Dlaczego więc niektórzy ludzie dobrowolnie imigrowali do Polski Ludowej? Co ich do tego skłoniło? Czyżby akurat dla nich PRL był ziemią obiecaną? Jak wyglądało ich życie w ludowej ojczyźnie? Czy nie żałowali swojej decyzji o przyjeździe? Czy w PRL-u odnaleźli swój miejsce na ziemi?

Na te i podobne pytania odpowiada książka Przemysława Semczuka pod tytułem „Wybrałem Pol(s)kę. Imigranci w czasach PRL”. Ukazała się ona nakładem Wydawnictwa PWN, została wydana w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest to kolejny cykl z serii publikacji traktujących o różnych aspektach życia w Polsce Ludowej.

We wstępie autor zdradza nam, że „postanowił opisać kilka postaci, by pokazać trochę inny obraz PRL-u i znaleźć powód, dla którego obywatele różnych państw, w tym także tych zza żelaznej kurtyny, stawali się Polakami. Najczęstszą przyczyną było uczucie”.

Myślę, że podjęta problematyka zasługuje na uznanie. Jest to bowiem temat raczej mało znany. Tymczasem Semczuk w sześciu interesujących rozdziałach przybliża nam sylwetki i historię ludzi, którzy z różnych przyczyn „wybrali Polskę”. Uważny czytelnik już po tytule zorientuje się, że bardzo często za tym wyborem stał konkretny człowiek – kobieta lub mężczyzna. Miłość, jak wiemy, nie uznaje granic. Niektórzy ludzie przyjeżdżali więc do PRL-u w ślad za swoją drugą połową.

Jednak nie był to jedyny powód imigracji do Polski Ludowej. Niektórzy przyjeżdżali dla celów naukowych, uważając nasz kraj za oazę wolności i dobrobytu. Inni czynili to z powodów ideologicznych – w drugiej połowie XX wieku na zachodzie wielu ludzi sympatyzowało z lewicą. Byli też i tacy, którzy przyjeżdżali do Polski – choć zakrawa to na ironię – aby się wzbogacić.

Niestety codzienność PRL-u szybko weryfikowała ich wyobrażenia i marzenia. Wielu żałowało swojej decyzji. Wielu dopiero wtedy przekonało się, co to znaczy żyć w państwie totalitarnym. Jednak wszyscy bez wyjątku próbowali ułożyć sobie życie.

Czy Polska Ludowa dała im taką szansę? Jak im się odwdzięczyła za to, że wybrali PRL na swoje miejsce do życia?

„Wybrałem Pol(s)kę” to publikacja dla wszystkich interesujących się historią Polski Ludowej. Książka jest niewielkich rozmiarów, a czyta się ją naprawdę szybko – momentami wręcz jak powieść sensacyjną. Chociaż gorzka w swej wymowie, odsłania przed nami kolejny (może nieco mniej znany) aspekt historii PRL-u. To naprawdę ciekawa lektura.

Wojciech Sobański