Po nie małym sukcesie pierwszej serii "Osiedla Swoboda", która była publikowana w nieistniejącym już magazynie "Produkt", Michał Śledziński postanowił napisać kolejną serię. Wydał ją osobno w latach 2004-2006 już poza magazynem, który dopiero co zakończył żywot. Autor mocno zmienił konwencję, dorzucając między innymi kolory, fikcyjne postacie nawiązujące do znanych gier, komiksów i filmów, ale mimo wszystko zachował pewien unikalny styl "Osiedla Swoboda". Nadal wyśmiewa się z naszych, polskich przywar, ówczesnej sceny politycznej i społecznej oraz pokazuje w krzywym zwierciadle życie ludzi na wielkim blokowisku. Te zmiany mogą się podobać, ale nie muszą i tak było w moim wypadku. Czemu? Cóż, odpowiedź jest dość złożona.

Zacznijmy od powiedzenia i podkreślenia jednej bardzo istotnej rzeczy - "Osiedle Swoboda 2" to bardzo dobry komiks. Naprawdę wyśmienity, jednak niekoniecznie trafiający w gust każdego kto, tak jak ja, uwielbia pracę Śledzińskiego z czasów "Produktu". Pierwsze czego mi tutaj zabrakło to tej nuty realizmu. W swej pierwszej pracy autor zawarł bowiem masę wspomnień i doświadczeń własnych jak i swoich przyjaciół lub zasłyszanych na osiedlu gdzie się wychował. Całość troszkę doprawił humorem, odpowiednim rysunkiem, wplótł to umiejętnie w nakreśloną przez siebie fabułę i polał mocno sosem z satyry. Efekt był wprost fenomenalny i czuć było, że przedstawiona historia zdarzyła się naprawdę w większym lub mniejszym stopniu. Tego elementu brakuje natomiast tutaj i potrafi to zaboleć.

Fabuła drugiej części jest już bardziej scalona względem opowiadań publikowanych w "Produkcie". Mamy tutaj gangstera próbującego przejąć handel prochami w okolicy, grupę bohaterów lejących tych złych i naszą starą paczkę z Smutnym, Kundziem i Wirażem an czele. Nie zabraknie też innych postaci jak Niedźwiedź, Rachciachciaracha i jego psa Psotki czy sporej grupy dalszoplanowych bohaterów. Cała historia skupia się właśnie na tym jak grupa przyjaciół próbuje sobie poradzić z szefem gangu, który wizualnie przypomina Jokera.

Zresztą takich nawiązań do popkultury jest tutaj od groma. Miecz z Final Fantasy VII, maska z Piątku 13-stego, różne zapożyczenia z filmów, komiksów czy świata znanych osobistości. W połączeniu z groteskowym humorem oraz jazdą po stereotypach wychodzi z tego naprawdę ciekawa mieszanka, która przykuwa oko czytelnika na długo. Cały ten popkulturowy kalejdoskop ciekawie też łączy się z naszymi społecznymi przywarami, których tutaj oczywiście nie brakuje. Dobrze to pokazano na przykładzie starszej pani, co to obserwuje okolicę z okna przez cały dzień czy grupy bandziorów napadających na Chińczyka.

Od strony rysunku komiks również prezentuje się bardzo dobrze, ale osobiście wolałem czarno biały rysunek. Było w nim więcej, hmm... realizmu (?). Z drugiej strony ten tom ma być odmienny i odnosi się do popkultury, zatem kolor jest jak najbardziej potrzebny oraz pasuje do całości. Sam rysunek też przeszedł zmianę co widać na przestrzeni całego komiksu przeglądając poszczególne rozdziały oraz dodatki.

"Osiedle Swoboda 2" to komiks naprawdę bardzo dobry, ale nie koniecznie trafiający w gusta każdego miłośnika pierwszej części. Tak właśnie było w moim przypadku, choć nie żałuję czasu spędzonego nad jego lekturą. Mimo wszystko wiem, że nie będę do niego wracać, bo wolę pracę Michała Śledzińskiego, gdy publikował w magazynie "Produkt". Z drugiej strony każdy kto miał styczność z pierwszym "Osiedlem Swoboda" powinien obowiązkowo sięgnąć po drugą część, choćby po to aby zobaczyć jak ewoluowały prace autora.

Po nie małym sukcesie pierwszej serii "Osiedla Swoboda", która była publikowana w nieistniejącym już magazynie "Produkt", Michał Śledziński postanowił napisać kolejną serię. Wydał ją osobno w latach 2004-2006 już poza magazynem, który dopiero co zakończył żywot. Autor mocno zmienił konwencję, dorzucając między innymi kolory, fikcyjne postacie nawiązujące do znanych gier,...

