Kolos odrodzony. Armia Czerwona na wojnie, 1941-1943

Epicka książka, taka trochę legenda w klasie książek o DWS.
Na wstępie kilka informacji ogólnych - David Glantz to jeden z autorytetów na temat ACz, zawsze pracował na archiwach sowieckich a nie wspomnieniach niemieckich dowódców (którzy praaawie wygrali gdyby nie ten Hitler). Jednocześnie jest daleki od hariografii - po prostu pokazuje jak ACz mozolnie budowała swoją pozycję, umiejętności i jednak pewien poziom profesjonalizmu, choć która nie do końca potrafiła pozbyć się pewnych oczywistych wad. Jednocześnie pokazuje dlaczego ACz była taka jaka była, że pewna sztywność dowodzenia wynikała po prostu z chęci eliminacji braku umiejętności dowódców średniego szczebla albo nawet zwyczajnego braku radiostacji, co utrudniało finezyjne manewry.

Pamiętać trzeba, że to tylko niestety II tom z trzech, mam więc tylko wycinek doprawdy monumentalnej pracy. Czy są słabości, oczywiście - np stosunkowo słabe opisywanie lotnictwa (choć bardziej w wymiarze samych konstrukcji - bo już organizacji całkiem nieźle) flota w zasadzie pomijana, ale i ona nie za wiele powojowała w czasie wojny. Mnóstwo tabelek, organizacji, analizy statystycznej, czyli twarde dane zamiast wierszy ;). I oczywiście demaskacja pewnych zabiegów, z którymi zostaliśmy do dziś - np sowiecki zwyczaj nazywania operacji PO jej odbyciu - od miasta/regionu do którego doszła. I tak operacja Odrzańska została ostatecznie odrzańską, choć była berlińską tylko nie wyszło ;)

Stosunkowo słabo jest też omówiony LL ale to jednak mniej istotny element, książka jest o organizacji, nie o gospodarce wojennej.

Epicka książka, taka trochę legenda w klasie książek o DWS.
Na wstępie kilka informacji ogólnych - David Glantz to jeden z autorytetów na temat ACz, zawsze pracował na archiwach sowieckich a nie wspomnieniach niemieckich dowódców (którzy praaawie wygrali gdyby nie ten Hitler). Jednocześnie jest daleki od hariografii - po prostu pokazuje jak ACz mozolnie budowała swoją...

Jestem świeżo po lekturze „Kolosa” więc mogę coś niecoś napisać.
Na wstępie warto zaznaczyć, iż książka Glantza nie należy do gatunku tych, które czytamy w ramach wieczornego relaksu przed zaśnięciem. Jak już ktoś przede mną wspomniał, należy nastawić się na intensywny wysiłek intelektualny połączony z dosyć mozolnym przechodzeniem przez kolejne strony. Brzmi to niezbyt zachęcająco, ale w rzeczywistości nie jest źle, o ile temat nas w faktycznie interesuje i jesteśmy gotowi zainwestować dosyć dużo ze swego czasu wolnego.
„Kolos Odrodzony” dzieli się na dwie główne części: opis działań wojennych toczących się na Froncie Wschodnim w latach ‘41-43, oraz drobiazgowy opis RKKA, na który składa się zdecydowana większość objętości tej publikacji. Pierwsze rozdziały skupiają się na nakreśleniu ogólnej sytuacji na froncie, następujących po sobie operacji oraz ich wpływ na to co działo się później. Każdą mniejszą sekcję kończy mini-rozdział, obalający powszechnie panujące mity dotyczące omawianych wydarzeń. Poza tym dostajemy wykaz tzw. „zapomnianych operacji”, czyli powszechnie pomijanych działań bojowych, które w opinii autora miały istotne znaczenie w szerszym ujęciu.
Następnie dostajemy „właściwy tekst”, a mianowicie olbrzymi, rozbudowany opis RKKA. Autor zaczyna od zagadnień powiązanych ze sztuką operacyjną, kończy zaś na opisach diety żołnierzy i odsetku kobiet służących w różnym charakterze w szeregach ACz. Wszystkie komponenty sił zbrojnych ZSRS rozbite zostały na mniejsze części i drobiazgowo opisane. Piechota, wojska pancerne i zmechanizowane, kawaleria, lotnictwo, wojska inżynieryjne, artyleria, wojska specjalnego przeznaczenia. W tym momencie warto podkreślić jedną, bardzo ważną rzecz, a mianowicie: książka skupia się na opisach struktur wojsk, nie zaś sprzętu w nich wykorzystywanego (którego krótka charakterystyka również została zamieszczona, ale raczej w formie uzupełnienia niż faktycznego rdzenia rozdziałów).
Rozdział o broni pancernej opisuje organizację i postępujące przekształcenia brygad, pułków i korpusów. Czynniki które na owe zmiany wpłynęły i to, czy efekty uzyskane były satysfakcjonujące, czy raczej dokonano dalszych przekształceń, celem osiągnięcia optimum efektywności w tamtym okresie. Żadna inna książka nie uświadomiła mi, jak wiele pracy na najwyższym szczeblu organizacji sił zbrojnych zaszło w przypadku RKKA, tylko w ciągu pierwszych dwóch lat Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Dosłownie każda gałąź sił zbrojnych podlegała kilkukrotnym przekształceniom, poczynając od zwiększenia liczby poszczególnych egzemplarzy broni na poziomie kompanii/baterii, a kończąc na dodawaniu całych pułków.
Kolos Odrodzony to właśnie historia tych zmian, wprowadzanych przez NKO i Stawkę na przestrzeni kolejnych miesięcy i zmieniającej się na froncie sytuacji. Książka doskonała i kompletna, jeśli chcemy wiedzę z opisywanego zakresu poszerzyć. Może nie będzie szybko, gładko i przyjemnie, ale w końcu docieramy do końca i odczuwamy satysfakcję, że dowiedzieliśmy się, czym Armia Czerwona w w rzeczywistości była.
Ze swojej strony zdecydowanie polecam i wystawiam 10/10, ponieważ na naszym rynku wydawniczym zdecydowanie brakuje pozycji podobnego formatu. Chwała Napoleonowi za wydanie tej perełki.

