roz­ter­ka­mi kogoś, kto nie ma od­wa­gi się za­ko­chać, bo cały czas się boi, że zo­sta­nie po­rzu­co­ny przez obiekt swo­ich uczuć. Ale to nie to samo. Nie boję się, że coś się skoń­czy albo zo­sta­nę po­rzu­co­na. Oba­wiam się za­mknię­cia, uwię­zie­nia w re­la­cji, która spra­wia mi ból. Można odejść od part­ne­ra, można się roz­wieść, ro­zejść, roz­stać i nigdy już ze sobą nie roz­ma­wiać. Ale dziec­ka nie spo­sób po­rzu­cić, mamą zo­sta­je się na za­wsze.

Mama nie była w swo­ich ro­dzin­nych oko­li­cach, odkąd bab­cia z dziad­kiem sprze­da­li dom. Kie­dyś za­py­ta­łam ją, czy chcia­ła­by się tam z po­wro­tem prze­pro­wa­dzić, byłam na­sto­lat­ką i wła­śnie prze­czy­ta­łam ar­ty­kuł o tym, że więk­szość ludzi chce na sta­rość wró­cić w swoje stro­ny, że z re­gu­ły umie­ra się nie dalej niż trzy ki­lo­me­try od miej­sca swo­ich na­ro­dzin. A mama od­po­wie­dzia­ła mi wtedy, że wo­la­ła­by się chyba po­wie­sić.

Mój tata zmarł, zanim się do­wie­dział, że nigdy nie zo­sta­nie dziad­kiem. Gdyby nadal żył, a ja uro­dzi­ła­bym syna, w innym świe­cie, w innym życiu, to na­zwa­ła­bym go jego imie­niem.

Nigdy nie pra­gnę­łam ro­dzeń­stwa, nawet jako dziec­ko. Było mi do­brze, nigdy nie czu­łam się sa­mot­na, lu­bi­łam wła­sne to­wa­rzy­stwo, tak samo jak lubię je teraz.

Gdy się uro­dzi­łaś, by­li­śmy tacy mło­dzi i tacy umę­cze­ni. Przez pierw­szy rok pra­wie wcale nie spa­li­śmy, a gdy w końcu pod­ro­słaś, to nie bar­dzo mie­li­śmy ocho­tę za­czy­nać na nowo, skoro już za­brnę­li­śmy tak da­le­ko.

Chcia­ła­bym re­de­fi­ni­cji ról matki i ojca, ale wiem rów­nież, że gdy­bym zo­sta­ła matką, to pew­nie chcia­ła­bym robić wszyst­ko sama i osta­tecz­nie zwa­rio­wa­ła­bym ze stre­su i braku snu. Nie przy­zna­ła­bym, że po­trze­bu­ję po­mo­cy i nie by­ła­bym w sta­nie jej przy­jąć od ludzi wy­cią­ga­ją­cych do mnie rękę. By­ła­bym osobą, która krzy­czy na ojca swo­ich dzie­ci ze zło­ści i iry­ta­cji na wszyst­ko, co on robi źle.

Nikt cię nie będzie trzymał za rękę do końca twoich dni. Każdy kiedyś odejdzie. Ty też.

Urodzić dziecko, mieć dziecko, doświadczyć skrajnych punktów istnienia. To czas najlepszy i czas najgorszy. Jeszcze nigdy nie byłaś tak zmęczona, w ogóle nie wyobrażałaś, że można być aż tak zmęczonym. I nigdy nie kochałaś tak mocno, w ogóle sobie nie wyobrażałaś, że można tak kochać.

Ależ oczywiście, że pragnę dobrego życia z kimś, kto mnie kocha i lubi ze mną być, oczywiście, że pragnę być dobrym człowiekiem. Po prostu uważam, że bez dziecka jestem lepsza, niż byłabym z dzieckiem.

Nie chcę, by życie stało w miejscu, u mnie też wydarza się całkiem sporo, mimo że nie urodziłam nowego człowieka. W mojej głowie, moim sercu i ciele zawsze się coś dzieje i nie potrzeba mi niczego więcej.