Niestety, brakuje siły i mocy pierwszej części. Intryga rodem z filmów akcji zbytnio nie powala, ale mimo to czyta się dobrze. Największym minusem "Osiedla Swoboda 2" jest komputerowe kolorowanie, które sprawia wrażenie bardzo sztucznego. Myślę, że użycie jedynie czerni i bieli tak jak w "jedynce" sprawdziłoby się o wiele lepiej.

Niestety, brakuje siły i mocy pierwszej części. Intryga rodem z filmów akcji zbytnio nie powala, ale mimo to czyta się dobrze. Największym minusem "Osiedla Swoboda 2" jest komputerowe kolorowanie, które sprawia wrażenie bardzo sztucznego. Myślę, że użycie jedynie czerni i bieli tak jak w "jedynce" sprawdziłoby się o wiele lepiej.

SWOBODNE PORACHUNKI

Drugie Osiedle Swoboda kazało na siebie długo czekać. Nie tylko teraz, choć od pierwszych zapowiedzi minął już niemal rok – każdy kto kupował zeszytową serię publikowaną przed laty pamięta, jak opóźniał się sam projekt, a ostatni numer ukazał się, kiedy wszyscy stracili już nadzieję. Na szczęście w końcu czytelnicy dostali dwójkę w swoje ręce i… Właśnie, i co? Przez ponad dekadę, jaka minęła od wydania odcinkowej edycji, namnożyło się wiele różnych opinii na temat OS 2. Jedni odsądzali je od czci i wiary, innych ucieszyła zmiana tonu, formy i klimatu samej opowieści. Co sądzę o nim ja? To nie to samo Osiedle, jakie poznaliśmy na łamach Produktu, ale przy okazji to po prostu znakomity komiks łączący w sobie wątki obyczajowe, sensacyjne, fantastyczne i komediowe.

Nad Swobodą zbierają się czarne chmury, chociaż pozornie nie dzieje się nic złego. Szopa mieszka w ziemiance Ciachciarachciacha, opiekując się jego suką Psotką i pielęgnując uprawy marihuany, a Smutny w towarzystwie reszty ekipy zapija smutki wywołane zerwaniem z Młodą. Porządku na Osiedlu strzeże oddział OPO złożony z Dozorcy, Rolanda i Mr. Kriega, a dodatkowo pojawił się nowy bohater – zagłuszający rozgłośnię Anioł Pański Pan Wrona, który prowadzi własne pirackie radio. Zwiastunem zmian stają się odwiedziny Popaja, znajomego Ciacha przynoszącego Szopie złe wieści. Boss Drwal stracił część narkotykowych wpływów w Centrum, dlatego przenosi swój biznes na osiedla, a mniejsi dilerzy, niechcący podporządkować się nowym rządom, zostają usunięci z rynku. Co więcej, jeden z najważniejszych ludzi Drwala, Chemiczny Ali, przybył właśnie na Swobodę. Szopa wprawdzie nie przejmuje się tym faktem, jednak Kundzio doświadcza wizji Człowieka w Pasiakach, a to oznacza jedno – nadchodzi wielkie zagrożenie i równie wielkie zmiany. Kiedy dilerzy zostają rozbici, a oddział OPO pokonany, Osiedle przestaje być bezpiecznym miejscem, a sytuacja z każdą chwilą staje się coraz gorsza. Czy na Swobodzie uda się przywrócić dawny porządek?

OS nigdy nie stroniło od dziwnych wydarzeń, sensacyjnej akcji i tym podobnych zabiegów. Czemu więc jego druga część wywołała swego czasu tyle kontrowersji? Śledziu zmienił tutaj proporcje, historia obyczajowa zeszła na dalszy plan, a poszczególne odcinki nie były zamkniętymi epizodami,dość luźno powiązanymi z poprzednimi, z czym mieliśmy do czynienia w produktowym Osiedlu, ale rozbudowaną opowieścią, która na dodatek nie miała linearnej fabuły. Akcja przeskakiwała w czasie, wracała do wcześniejszych wydarzeń, ukazywała inną ich stronę, a treść komplikowała się coraz bardziej. Z każdym kolejnym rozdziałem przybywało także postaci wmieszanych w wielki spisek, ten zaś sięgał coraz wyżej postawionych osobistości. Do tego OPO zyskali niemal superbohaterski status, a na jaw wyszła długo skrywana tajemnica Dozorcy – fakt zaskakujący, choć dla wielu z pewnością rozczarowujący (szczególnie gdy przypomnimy sobie kadr z dzieciństwa tej postaci z Ballady o Bystrym). Portret pokolenia przełomu ustrojów zastąpiony został krwawą komedią sensacyjną, ale –patrząc na OS 2 z tej właśnie perspektywy – to naprawdę znakomity komiks.

