Noc złotego motyla

"Czterdzieści pięć lat temu, gdy mieszkałem w Lahaurze, miałem starszego przyjaciela o imieniu Platon."

"Czterdzieści pięć lat temu, gdy mieszkałem w Lahaurze, miałem starszego przyjaciela o imieniu Platon."

I ostatnia część Kwintetu za mną, niestety. Książka spodobała mi się tak samo jak poprzednie, co mnie jednak w pierwszej chwili nieźle zaskoczyło, to język. Dopiero po chwili przychodzi zrozumienie: "no taak, w końcu to czasy współczesne". Co nie zmienia faktu, że niektóre "barwne rozmowy" między bohaterami i pewne dosadne epitety czasami mocno zaskakują. Ale to naprawdę nic strasznego, a przynajmniej nie dla mnie, nie należę przecież do osób chowanych pod kloszem i niejedno niecenzuralne słowo już w życiu słyszałam albo gdzieś przeczytałam. Co mogłabym powiedzieć, żeby nie popaść w samozachwyt i nie piać peanów nad zwieńczeniem Kwintetu? Właściwie to nic, jeśli mam być szczera. Mnóstwo historii, barwne postacie, dużo interesujących sytuacji, w jakich nasi bohaterowie się znajdują, filozoficzne rozważania wielu z nich - to wszystko wciąga i nie pozwala się oderwać. Chciałabym więcej, a niestety dotarłam do finiszu, ech... Dziękuję.

I ostatnia część Kwintetu za mną, niestety. Książka spodobała mi się tak samo jak poprzednie, co mnie jednak w pierwszej chwili nieźle zaskoczyło, to język. Dopiero po chwili przychodzi zrozumienie: "no taak, w końcu to czasy współczesne". Co nie zmienia faktu, że niektóre "barwne rozmowy" między bohaterami i pewne dosadne epitety czasami mocno zaskakują. Ale to naprawdę...

Całkiem niedawno poznałam twórczość tego autora. Po lekturze Sułtana z Palermo po prostu się zakochałam. Kiedy dowiedziałam się, że akcja piątego tomu serii Kwintet Muzułmański będzie toczyła się we współczesnych czasach mało nie zaczęłam skakać z radości. Nie ukrywam, że spodziewałam się czegoś niesamowitego. Z góry założyłam, że Tariq Ali utrzyma poziom poprzedniej części. To był mój błąd.


Dara jest pisarzem z Lahuru. Słynnym pisarzem, należy dodać. W pewnym momencie swojego życia otrzymał propozycję nie do odrzucenia. Jego stary przyjaciel, Platon, prosi go, by ten napisał jego biografię. Lata temu byli najlepszymi przyjaciółmi, których rozdzielił czas. Mężczyzna jest niesamowicie barwną postacią, dosyć ekscentrycznym malarzem i interesującym człowiekiem.


Nie jest łatwo pisać o kimś, kto ma tyle tajemnic. Spełnienie tej prośby oznacza również powrót do przeszłości, do starych przyjaźni, miłości i zdrad. Na nowo rozdrapanie starych ran, podróże, odnowienie znajomości z dawną ukochaną, Złotym Motylem, i jej mężem, byłym przyjacielem, którego Dara podejrzewał o zdradę oraz historie, które właśnie owy Złoty Motyl przekazał Darze. Opowiadają one o jej rodzinie. Są to opowieści snute przez jej babkę i opowiadają o krwawym wieku XIX w Chinach.


Wątków w tej krótkiej książce jest strasznie dużo. Choć wszystko opisane jest dokładnie i rozważnie i tak pogubiłam się w całej historii. Poczułam się zagubiona i osamotniona w całkiem nieznanych mi miejscach. Mimo, że Tariq Ali w mistrzowski sposób prowadzi narrację - czego nie mogę mu w żaden sposób odebrać ani temu zaprzeczyć - wydaje mi się, że lepiej sprawdził się w pisaniu powieści całkowicie historycznych. Czasy współczesne również dobrze opisuje, ale odczułam ogromną różnicę i wcale mi się ona nie spodobała.


Gdy żyjesz po to, by zadowalać innych, ciągle zżera cię strach przed tym, że kogoś rozczarujesz. A strach może odebrać człowiekowi rozum.