Jestem świeżo po lekturze „Kolosa” więc mogę coś niecoś napisać.
Na wstępie warto zaznaczyć, iż książka Glantza nie należy do gatunku tych, które czytamy w ramach wieczornego relaksu przed zaśnięciem. Jak już ktoś przede mną wspomniał, należy nastawić się na intensywny wysiłek intelektualny połączony z dosyć mozolnym przechodzeniem przez kolejne strony. Brzmi to niezbyt...

Kompendium wiedzy o Armii Czerwonej w pierwszej fazie II wojny światowej. Książka trudna i miejscami nużąca ale napakowana danymi i informacjami. Czytelnik dowie się z niej jaki był etatowy rozmiar kompanii sani bojowych albo na jakiej szerokości frontu powinna nacierać armia ogólnowojskowa. Dla zainteresowanych frontem wschodnim.

Kompendium wiedzy o Armii Czerwonej w pierwszej fazie II wojny światowej. Książka trudna i miejscami nużąca ale napakowana danymi i informacjami. Czytelnik dowie się z niej jaki był etatowy rozmiar kompanii sani bojowych albo na jakiej szerokości frontu powinna nacierać armia ogólnowojskowa. Dla zainteresowanych frontem wschodnim.

Potężna cegła ,tyle danych. Widać jak szeroki dostęp do sowieckich archiwów posiada autor. Jedyne czego mi zabrakło to pełniejsze skupienie się na LL.

Potężna cegła ,tyle danych. Widać jak szeroki dostęp do sowieckich archiwów posiada autor. Jedyne czego mi zabrakło to pełniejsze skupienie się na LL.

Szkoda tylko, że wydawnictwo nie sprawdziło co wydaje. I tak dostaliśmy do ręki II tom serii do którego jest jeszcze oddzielny aneks i nie wspomnę o I tomie "Kulejący Kolos". III tom się ma jakoś niedługo pojawić. Lecz jeśli ktoś liczy na wyrównanie wydawnicze w ramach brakujących tomów - płonne nadzieje.

Szkoda tylko, że wydawnictwo nie sprawdziło co wydaje. I tak dostaliśmy do ręki II tom serii do którego jest jeszcze oddzielny aneks i nie wspomnę o I tomie "Kulejący Kolos". III tom się ma jakoś niedługo pojawić. Lecz jeśli ktoś liczy na wyrównanie wydawnicze w ramach brakujących tomów - płonne nadzieje.