Akcja jest tu konkretna, solidnie pokręcona i dobrze poprowadzona. Pojedynek w Parku Trzech Stawów, choć w niczym nie przypomina tego, do czego przyzwyczaił nas ten tytuł (bo nawet afera z Grubasami wypada jedynie jak przymiarka do podobnych treści),robi duże wrażenie. Podobnie zresztą jak wydarzenia na ulicy Magazynowej czy ostateczne starcie z Drwalem („Za nim idą zmarli…”). Gorzej robi się w epilogu. Śledziu odchodzi w stronę satyry, ostatnie strony mają więc wymiar bardziej alegoryczny niż dosłowny, ale zbyt wiele tutaj oderwania od ziemi, przez co akurat ten moment nie wypada przekonująco. Autor jednak oferuje tutaj coś więcej. Historia zatoczyła koło, Śledziński Osiedle Swoboda zaczął od epizodu o wymiotowaniu w kościele, sceną z kościołem (a właściwie kapliczką) związaną kończy, co nabiera symbolicznego wręcz znaczenia.

Od strony graficznej OS 2 to również zupełnie inna bajka niż tom 1. Wiele zmienił tutaj kolor, jednak Śledziu wrócił na łamach zeszytowej serii do eksperymentów z kreską. Czasem mamy więc barwy kładzione bezpośrednio na ołówek, a czasem, jak to widać w ostatnim rozdziale, gdzie kreska jest maksymalnie uproszczona, często cartoonowa, komputerowe tricki starają się nadrobić niedostatki samych ilustracji. Ale i wtedy szata graficzna komiksu ma swój urok i naprawdę dobre momenty.

Na koniec jeszcze słówko o wydaniu. OS 2 edytorsko przegotowane zostało tak, by tworzyć integralną część ze wznowieniem tomu 1 (ciekawe zatem, czy również Niedźwiedź ukaże się kiedyś w takiej formie). Mamy więc twardą oprawę, dodatkową obwolutę, dobry papier i porcję dodatków. Do tych ostatnich należą reprodukcje okładek serii zeszytowej, rewelacyjne nowe grafiki stanowiące strony działowe, szkice, krótką komiksową parodię autorstwa Sopo, a nawet reprodukcję plakatu, który przed laty dodany był do Produktu. Zmianę znaleźć można też w samym komiksie, zniknął kadr pojawiający się na czwartej stronie okładki jednego z numerów, pojawił się natomiast zupełnie nowy panel podsumowujący rozmowę Smutnego z Młodą – niby drobiazg, a cieszy.

I chociaż OS 2 to nie to samo dobrze wszystkim znane Osiedle, wciąż mamy do czynienia ze znakomitym, momentami wręcz rewelacyjnym komiksem. Warto się z nim zapoznać i przekonać, w jakim kierunku Śledziu poprowadził swoje opus magnum. Szkoda tylko, że to już koniec, ale kto wie, może autor wreszcie zdecyduje się zaprezentować ciąg dalszy? To by było wielkie wydarzenie na naszym rynku.

Recenzja opublikowana na portalu NTG: https://nietylkogry.pl/post/osiedle-swoboda-2/

SWOBODNE PORACHUNKI

Drugie Osiedle Swoboda kazało na siebie długo czekać. Nie tylko teraz, choć od pierwszych zapowiedzi minął już niemal rok – każdy kto kupował zeszytową serię publikowaną przed laty pamięta, jak opóźniał się sam projekt, a ostatni numer ukazał się, kiedy wszyscy stracili już nadzieję. Na szczęście w końcu czytelnicy dostali dwójkę w swoje ręce i…...

Na widok tych krzywych ryjów aż łezka się w oku kręci. Pięknie wydane, więc musiałam dołączyć do swojej biblioteczki.

Na widok tych krzywych ryjów aż łezka się w oku kręci. Pięknie wydane, więc musiałam dołączyć do swojej biblioteczki.

u.w.i.e.l.b.i.a.m.

u.w.i.e.l.b.i.a.m.