- Nie masz po­ję­cia, przez co prze­cho­dzi­my.

– To praw­da – mówię. – Ale jest do­kład­nie tak, jak mówią w sa­mo­lo­cie, pre­zen­tu­jąc pro­ce­du­ry bez­pie­czeń­stwa. Trze­ba naj­pierw za­ło­żyć wła­sną maskę, a do­pie­ro póź­niej pomóc innym. A moim zda­niem po na­ro­dzi­nach Elli tro­chę za­po­mnia­łaś o wła­snej masce.

Ro­dzi­ce cze­ka­ją na po­dzię­ko­wa­nia, a dzie­ci cze­ka­ją na prze­pro­si­ny. Nikt z nas nie do­sta­nie nigdy tego, czego pra­gnie.

Nie prosiłam się na ten świat, lecz cieszę się, że wolno mi na nim być. Ale wszystko, co robię, muszę robić dla samej siebie.

Czy można wła­ści­wie być szczę­śli­wym, skoro wszy­scy wokół cie­bie twier­dzą, że je­steś nie­szczę­śli­wy? Je­że­li zde­cy­du­ję się nie mieć dzie­ci, to czy nadal będę się spo­ty­kać ze współ­czu­ciem i li­to­ścią, nie wspo­mi­na­jąc już o zło­ści czy oskar­że­niach o ego­izm? Czy moje życie, które chcia­ła­bym uczy­nić ży­ciem do­brym, peł­nym ludzi, li­te­ra­tu­ry, ra­do­ści, roz­ry­wek, do­brych po­sił­ków, póź­nych wie­czo­rów i wcze­snych po­ran­ków, fe­sti­wa­li, obia­dów, wie­czo­rów quizowych, wyjść do kina, prze­bie­żek i uści­sków, czy całe to życie bę­dzie po­strze­ga­ne jako wy­bra­ko­wa­ne i warte mniej niż życie bez czasu na to wszyst­ko, lecz za to wy­peł­nio­ne cza­sem na bycie mamą i bu­do­wa­nie ro­dzi­ny?

Nie mówię, że nie bę­dzie mi ni­cze­go bra­ko­wać, bo bra­ko­wać mi bę­dzie wszyst­kie­go, czego nie wy­bio­rę, i mo­gło­by mi być też do­brze, gdy­bym wy­bra­ła ina­czej, je­stem tego pewna, wie­rzę, że mo­gła­bym być szczę­śli­wa w wielu ży­ciach za­rów­no po­dob­nych, jak i nie­po­dob­nych do tego, które wy­bra­łam i otrzy­ma­łam, ale więk­szość z tego, co mam teraz, to wynik moich wła­snych de­cy­zji.

Nie chcę być kimś, kto wrzesz­czy. Nie mam za­mia­ru być kimś, kto wrzesz­czy, kimś, kto pod­no­si głos, kto musi wszyst­kie­go pil­no­wać, utrzy­my­wać po­rzą­dek, le­d­wie prze­cież pa­nu­ję nad samą sobą, jak mia­ła­bym więc zająć się innym czło­wie­kiem, jak niby mamy na­uczyć kogoś in­ne­go, jak zo­stać kimś czy coś osią­gnąć, skoro le­d­wie sami coś sobą re­pre­zen­tu­je­my.

- Poza tym nie boję się zmian, to fajne, że życie co chwi­la wy­glą­da ina­czej, nie je­stem tą samą osobą, co pięć albo dzie­sięć lat temu, choć oczy­wi­ście tro­chę ją przy­po­mi­nam. I cie­szę się, że mogę zmie­nić zda­nie czy spoj­rze­nie na różne spra­wy, że budzę się, czu­jąc coś in­ne­go niż czu­łam wczo­raj.