To nie jest książka popularno-naukowa, to raczej solidna i momentami bardzo nieciekawa monografia historyczna. Warto to mieć na uwadze. Tej książki nie czyta się w ramach zabicia czasu, ale już do doszkolenia się nadaje się świetnie. Mocna analiza tematu, ogrom danych, wiele bardzo ciekawych wniosków. Zrozumiałem parę rzeczy, których nie rozumiałem do tej pory mimo licznych przeczytanych książek historycznych, zyskałem nowe spojrzenie na temat. Glanz nie jest propagatorem ideologii komunistycznej, nie jest wielbicielem Stalina, aczkolwiek parokrotnie miałem wrażenie, że uległ fascynacji swojemu tematowi. Mimo wszystko, nieźle wyszedł z tego wyzwania i nie wszedł na manowce. Jedyny problem jest taki - poza może specyficzną strukturą książki - że to jest spojrzenie wyłącznie na Armię Czerwoną. Nie mamy zatem możliwości znacząco odnieść się do Wehrmachtu, ani mocniej zrozumieć poszczególnych wydarzeń na frontach. Wszystko jest prezentowane wyłącznie z perspektywy sowieckiej. Ale to niewielki problem, bo nie jest to perspektywa propagandowa, ale raczej sposób przedstawiania wydarzeń nakierowany na emfazę organizacyjną.

To nie jest książka popularno-naukowa, to raczej solidna i momentami bardzo nieciekawa monografia historyczna. Warto to mieć na uwadze. Tej książki nie czyta się w ramach zabicia czasu, ale już do doszkolenia się nadaje się świetnie. Mocna analiza tematu, ogrom danych, wiele bardzo ciekawych wniosków. Zrozumiałem parę rzeczy, których nie rozumiałem do tej pory mimo licznych...

"Armia Radziecka z tobą od dziecka"
Tym sloganem witał mnie znajomy, właściciel historycznego pojazdu tej właśnie formacji wojskowej. Po przeczytaniu książki "Kolos..." tak właśnie mogę powiedzieć...
Autor Dawid M. Glantz jest niekwestionowanym znawcą Armii Czerwonej. Jego pracę na jej temat zdobyły zasłużony aplauz i są uważane za jedne z najbardziej wartościowych. Autorowi jako jednemu z niewielu zapewniono dostęp do zamkniętych dotychczas sowieckich archiwów. Wykorzystał to znakomicie.
Publikacja jest niezwykle dokładna i zawiera ogrom informacji. Jestem niemal pewien, że wyczerpuje temat.
Na pierwszy ogień idą operacje Armii Czerwonej od początku najazdu niemieckiego do 1943 roku. Autor wyczerpująco pokazuje rozwój taktyki i strategi, wykorzystanie gromadzonych danych wywiadowczych, nauk na własnych błędach i wiele innych aspektów.
Polemizuje z wieloma mitami i opiniami innych historyków na temat kampanii. Podważa między innymi słyną tezę Wiktora Suworowa o uderzeniu wyprzedzającym jakie niby szykował Stalin.
Objaśnia również, z czego wynikały straty i porażki w pierwszych miesiącach walk, a także pokazuje ich pozytywny kontekst.
Dawid Glantz przypomina w tej części o mało znanych operacjach Armii Czerwonej. Pomijanych z różnych względów przez historyków zachodnich i radzieckich. Bardzo ciekawymi fragmentami są polemiki "co by było gdyby". Fenomenalnie wyjaśnienie teorii dlaczego nic nie dałoby Hitlerowi wcześniejsze rozpoczęcie "Barbarossy". Mimo opinii wielu badaczy, że zwłoka zaważyła na losach wojny.
Na koniec rozdziału mamy tabelarycznie zebrane najważniejsze dane. Jest tego naprawdę dużo.
W części II autor rozbiera na czynniki pierwsze wojska. Mamy dokładnie omówiony każdy, powtarzam każdy, ich rodzaj. Zaczynając od struktur, przekształceń a na liczebności i uzbrojeniu skończywszy. Ogromna ilość danych statystycznych zawarta jest w przepastnych tabelach.
W części III przedstawiony jest proces dowodzenia wraz z powstałymi "instytucjami". Przedstawieni są również najważniejsi dowódcy i ich losy. Na koniec mamy opisanego szeregowego czerwonoarmistę.
Publikacje zamykają wnioski.
Książka jest napisana bardzo trudnym językiem. Niestety Dawid M. Glantz ma tą wadę, że pisze niemal bez emocji. Nacierające na czytelnika, niemal z każdym zdaniem dane liczbowe, nie ułatwiają zadania. A jest ich naprawdę ogromna ilość. Jeżeli już uda nam się przebrnąć przez tę zaporę, zobaczymy, że książka pisane jest szczerze, bez żadnych naleciałości historycznych i politycznych. Rzeczowe argumenty są poparte danymi i można je uważać jako pewnik. Niewielu badaczy jest wstanie wdać się w polemikę z Autorem. Może nie ma takiej potrzeby?
Wydanie jak przystało na Wydawnictwo Napoleon V jest wzorowe. Twarda oprawa i bardzo dobrej jakości papier sprawia, że czytanie jest przyjemnością. Jedynie do czego mogę się przyczepić, to słaby przedruk ilustracji na samym końcu. Ale w tej książce są one naprawdę nieistotne.
"Kolos..." to niełatwa książka o dużej objętości. 810 stron tekstu nie da się przełknąć za jednym zamachem. Jest to drugi tom trylogii o Armii Czerwonej.
Miejmy nadzieję, że wydawca na tym nie poprzestanie.
Mimo dość trudnego języka, książka obowiązkowa dla każdego kto interesuje się tematem. Naprawdę warto podjąć wysiłek zmierzenia się z nią.