Bohaterowie tej historii są dojrzali. Czasy młodości mają za sobą, tematyka erotyzmu nie jest im obca i wcale ich nie krępuje. Relacje, które między nimi można zauważyć, były budowane latami. Dobrze wiem, jak ten autor doskonale tworzy powiązania. Jest wręcz urodzony do tego, by to robić. Rzadko spotyka się kogoś, komu tak dobrze wychodzi kreacja bohaterów. Wszyscy są dopracowani, mają wyraźnie zarysowane charaktery i życie pełne wrażeń. Najbardziej polubiłam, co pewnie nikogo nie zdziwi, Platona. Wystarczyło jedno zdanie, bym odkryła w tym człowieku całą siebie. Mam nadzieję, że uda mi się wywrzeć wpływ na życie tyle osób, co udało się jemu.



Mniejszy jest tu również nacisk na religię, choć jej temat przewija się w Nocy złotego motyla kilkakrotnie. Autor zapewne w ten sposób chce nam przekazać, jak z czasem zmienił się sposób postrzegania jej i przestrzegania zasad. Widać to na przykładzie zachowania Zajnab i Platona, który dla niej wyrzekł się nawet możliwości spędzenia życia po śmierci w raju. Cieszę się, że ten wątek nie był aż tak rozległy jak w Sułtanie z Palermo, choć przyznam, że byłam ciekawa tego, co Tariq Ali wymyśli tym razem na jej temat. Koniec końców wyznawcy tej religii znani są ze swojego fanatyzmu. Szczególnie w czasach współczesnych.


Lektura tej książki zajęła mi bardzo dużo czasu, czego nie ukrywam. Jednym z czynników tego opóźnienia była naprawdę mała czcionka, która przyprawiała mnie o ból głowy. Wydawnictwo tak dobrze sprawdziło się, jeśli chodzi o wydanie - okładka jest cudowna! - a podjęło złą decyzje w tak ważnej sprawie, jaką jest rozmiar liter. Osobiście bardzo zwracam na to uwagę. Im mniejsza, tym dłużej zajmuje mi czytanie i tym mniejszą mam na to ochotę.


Bardzo cieszyłam się na myśl, że w końcu przeczytam tę książkę i żałuję, że się na niej tak bardzo zawiodłam. W trakcie jej czytania przeczytałam również dwie inne pozycje, choć rzadko mi się zdarza coś takiego. Tego autora mogę polecić z całego serca. Sułtan z Palermo to książka rewelacyjna. Szkoda, że fabuła tej nie przypadła mi do gustu. Fenomenalny styl Aliego jest tutaj idealnie podkreślony, jednak mało wątków mnie zaciekawiło. Najlepiej wyszły, moim zdaniem, historie opowiedziane przez babcię Złotego Motyla. Na tym przykładzie doskonale widać, że to typowo historyczne lektury są przeznaczeniem Tariqa Ali i to je powinien pisać. Wiem, że to już koniec Kwintetu Muzułmańskiego, mam jednak nadzieję, że niedługo na rynku pojawi się coś nowego tego autora. Nie chcę kończyć z nim przygody, gdyż powieści o przeszłości w jego wykonaniu to prawdziwy majstersztyk.

Całkiem niedawno poznałam twórczość tego autora. Po lekturze Sułtana z Palermo po prostu się zakochałam. Kiedy dowiedziałam się, że akcja piątego tomu serii Kwintet Muzułmański będzie toczyła się we współczesnych czasach mało nie zaczęłam skakać z radości. Nie ukrywam, że spodziewałam się czegoś niesamowitego. Z góry założyłam, że Tariq Ali utrzyma poziom poprzedniej...

