51/2023

Muszę się przyznać, że postać feldmarszałka Erwina Rommla mnie od dawna fascynuje. Nie dlatego, że jestem jakimś skrytym fanem nazimu, ale dlatego, że jest to niezwykle ciekawa postać, której nie da się jednoznacznie określić. Z jednej strony człowiek oddany i zafascynowany Hitlerem (do czasu),a z drugiej starający się prowadzić wojnę w możliwie najczystszy sposób, często sabotujący ludobójcze rozkazy Hitlera.

Erwin Rommel był świetnym dowódcą, za którym żołnierze byli gotowi pójść w ogień. Wszechstronnie uzdolniony feldmarszałek miał świetne o wielu aspektach wojny i jak najskuteczniejszym jej prowadzeniu. Zawsze sprawiedliwy i nigdy nie wywyższający się. Nieobojętny na los swoich żołnierzy, których traktował jak swoje dzieci za które był odpowiedzialny.

Nigdy nie dowiemy się jak mogłaby wyglądać wojna gdyby Rommel w Afryce Pólnocnej dostał wsparcie o jakie od bardzo dawna prosił. Mimo przeciwieństw w postaci sojusznika specjalnej troski, czyli Włochów oraz braków w zaopatrzeniu i posiłkach potrafił zatrzymać się kilkadziesiąt kilometrów od Aleksandrii i spowodować nie lada panikę wśród Brytyjczyków, kiedy to coraz bardziej namacalna stawała się groźba Niemców przecinających Kanałem Sueskim.

Przerwanie życiodajnej arterii z Indii mogłoby spowodować załamania Zjednoczonego Królestwa. Na szczęście (dla Aliantów),a nieszczęście (dla Osi) Hitler traktował front w Afryce jako trzeciorzędną scenę i wzrok kierował tylko ku Związkowi Radzieckiemu.

Po upadku kampanii w Afryce nastąpiło to co Rommel zapowiadał od dawna, czyli desant aliancki na Sycylię. Potem Rommel odpowiadał za obronę Normandii i od początku był załamany kondycją niezwyciężonego „wału atlantyckiego”. Nalegał na silne minowanie terenu, ale jego prośby były głosem wołającego w puszczy.

W tym samym czasie rozpoczął tajne kontakty z ludźmi odpowiedzialnymi za zamach Stauffenberga na Hitlera. Kilka dni przed zamachem jego samochód został ostrzelany przez alianckie lotnictwo i czas zamachu „Lis Pustyni” spędził po Paryżem walcząc o życie. Może gdyby Rommel był w pełni sił to pucz potoczyłby się inaczej? Warto mieć na uwadze, że nie był zaangażowany w zamach, ale jego nazwisko pojawiające się jako potencjalny prezydent Republiki po zgładzeniu Führera nie pozostawiało wątpliwości, że Rommel jest zagrożeniem.

Klęska puczu spowodowała, że dni Rommla były policzone. Tym bardziej, że sympatia Hitlera do niego coraz bardziej gasła. Hitler, jak każdy tyran bał się mocnych postaci i sumiennie wyróżniające się jednostki zwalczał.

Dwa miesiące po nieudanym zamachu Rommel stanął przed wyborem: pokazowy proces i haniebna dla oficera śmierć na stryczku lub honorowe samobójstwo i gwarancja nietykalności rodziny. Feldmarszałek wybrał oczywiście to drugie i targnął się na swoje życie za pośrednictwem cyjanku. W prasie zostało ogłoszone, że zginął od ran odniesionych w alianckim bombardowaniu, z którego tak naprawdę w pełni wyzdrowiał. Po tym odbył się pogrzeb państwowy, który był jedną wielką farsą.

Książka powstała na podstawie rozmów oficera armii amerykańskiej z żoną i szeregiem ludzi znających Rommla oraz na podstawie korespondencji feldmarszałka z żoną. Warto mieć na uwadze, że to Marshall jako pierwszy upublicznił kulisy śmierci Lisa Pustyni już w 1945 roku.

Publikacja Marshalla dzieli się na część biograficzną oraz późniejsze kontakty oraz rozmowy z wojskowym i ludźmi znającymi Rommla i jest to bardzo wartościowe źródło wiedzy bogato podparte dowodami w postaci korespondencji i zeznań.

Na sam koniec, żeby dobrze zrozumieć fenomen Erwina Rommla oddajmy głos dwóm jego rywalom.

Winston Churchill:
„Mamy w Rommlu bardzo dzielnego, zdolnego przeciwnika i – mogę to powiedzieć na przekór spustoszeniom poczynionym przez wojnę – wielkiego generała”

Archibald Wavell, dowódca wojsk brytyjskich na Bliskim Wschodzie podczas II wojny światowej:
„Rommel był wojskowym fenomenem; ludzie tak odważni i śmiali uchodzą z życiem jedynie w wyjątkowych wypadkach. Na polu walki był równie dzielny jak Ney, ale z większym namysłem, równie napastliwy jak Murat, ale z większą rozwagą, jako taktyk był równie opanowany i szybki jak Wellington. Każdy kto pozna tę historię (…) uzna w nim wybitną postać i wielkiego żołnierza: Wśród niewielu wybrańców; Wśród niezwykle dzielnych, bardzo prawdziwego”

51/2023

Muszę się przyznać, że postać feldmarszałka Erwina Rommla mnie od dawna fascynuje. Nie dlatego, że jestem jakimś skrytym fanem nazimu, ale dlatego, że jest to niezwykle ciekawa postać, której nie da się jednoznacznie określić. Z jednej strony człowiek oddany i zafascynowany Hitlerem (do czasu),a z drugiej starający się prowadzić wojnę w możliwie najczystszy...