"Armia Radziecka z tobą od dziecka"
Tym sloganem witał mnie znajomy, właściciel historycznego pojazdu tej właśnie formacji wojskowej. Po przeczytaniu książki "Kolos..." tak właśnie mogę powiedzieć...
Autor Dawid M. Glantz jest niekwestionowanym znawcą Armii Czerwonej. Jego pracę na jej temat zdobyły zasłużony aplauz i są uważane za jedne z najbardziej wartościowych....

Iście epicki rozmiarami owoc tytanicznej pracy historyka wojskowości z prawdziwego zdarzenia. Jak wszystkie inne książki Davida Glantza tak i "Kolos odrodzony" posiada 3 cechy charakterystyczne. Głęboką szczegółowość, statystyczną precyzję i mechaniczną stylistykę.

Umówmy się - to nie jest książka dla każdego. Glantz skupia się na zmieniającym balansie sił, mechanice działań wojennych i jakości czynnika ludzkiego. Wszystko to jest podparte olbrzymią ilością danych liczbowych, nazwisk i dat dziennych. Nawet koneser wojskowości może się tutaj łatwo pogubić i poczuć przytłoczonym. To zwyczajnie pozycja skierowana do odbiorcy o głębokiej wiedzy fachowej cechującego się znacznymi pokładami wewnętrznego spokoju i cierpliwości :). Natomiast ważną zasługą Glantza jest przypisanie frontowi wschodniemu jego prawdziwej roli. Niezależnie od tego co myślimy o historii ZSRR i Rosji i jak zbrodniczym względem Polski nie był nasz wielki wschodni sąsiad należy spojrzeć na fakty takimi jakie one były. A były one takie, że II WŚ rozstrzygnęła się na radzieckim stepie. To toczone w biblijnej skali zmagania dwóch totalitaryzmów wyniszczyły i złamały potencjał Niemiec. Niewiele osób, nawet zorientowanych w historii, zdaje sobie sprawę, że na tym jednym froncie stanęło naprzeciw siebie ponad 55 milionów żołnierzy, wielkość która nie znajduje nawet zbliżonej na żadnym innym froncie żadnej innej wojny. Osobiście uważam, mimo mojej bardzo krytycznej oceny historii Rosji carskiej, radzieckiej i dzisiejszej, że zwyczajnie warto zdawać sobie z tego sprawę.

Cieszy, że w Polsce zaczęto wydawać tak wysoce specjalizowane książki, które, co oczywiste, w istotnym nakładzie z pewnością się nie sprzedadzą.

Iście epicki rozmiarami owoc tytanicznej pracy historyka wojskowości z prawdziwego zdarzenia. Jak wszystkie inne książki Davida Glantza tak i "Kolos odrodzony" posiada 3 cechy charakterystyczne. Głęboką szczegółowość, statystyczną precyzję i mechaniczną stylistykę.

Umówmy się - to nie jest książka dla każdego. Glantz skupia się na zmieniającym balansie sił, mechanice...