Czemu rozczarowujemy ludzi, którzy nas kochają? Bo rozczarowujemy też samych siebie, cały czas, bo się zmieniamy, bo nagle chcemy innych rzeczy, nagle zaczynamy ich oczekiwać, bo nasza wizja świata nie jest ich wizją, bo mamy uczucia, bo mówimy, zamiast słuchać, nie rozumiemy się, we wszystkim doszukujemy się drugiego, gorszego dna, jest nam tak smutno, że się wściekamy, tak się wściekamy, że robi nam się smutno. Przez pół dnia sama nie wiem, co czuję, więc jak można ode mnie oczekiwać, żebym wiedziała albo rozumiała, co czuje on?

Nie da się kogoś przekonać, żeby cię kochał.

Nie chcę być kimś, kto wrzeszczy. Nie mam zamiaru być kimś, kto wrzeszczy, kimś, kto podnosi głos, kto musi wszystkiego pilnować, utrzymywać porządek, ledwie przecież panuję nad samą sobą, jak miałabym więc zająć się innym człowiekiem, jak niby mamy nauczyć kogoś innego, jak zostać kimś czy coś osiągnąć, skoro ledwie sami coś sobą reprezentujemy. No i nie wiadomo przecież, czy dziecko, które nam się urodzi, nie będzie kompletnie narwane, pełne szalonych pomysłów [...]. Nie wiadomo przecież, czy dziecko nie będzie miało kolek, wady serca, skłonności do depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, a tak naprawdę to każdej choroby, nie wiemy nic o przyszłości, o zmianach klimatu [...] może kolejne dziecko, to, które ma być moje, nasze, będzie właśnie tym, które przechyli szalę i wszystko runie, nastaną cyklony, utoniemy w potopie, zasypią nas asteroidy, bieguny się stopią, kontynenty rozpadną, siła ciążenia zostanie zniesiona, a wszechświat imploduje. [...] Tak to się może skończyć. I nie mam siły być kimś, kto musi codziennie wrzeszczeć, drzeć się rano, by dziecko zechciało włożyć ubranie, zapiąć kurtkę, znaleźć buty, rękawiczki i czapkę, gdzie ta cholerna czapka? Nie mam na to siły! Gdzie jest moja czapka? No widzisz, nie mam nawet własnej czapki, jakim cudem mam pilnować twojej? Tak nie można, nie możesz być kimś, kto chodzi w zimę z gołą głową, wszyscy w przedszkolu będą gadać, że nie masz czapki, że marzniesz, masz czerwone policzki, będą pisać kartki o właściwej odzieży zimowej, a ja nie będę mogła winić za to ciebie, prawda, nie sposób przecież powiedzieć, że trzylatek zapodział gdzieś swoją czapkę, więc to będzie moja wina, bo wszystko będzie moją winą, od chwili twoich narodzin do dnia twojej śmierci. Gdy psycholog zapyta: “A jak wyglądało twoje dzieciństwo?”, zaczniesz opowiadać o wrzaskach i pogubionych czapkach i wszystkim innym, co się wydarzy, od pierwszego dnia aż do mojej albo twojej śmierci. Nie mam na to siły. Po prostu nie mam na to siły.

Nawet gdyby świat miał się jutro skończyć, to umrę szczęśliwa, bo miałam cię w swoim życiu.

Wydaje mi się, że na tym świecie nie ma zbyt wielu ludzi, z którymi można być szczęśliwym przez osiem lat. Wydaje mi się, że nie ma tak wielu, których się kocha i to nie mija.

Nie wiadomo przecież, czy dziecko nie będzie miało wady serca, skłonności do depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, a tak naprawdę to każdej choroby, nie wiemy nic o przyszłości, o zmianach klimatu i gazach cieplarnianych, może kolejny człowiek będzie kroplą, która przepełni kielich, może kolejne dziecko, to, które ma być moje, nasze, będzie właśnie tym, które przechyli szalę i wszystko runie, nastaną cyklony, utoniemy w potopie, zasypią nas asteroidy, bieguny się stopią, kontynenty rozpadną, siła ciążenia zostanie zniesiona, a wszechświat imploduje.