Bohaterami powieści są ludzie wywodzący się z różnych środowisk, bogaci i biedni, rodowici mieszkańcy Wileńszczyzny i ci, którzy przyjechali tam szukać swego szczęścia. Kobiety, mężczyźni i dzieci. Młodzi i starzy. Łączy ich jedno – są Polakami i patriotami. Ich życie różnie się układa. Przyjaźnią się, kochają i nienawidzą. Chcą cieszyć się życiem i szukać swojej drogi. Ich kręte ścieżki przecinają jednak wydarzenia historyczne. A wtedy emocje czytelnika sięgają zenitu.

Nina, pochodząca z Krakowa aktorka, szuka w Wilnie sławy i możliwości grania wielkich ról. Paweł leczy jej kontuzję i zyskuje coś więcej niż tylko wdzięczność pacjentki. Jakub przyjeżdża z Warszawy, by starać się o posadę saksofonisty w orkiestrze i grać, umilając innym posiłki, ale musi podjąć pracę w charakterze kelnera. Fryderyk i Berenika Domosławscy próbują wychować niesforną córkę, która jest niczym żywe srebro i miewa piekielne pomysły. Nastoletni Błażej, niezbyt skory do pracy, musi utrzymać siebie i niewidomego dziadka. Kapitan Kącki wraz z żoną wychowują zaś dwie prawie dorosłe córki, które niekiedy kłócą się o przystojnych kawalerów. Laura Przebindowska, najlepsza partia z wyższych sfer, gustuje w tych niżej urodzonych i ma nieokiełznaną osobowość. Wszystkie te postaci poznajemy w przededniu wojny. Ich życie jeszcze jest w miarę spokojne, choć nie brak w nim zawirowań. Prawdziwe trudy nastaną wtedy, gdy pokój zakłócą Hitler i Stalin...

Książka ta stanowi porywającą lekturę, dla której traci się głowę już po kilku zdaniach. Wyobraźnia pracuje na wysokich obrotach, a czytaniu towarzyszy wrażenie, jakby opisanych bohaterów znało się od dawna. Ich sylwetki wydają się żywe i dynamiczne. Każdy ma ciekawą osobowość, kocha ojczyznę i jest świadomy swojej tożsamości. Za to przyjdzie im jednak zapłacić wysoką cenę i doświadczyć piekła na ziemi. Historia naznacza bowiem los każdego z nich.

Przedstawione sceny są bardzo realistyczne i doskonale oddają atmosferę tamtych czasów i miejsc. Kresy mają niepowtarzalny, uroczy klimat, przepełniony melancholią i tęsknotą za światem, który wraz z wojną odszedł na zawsze. Książkę czyta się z prawdziwą przyjemnością. Daje nam ona możliwość poznania tamtej rzeczywistości, panujących wtedy stosunków społecznych, kultury i światopoglądów. Przypomina, jak wyglądała kiedyś Polska, jak żyli nasi rodacy, jak wyglądał świat międzywojenny daleko od Krakowa czy Warszawy. Jak bohaterowie z różnych warstw społecznych przez wojnę stali się wszyscy osobami prześladowanymi, poniżanymi i zabijanymi za to, że byli Polakami. Wielu scenom towarzyszą wzruszenie i łzy.

Joanna Jax znów udowodniła, że ma ogromny talent literacki i wspaniałą wyobraźnię, dzięki której powstają wybitne książki. Z niecierpliwością czekam na drugi tom, który ukaże się na początku przyszłego roku. Z całego serca polecam Wam lekturę tę książki, która moim zdaniem zasługuje na miano arcydzieła.

Bernadeta Łagodzic-Mielnik