Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo, ale to baaardzo szczegółowa praca na temat teologii Marcina Lutra, czasem trudna w odbiorze, ale ostatecznie wyśmienita. Autor był niemieckim, katolickim teologiem ekumenistą, znawcą Lutra z czterdziestoletnim stażem. Książka 'Zrozumieć Lutra' to uzupełniona i na nowo wydana praca, jedna z ostatnich jakie autor napisał, więc można nazwać ją podsumowaniem swoich badań nad postacią reformatora. W porównaniu do innych wydanych w Polsce monografii o wittenberczyku ta jest zaiste monumentalna, ponad 400 stron tekstu tak naprawdę tylko analizy teologicznej + 100 stron dodatkowych komentarzy i ogromna, oparta głównie o niemieckie prace bibliografia. Tyle jeśli chodzi o opis techniczny. A co w środku? Autor wielce poważa Lutra, pozostaĵąc jednak katolikiem. Świetnie opisuje niektóre 'niby' heretyckie nauki reformatora, takie jak np. stwierdzenie o byciu jednocześnie sprawiedliwym i grzesznikiem, o pewności zbawienia z łaski przez wiarę czy o pozornym lekceważeniu dobrych uczynków. Bardzo skrupulatnie analizuje też zwrot reformatorski Marcina Lutra, zwracając uwagę na jego wczesną egzegezę Psalmów i Listu do Rzymian. Pojawia się też słynne, wypromowane przez ks. Guza powiedzenie Lutra, że 'Bóg by stał się Bogiem, najpierw musi stać się diabłem' które jest świetnie tłumaczone. Książka tak naprawdę swoją obszernością i wnikliwością bez problemu 'łamie' powstałe około jubileuszu polskie kontrreformacyjne prace o Lutrze i można tylko żałować, że jest słabo dostępna i raczej szerzej nieznana, za to film pewnego posła oglądany jest przez wszystkich. Jedynym problemem książki jest jej trudny, erudycyjny momentami język. Trzeba naprawdę skupić się na czytaniu. Dla mnie też pewnym niedosytem jest brak poruszenia przez autora kwestii Wieczerzy Pańskiej, inaczej rozumianej przez Lutra i Tradycję rzymskokatolicką, a także problemu kultu świętych i Marii. Może bym się nie czepiał, gdyby autor nie był takim ekumenicznym entuzjastą dialogu katolicko-luterańskiego, podkreślającym katolickość Lutra i ubolewającym nad brakiem kontynuacji tegoż dialogu. Wydaje się jednak, że to nie jest takie proste. Czy Kościół katolicki zrezygnuje z kultu świętych, objawień i transsubstancjacji? Czy luteranie mogliby tu pójść na jakieś kompromisy? Poza tymi minusami praca jest jednak głęboka i po prostu wybitna, z książek o Lutrze z jakimi miałem do czynienia ta jest z pewnością najlepsza, a na pewno z punktu widzenia zrozumienia teologii Lutra, który może pozostać dla nas nauczycielem wiary. Ps. Apeluję do wydawnictwa w 'W drodze' o reedycję tej książki! Bo w gruncie rzeczy jest to najlepsze opracowanie teologii reformatora jakie u nas wyszło (obok dwutomowego dzieła Barańskiego i Sojki).