Praca zbiorowa Życie na przekór. Młodzieżowa kontestacja systemu w ostatniej dekadzie PRL (1980–1989) – nowe tropy i pytania badawcze potwierdza naukową atrakcyjność problematyki dotyczącej różnych form opozycji i oporu społecznego, podejmowanych przez młodych ludzi w Polsce lat osiemdziesiątych XX w. Ta „długa dekada” odznaczała się dużą dynamiką wydarzeń politycznych i z tego powodu była niejednorodna. Sytuacja społeczno-polityczna wyglądała inaczej w karnawale „Solidarności” niż w stanie wojennym czy w pierwszych latach po jego zniesieniu, a jeszcze inaczej u schyłku Polski Ludowej i w przeddzień „wielkiej zmiany”, której symbolem były półwolne wybory parlamentarne 1989 r. Ten polityczny rollercoaster przełożył się również na odmienne formy politycznej kontestacji wyrażanej przez młodzież – ewoluującej i w różnych podokresach ostatniego dziesięciolecia PRL, dostosowanej praktycznie (i pragmatycznie) do bieżących wydarzeń. Życie na przekór… wychodzi naprzeciw naukowemu niedosytowi; przybliżając bogatą, nadal jeszcze mało znaną paletę działań opozycyjnych inicjowanych przez młodych ludzi, wypełnia lukę w literaturze poświęconej temu problemowi. Oczywiście autorzy tomu nie mają ambicji przedstawienia wszystkich form sprzeciwu młodych Polaków wobec systemu komunistycznego; skupiają się na wybranych aspektach kontestacji i omawiają na konkretnych przykładach jednostkowych lub w szerszym kontekście – przekrojowo.