Choć pierwsze organizacje socjalistyczne na terenie Polski powstały dopiero w latach 70. XIX wieku, wśród emigracji polskiej w Wielkiej Brytanii i Francji rozwijał się nurt socjalizmu utopijnego. Reprezentanci nurtu socjalizmu utopijnego ze względu na charakterystyczną strukturę społeczną Polski zwracali szczególną uwagę na położenie chłopów i strukturę agrarną. Duża część emigracyjnych środowisk demokratycznych w swych założeniach dążyła do realizacji socjalizmu agrarnego. Polski socjalizm utopijny jako ruch samodzielny nie rozwinął się i opierał się na wzorcach zachodnioeuropejskich. Za jednego z pierwszych działaczy głoszących idee określane później jako socjalistyczne uważany jest Franciszek Gorzkowski. Gorzkowski żyjący w latach 1760-1830 uczestniczył w powstaniu kościuszkowskim oraz był członkiem klubu jakobinów polskich, dążył do wybuchu rewolucji chłopskiej na ziemi siedleckiej oraz głosił hasła ustanowienia systemu republikańskiego. Historyk Adam Próchnik uważał za zasadne włączenie Gorzkowskiego do grona prekursorów socjalizmu na ziemiach polskich, choć rzeczą dyskusyjną jest, czy ruch skupiony wokół jego osoby oparty był w całości na wyznawanych przez niego wartościach, a więc czy przynależy do historii socjalizmu. Na pewno jednak był nurtem emancypacyjnym.