Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Lu­dzie rzad­ko zdają sobie spra­wę, że kon­se­kwen­cje ich uczyn­ków nigdy nie do­tkną wy­łącz­nie ich. Są jak roz­cho­dzą­ce się po wo­dzie kręgi po wrzu­co­nym do niej ka­mie­niu, które do­cie­ra­ją da­le­ko i ko­ły­szą wszyst­kim, co się na niej unosi. I zanim tafla na po­wrót się uspo­koi i znie­ru­cho­mie­je, mija dużo czasu.

Tylko w przy­pad­ku kon­se­kwen­cji jest istot­na róż­ni­ca.

Tu już nic nigdy się nie wy­gła­dzi i nie uspo­koi.

Tego dnia lało jak z cebra. Gdy umie­ra­ją do­brzy lu­dzie, ża­łob­ni­cy zwy­kli ma­wiać, że nawet niebo pła­cze nad tą stra­tą. Dla Iwony le­ją­ce się z niego stru­gi zim­nej wody były zwy­czaj­nym desz­czem, uprzy­krza­ją­cym lu­dziom zwy­cza­jo­wą po­win­ność to­wa­rzy­sze­nia zmar­łe­mu w jego ostat­niej, ziem­skiej dro­dze.

(...) naj­więk­szy pro­blem ze zna­le­zie­niem ukry­wa­ją­cych się ludzi do­ty­czy tych, któ­rzy wie­dzą, jak to robić.

Kiedy się kła­mie, jak naj­wię­cej ele­men­tów musi być zgod­nych z praw­dą, żeby stwo­rzyć po­zo­ry praw­do­mów­no­ści.

(...) jego uścisk był mocny, męski, ale nie do prze­sa­dy. Wiele razy spo­ty­ka­ła się z niedź­wie­dzi­mi uści­ska­mi męż­czyzn, któ­rzy w ten za­baw­ny spo­sób pró­bo­wa­li po­ka­zać jej może nie tyle prze­wa­gę, ile swoją atrak­cyj­ność.

Cho­dzi­ło wy­łącz­ne o to, że była ma­rio­net­ką, a teraz zo­sta­ła sama bez środ­ków do życia i per­spek­tyw. Wyj­ścia miała dwa: albo się pod­dać, albo wal­czyć o przy­szłość. Sto­czyć się na dno, a w za­sa­dzie zo­stać na nim, bo tam wła­śnie była, albo pró­bo­wać wy­do­stać się na po­wierzch­nię. Zo­sta­nie na dnie rów­na­ło się śmier­ci i była tego świa­do­ma. Wy­pły­nię­cie na po­wierzch­nię było szan­są i do­pie­ro potem mogła zde­cy­do­wać, co dalej. Na spo­koj­nie, na trzeź­wo, na chłod­no.

- Po­mo­że nam pani?

– Nie – od­par­ła zde­cy­do­wa­nie.

– Dla­cze­go?

– Bo nie wdep­tu­je się dwa razy w to samo gówno.

(...) można żyć z kimś pod jed­nym da­chem dwa­dzie­ścia i wię­cej lat, a i tak nie uda się go do­brze po­znać, bo każdy ma swoje ta­jem­ni­ce, któ­ry­mi nie może się po­dzie­lić z in­ny­mi, nawet z naj­bliż­szy­mi. Nie może, nie chce albo nie po­tra­fi.

(...) każdy czło­wiek na­praw­dę do­brze, wręcz na wylot, zna tylko jedną osobę. Sie­bie. Wszy­scy po­zo­sta­li będą za­wsze ob­cy­mi.

Nie je­stem spe­cja­li­stą, ale wy­da­je mi się, że lu­dzie do­ra­sta­ją­cy w do­mach dziec­ka po roz­po­czę­ciu sa­mo­dziel­ne­go życia pre­zen­tu­ją dwie po­sta­wy. Jedni pró­bu­ją nad­ro­bić stra­co­ne lata i gro­ma­dzą dobra; jeśli mają taką moż­li­wość, robią wszyst­ko, żeby na nie za­ro­bić, i do­ga­dza­ją sobie nimi. Taka re­kom­pen­sa­ta, którą sami sobie dają. A inni są tak przy­zwy­cza­je­ni do skrom­nych wa­run­ków, że za­do­wa­la­ją się nie­zbęd­nym mi­ni­mum. I może nawet boją się mieć coś wię­cej z obawy, że mogą to stra­cić.

W sumie wszyst­kie hi­sto­rie, przez które te dzie­ci tra­fi­ły tutaj [do domu dziecka], były smut­ne, bo niby nie ma róż­ni­cy: jak się traci ro­dzi­ców, to nie­waż­ne w ja­kich oko­licz­no­ściach, po pro­stu ich nie ma i to jest nie­wy­obra­żal­na tra­ge­dia. Ale te stra­ty mają jed­nak różny cię­żar ga­tun­ko­wy i po­tra­fią moc­niej ob­cią­żyć dziec­ko.

De­cy­zja o byciu razem to nie wybór hot doga na sta­cji ben­zy­no­wej: pa­rów­ka czy ka­ba­nos.