„Życie jest dramatem i nawet istoty z natury swej najszlachetniejsze zaznać muszą goryczy kapryśnego i zawistnego losu” – pisał Carlos Ruiz Zafón, ujmując w tych słowach charakter naszego istnienia i naturę nieprzewidywalnego losu. Cytat ten przychodzi my na myśl podczas lektury każdego z tomów składających się na Kwintet Muzułmański, czyli cykl powieści historycznych, autorstwa Tariqa Ali, opowiadających o losach muzułmańskich władców, arystokratów oraz zwyczajnych ludzi.
Wydarzenia piątej i ostatniej zarazem część serii, „Noc Złotego Motyla”, rozgrywają się w czasach nam współczesnych, choć i tu Ali sięga do przeszłości, ukazując nie tylko zamierzchłe wydarzenia, ale też w ich kontekście rozpatrując bieżącą sytuację społeczno-polityczną czy losy jednostek. To sprawia, że choć lektura książki nie należy do łatwych, wymaga maksymalnego skupienia, to jednocześnie w pełni możemy docenić kunszt autora, który snuje swoją opowieść używając słów w taki sposób, w jaki malarz używa poszczególnych barw. Piękny, plastyczny język uruchamia naszą wyobraźnię, czyniąc z nas nie anonimowych obserwatorów, ale bezpośrednich uczestników opisywanych w książce wydarzeń.
Autor przedstawia nam Darę, pisarza z Lahuru, który sławę zdobył dzięki niezwykłemu darowi obserwacji świata i cynizmowi, który pomaga mu pozostać sceptycznym i utrzymać dystans do wszystkiego, o czym pisze. Jednak tym razem będzie trudno mu pozostać bezstronnym – otrzymuje bowiem niezwykłą propozycję napisania biografii człowieka, którego przed laty doskonale znał. O ile oczywiście można poznać artystę, a na takie miano z pewnością zasługuje ekscentryczny i bezkompromisowy malarz Platon. Na spisanie historii jego życia nalega kochanka - Zajnab, kobieta poślubiona Koranowi, dla której miłości Platon wyrzekł się nawet nadziei na raj po śmierci.
Choć Dara jest przekonany, że „starość ogranicza widok człowieka na przyszłość i zmusza go, by rozmyślał przede wszystkim o przeszłości”, to jednak on sam stara się nie zaprzątać swoich myśli minionymi czasami. Być może odnalazłby tam utraconą miłość, a może przyjaźń, którą zniszczyła zdrada? Niezależnie od odpowiedzi, ostatecznie jednak przyjęcie zlecenia oznacza powrót do przeszłości i do lat spędzonych u boku Platona i Zahida. Biografia ma być nie tylko kolejnym wyzwaniem zawodowym, ale i formą spłaty długu wdzięczności, zaciągniętego przed laty u Platona. Jak jednak opisać życie kogoś, kto utrzymuje wiele faktów w tajemnicy, kto konfabuluje, kto jest mistrzem niedopowiedzeń?
Przygotowując się do pracy, Dara będzie musiał nie tylko odbyć podróż do Londynu czy Paryża, ale również odnowić znajomość z Zahidem, którego przed laty niesłusznie podejrzewał o zdradę. Nie rozmawiał z nim od czterdziestu pięciu lat, od chwili, kiedy w połowie lat 60. wyjechał on do USA studiować medycynę na Uniwersytecie w Baltimore. Kontakt ze starym przyjacielem oznacza także ponowne spotkanie z jego żoną – Jindié. Ta piękna kobieta, nazwana przez Platona Złotym Motylem, Sunehri Titli, to niespełniona miłość Dary. W przeszłości był gotowy ją poślubić mimo sprzeciwu rodziców, ale w wyniku nieporozumienia ich drogi życia rozeszły się. To właśnie Złoty Motyl daje Darze niezwykły rękopis, zawierający dzieje jej rodziny, szczególnie marszu z Junnanu do Indii. Niezwykłe historie, opowiadane jeszcze przez babkę Złotego Motyla, a uzupełniane przez pozostałych członków rodziny oraz o fragmenty dzienników samej Jindié to lektura zarówno piękna, jak i smutna. Jesteśmy bowiem świadkami konfliktu ludu Han z Mandżurami, krwawych wydarzeń, jakie miału miejsce w XIX w. w Chinach i ucieczki do kraju, w którym rodzina Złotego Motyla wciąż pozostawała obca. Choć ona sama twierdzi, że czuje się Pendżabką o chińskich korzeniach, zaś jej otwartość, światły umysł oraz piękny styl sprawia, że opowieści przez nią spisane mogłyby stać się materiałem na kolejną wciągającą książkę.

(...)
Zapraszam do lektury pełnego tekstu na stronie: http://qulturaslowa.blogspot.com/2015/08/tariq-ali-noc-zotego-motyla.html

„Życie jest dramatem i nawet istoty z natury swej najszlachetniejsze zaznać muszą goryczy kapryśnego i zawistnego losu” – pisał Carlos Ruiz Zafón, ujmując w tych słowach charakter naszego istnienia i naturę nieprzewidywalnego losu. Cytat ten przychodzi my na myśl podczas lektury każdego z tomów składających się na Kwintet Muzułmański, czyli cykl powieści historycznych,...