"Raport z planety Sol-3" to pierwsza tak propagandowa science fiction, z którą się spotkałam. Szczególnie widać to w zestawieniu jej z dziełami Lema, Zajdla, czy Edmunda Wnuka-Lipińskiego. Jak sam tytuł wskazuje, książka jest napisana w formie raportu obcej cywilizacji o odwiedzonej Ziemi (czyli planecie Sol-3). Już sama forma jest nieprzekonująca, wyraźnie widać sztuczność, która objawia się w opisywaniu i przytaczaniu wielu informacji o macierzystej planecie kosmitów, czyli Lodze, o której przecież docelowi odbiorcy raportu - Logotowie wszystko wiedzą.

Kreacja obcej cywilizacji jest nieautentyczna, ewolucja istoty rozumnej pozbawionej agresji, nie prowadzącej wojen i niezdolnej do obrony wydaje się wynikiem pacyfistycznego myślenia życzeniowego artysty. Masowy wegetarianizm, czyli dieta pozbawiona białka zwierzęcego także nie sprzyja rozwojowi gatunku.

Autor rozrzedza propagandę logicznymi spostrzeżeniami, przez co książka nie jest bezwartościowym bełkotem. Znajdują się tu trafne uwagi na temat wartości życia ludzkiego i wolności, kary śmierci, a także kontrowersyjna kwestia eugeniki. Logotowie patrzą na wszystko trzeźwym okiem i komentują obiektywnie rzeczy, które dla nas są tak naturalne, że każda sugestia zmiany traktowana jest agresywnie. Szczególnie nielogiczna jest dla nich kwestia męczeństwa, poświęcenia bez efektów. Kosmici dziwią się także, że pozwalamy się rozmnażać przestępcom, osobom chorym psychicznie, czy żyjącym w skrajnym ubóstwie, które uniemożliwia wychowanie i wykształcenie dzieci.

Jerzy Jesionowski tworząc obraz lepszej cywilizacji, czyni ich opinie na temat ludzkości prawdą i trzeźwą oceną patologii. Dziwne, że nie wyklucza ona uznania komunizmu są uczciwy podział redystrybucji dóbr. Autor musiał przyznać mniejszą wydajność tego systemu, jednak kapitalizm spotyka się z jego strony z dużo większą przyganą i niechęcią.

Nie ma tragedii, ale nie nazwałabym tej książki dobrą. Ma ciekawe fragmenty, takie które dziwią i skłaniają do rozważań. Wiele zależy od poglądów politycznych czytelnika, jeśli wolisz centralny system planowania ta książka jest dla Ciebie, jeśli wolny rynek i prawo silniejszego to znajdziesz tam kilka dobrych refleksji.

"Raport z planety Sol-3" to pierwsza tak propagandowa science fiction, z którą się spotkałam. Szczególnie widać to w zestawieniu jej z dziełami Lema, Zajdla, czy Edmunda Wnuka-Lipińskiego. Jak sam tytuł wskazuje, książka jest napisana w formie raportu obcej cywilizacji o odwiedzonej Ziemi (czyli planecie Sol-3). Już sama forma jest nieprzekonująca, wyraźnie widać...

Książka czytana dzisiaj, że tak powiem - na świeżo, zaskakuje trafnością wielu osądów. I to trafnością tym ciekawszą, że znaczna jej część mogła być odbierana w roku jej wydania (czyli 1986) jako banialuki wycelowane przeciw ukochanej, wspaniałej Ameryce. Dziś jednak to, co wyśmiewał Jesionowski opisując USA, dotyka i nas, więc złośliwości pod adresem systemu opartego na politycznych walkach i konsumpcjonizmie są już jak najbardziej zrozumiałe i dotykające sedna wielu problemów.

Owszem, trafiają się tam pewne błędy (wbrew pozorom w USA jednak nie kocha się piłki nożnej) i wyolbrzymienia (najczęściej jednak celowe),przez wiele tematów autor się pospiesznie prześlizguje (przybysze z obcej planety raczej krótko i pobieżnie zapoznają się z ZSRR i Chinami - w końcu gdyby poświęcić więcej uwagi tym krajom, rzecz mogłaby utknąć gdzieś w cenzurze),a odmalowany system społeczny obcego globu jest wręcz kuriozalnie odhumanizowany, zaś bohaterowie jawią się momentami jako łagodni idioci, ale wszystko to wzięło się z chęci uwypuklenia pewnych bolączek trapiących ziemskie społeczeństwa i pokazania ich z zupełnie odmiennej perspektywy, chłodnej i z grubsza logicznej. Co akurat ze wszech miar się udało.

Szczególnie bawi opis wizyty w Polsce, określonej jako państwo Eu-2. Wszystko to, co wypunktował tam ustami bohaterów autor, jest wciąż aktualne, i pewnie będzie trapiło nas przez kolejne stulecia.

Ja tam bawiłem się całkiem nieźle podczas lektury, choć muszę przyznać, że na pewne mankamenty (mimo wszystko jednak uznawanie systemu komunistycznego za lepszy od kapitalistycznego) automatycznie już przymykałem oko, pamiętając, kiedy książka powstała i zdając sobie sprawę, że inaczej w tamtej rzeczywistości nie dało się potraktować tematu.

Książka czytana dzisiaj, że tak powiem - na świeżo, zaskakuje trafnością wielu osądów. I to trafnością tym ciekawszą, że znaczna jej część mogła być odbierana w roku jej wydania (czyli 1986) jako banialuki wycelowane przeciw ukochanej, wspaniałej Ameryce. Dziś jednak to, co wyśmiewał Jesionowski opisując USA, dotyka i nas, więc złośliwości pod adresem systemu opartego na...

Komunistyczna agitka.

Komunistyczna agitka.

Fajne polskie SF w starym stylu. Smoków tam nie ma więc gimbom się nie spodoba. Może nieco naiwna ale przez to lekka i fajna do poczytania. Nie wiem czy ktoś tam znajdzie coś odkrywczego ale szczerze mogę polecić jako odprężającą ale nie odmóżdżającą lekturę.

Fajne polskie SF w starym stylu. Smoków tam nie ma więc gimbom się nie spodoba. Może nieco naiwna ale przez to lekka i fajna do poczytania. Nie wiem czy ktoś tam znajdzie coś odkrywczego ale szczerze mogę polecić jako odprężającą ale nie odmóżdżającą lekturę.