Nie je­ste­śmy dzieć­mi, wiemy, że spra­wy się za­ła­twia mię­dzy ludź­mi, a nie w urzę­dach.

(...) w domu dziec­ka jest tro­chę ina­czej. Tu dzie­ci są ze sobą na okrą­gło, roz­sta­ją się na czas lek­cji, choć i tak cho­dzą do tej samej szko­ły, tylko do in­nych klas. No i przede wszyst­kim nie mają ro­dzi­ców. Cały pro­ces kształ­to­wa­nia i for­mo­wa­nia czło­wie­ka, który ma funk­cjo­no­wać potem w ro­dzi­nie, jest za­bu­rzo­ny na samym po­cząt­ku. I dla­te­go te re­la­cje są nieco inne. Głęb­sze. Bar­dziej emo­cjo­nal­ne. Te dzie­ci są spra­gnio­ne mi­ło­ści, a nie mogą jej do­stać od ro­dzi­ców, od nas też nie; nie taką, ja­kiej po­trze­bu­ją.

Nie­pa­mięć była ścia­ną, którą bu­do­wał mózg, żeby za­sło­nić to wszyst­ko, co mogło go znisz­czyć. Ale te ścia­ny cza­sem pę­ka­ły i to, co za nimi było, wra­ca­ło nagle i nie­spo­dzie­wa­nie. Po to wła­śnie jest praca z psy­cho­lo­giem: to jak ostroż­ne i stop­nio­we wy­glą­da­nie zza tych ścian, zro­zu­mie­nie, że za­prze­cza­nie ist­nie­nia tych strasz­nych rze­czy za nimi nie ma sensu, bo trze­ba je po pro­stu zro­zu­mieć lub choć­by oswo­ić.

Kiedy po dłuż­szej nie­obec­no­ści czło­wiek wcho­dzi do bu­dyn­ku, w któ­rym spę­dził dzie­sięć czy pięt­na­ście lat życia, tar­ga­ją nim różne uczu­cia. Do­pa­da­ją wspo­mnie­nia, te dobre i te złe. Wspo­mnie­nia zda­rzeń i ludzi.

Mowa ciała jest czę­sto nie­do­ce­nia­nia, a mi­mi­ką twa­rzy i ge­sta­mi czło­wiek mówi cza­sem wię­cej niż usta­mi.

Kon­se­kwen­cje dzia­łań po­je­dyn­czych ludzi nie do­ty­ka­ją tylko ich sa­mych. Ich naj­bliż­szych rów­nież. Cza­sem nawet moc­niej (...).

Tym samym doszła do kolejnego wniosku, że każdy człowiek naprawdę dobrze, wręcz na wylot, zna tylko jedną osobę. Siebie. Wszyscy pozostali będą zawsze obcymi.

Zawsze gdzieś jest słaby punkt i zwykle jest nim właśnie człowiek.

Fajki zgniotła i wyrzuciła do śmietnika, ale w ostatniej chwili wyciągnęła z paczki jednego papierosa i odłożyła go na okap na czarną godzinę. Po wypaleniu kilku paczek przez ostatnie dni miała wrażenie, że zaczęła się uzależniać.

Iwona była nie tyle w dołku, ile na samym dnie - finansowym i psychicznym.

Kiedy się kłamie, jak najwięcej elementów musi być zgodnych z prawdą, żeby stworzyć pozory prawdomówności. Kilka prawdziwych szczegółów nada je kłamstwu i Iwona postanowiła kurczowo trzymać się tej zasady.

Coś nie dawało jej spokoju. Miała dziwne wrażenie, że jakiś szczegół umknął jej uwadze, ale nie miała pojęcia jaki.

Była świadoma złudności tego, czego zażądała. Prawo jest elastyczne i wszystko zależy nawet nie tyle od tego, kto je stanowi, ile od tego, kto jej interpretuje. Zwykle wystarczy zmiana opcji politycznej u steru władzy.

... można żyć z kimś pod jednym dachem dwadzieścia i więcej lat, a i tak nie uda się go dobrze poznać, bo każdy ma swoje tajemnice, którymi nie może się podzielić z innymi, nawet z najbliższymi. Nie może, nie chce albo nie potrafi.

Decyzja o byciu razem to nie wybór hot doga na stacji benzynowej: parówka czy kabanos.

Nie jesteśmy dziećmi, wiemy, że sprawy załatwia się między ludźmi, a nie w urzędach.

Kiedy po dłuższej nieobecności człowiek wchodzi do budynku, w którym spędził dziesięć czy piętnaście lat życia, targają nim różne uczucia. Dopadają wspomnienia, te dobre i te złe. Wspomnienia zdarzeń i ludzi.

Bo taki kamyczek jak zgłoszenie się do policyjnego psychologa potrafi wywołać lawinę konsekwencji. Koledzy i przełożeni będą patrzeć na ciebie inaczej. Obowiązkowe sesje po wyjątkowo sterowych akcjach były normalką, ale nikt nie lubił ich ciągnąć w nieskończoność. A potem niektórzy nie dawali rady.