„A co mam robić? Na ludzkie pośmiewisko bękarta hodować? Szydziliby z nich obojga wszyscy, to jeszcze gorszy los. Nie zazna zła tego świata, odejdzie tam, skąd przyszło. Tak będzie lepiej, będzie lepiej...”

Obserwując rynek wydawniczy, zauważam, że do łask wracają sagi. Pojawiło się ich kilka w ostatnim czasie, pisanych głównie przez kobiety. W tym gronie wyróżniają się te, wydawane przez wydawnictwo Prószyński i S-ka. Mam niewątpliwą przyjemność recenzować cykl Wioletty Sawickiej.

Tym razem skończyłem czytać powieść Kasi Bulicz-Kasprzak pod tytułem „Skrawek pola”. Jest to pierwszy tom „Sagi wiejskiej”, obejmujący okres od 1904 roku. Już na wstępie powiem, że autorka według mnie spisała się na ocenę bardzo dobrą. Książka jest klimatyczna, porusza emocje czytelnika i nie pozostawia go obojętnym na losy bohaterów. Były momenty, gdy miałem dreszcze w trakcie czytania.

Ale po kolei. Akcja powieści rozpoczyna się na początku XX wieku w małej wsi na Zamojszczyźnie. Kasia Bulicz-Kasprzak niemal na każdej stronie przypomina czytelnikowi, że jest to saga wiejska właśnie. Głównymi bohaterami książki są chłopskie rodziny. Jest to bardzo udany zabieg. Podczas lektury szybko orientujemy się, że autorka doskonale wie, o czym pisze. Być może jest tak dlatego, że opisane wydarzenia są inspirowane historią jej rodziny.

Wieś z powieści to nie jest „wieś spokojna, wieś wesoła”. Rodziny Połajów i Lipczewskich mają swoje problemy. Przede wszystkim bieda. Bieda, od której nie ma ucieczki. Bieda, której nieodłącznym towarzyszem jest głód. Co czuje matka, gdy nie ma co dać jeść swojemu dziecku? Jak można cieszyć się życiem, gdy każdego dnia toczy się prawdziwą walkę z losem?

Jednak ludzie wszędzie są tylko ludźmi. Kochają, zazdroszczą, nienawidzą. Mają swoje wielkie marzenia, które brutalnie weryfikuje życie. Oto Aniela jest z wzajemnością zakochana w chłopaku z sąsiedztwa. Młodzi przyrzekają sobie miłość do końca życia. Jedna mężczyzna postanawia wyruszyć do Ameryki za chlebem. Chce zarobić pieniądze, wrócić do swojej ukochanej i wziąć z nią ślub. Wyrusza więc w drogę. Młodzi jeszcze nie wiedzą, że Aniela jest w ciąży.

Czy miłość może przetrwać taką rozłąkę? Czy w dalekiej Ameryce młody chłopak nie zapomni o swojej wybrance? Jak poradzi sobie Aniela? Tymczasem wybucha I wojna światowa. Wielka historia po raz kolejny wkracza pod wiejskie strzechy. Wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wybucha wojna bolszewikami. Mężczyźni nadal muszą się bić. Bić nie tylko o swoją Ojczyznę, ale także o własne rodziny i zagrody.

„Skrawek pola” to powieść prawdziwie wielowątkowa, jednocześnie ciepła, rodzinna i do bólu prawdziwa. Autorka nie ucieka się do łatwych rozwiązań. Nie udaje, że życie jest usłane różami. Przeciwnie, los wystawia bohaterów powieści na ciężkie próby. Gorąca i namiętna, ale jednak zakazana, miłość. Małżeństwo z rozsądku. Ból odrzucenia. Morze wylanych łez. Zazdrość i zawiść wobec tych, którym powodzi się nieco lepiej. Ciężka, mozolna praca na polu. Wszystko to natomiast w przepięknych okolicznościach przyrody.

Na uwagę zasługuje także język i styl powieści. Naturalny, realistyczny, czasem dosadny.
Sagę wiejską Kasi Bulicz-Kasprzak polecam wszystkim, którzy poszukują pięknej powieści. Czasem podczas lektury miałem skojarzenie z „Chłopami”, czasem z „Nocami i dniami”. Autorka wykreowała ciekawych bohaterów i napisała wciągającą historię. Naprawdę jestem ciekawy ciągu dalszego.

Wojciech Sobański.