Jolanta Szymska-Wiercioch

Dużo czasu zajęło mi czytanie książki Dowcip i mądrość. Głównie dlatego, że jest ona specyficzna oraz dlatego, że sięgałam po nią tylko w tramwaju z i do pracy. Na takie krótkie odcinki idealnie nadają się rzeczy zwięzłe, np. właśnie aforyzmy i przeróżne cytaty, które zebrali tu autorzy. Książka zaczyna się od przeciekawego wstępu, który wprowadza i wyjaśnia zagadnienia związane ze sztuką aforyzmu, czym jest i jakie ma zadania. Autorzy przekonują, że w przypadku tej dziedziny przede wszystkim liczy się forma, która staje się także treścią. Że aforyzm przypomina czubek góry lodowej i jest skróconym do minimum podsumowaniem głębokich myśli i wszelakich filozofii. Autorzy przekonują też, że “skrzydlate słowa” są jednym z rodzajów memów (podstawowych jednostek informacji kulturowej),ponieważ są atrakcyjne przez swoją zwięzłość i wieloznaczność. I ja się z tym zgadzam, bo czasami nawet jedno intuicyjnie zrozumiałe zdanie da więcej do myślenia niż grube księgi z wszelką mądrością. 👁️‍🗨️ Od starożytności po XIX wiek Zasadnicza część książki to uszeregowane chronologicznie cytaty przeróżnych twórców, tych bardziej i mniej znanych. Autorzy zaczynają od starożytności filozofów klasycznych, a kończą na wieku XIX. Nie ma tu cytatów najnowszych ponieważ, jak autorzy piszą w posłowiu, wystąpiły trudności z prawem do cytatu. Bardzo dużo fragmentów zaznaczyłam bo ich czytanie było trochę jak poranna kontemplacja przed pracą albo popołudniowe wyciszenie po. Często zdarzały się takie o podobnej tematyce, tylko inaczej napisane. Czasami były kontrowersyjne, po to zapewne, żeby pokazać jak wielka zmiana dokonała się w dzisiejszym myśleniu o świecie. Często dotyczą życia we wszelkich przejawach, innych ludzi, filozofii życia, uczuć, miłości, kobiet. W wiekach później, gdy zaczęły się przewijać także autorki, dotyczyły także mężczyzn, z ich punktu widzenia. Jest to bardzo widoczne, że świat słów należał kiedyś do mężczyzn, a kobiety musiały dopiero zdobyć do niego prawo. Niektóre z tych cytatów powodowały moją głęboką wewnętrzną niezgodę na poglądy ich autorów, albo zastanowienie nad tym jak się kiedyś rzeczy miały, szczególnie gdy autorzy aforyzmów stękali na kobiety odbierając im podmiotowość. 👁️‍🗨️ Dowcip i mądrość W jednym miejscu wyłapałam babola redaktorskiego. Na jednej stronie powtórzyły się takie same cytaty i coś tam jeszcze nie zagrało. Natomiast to drobnostka, bo ogólnie książka jest ciekawym źródłem przekrojowym, w które państwo Wierciochowie włożyli ogrom pracy. Sam wybór tych fragmentów i ich opracowanie wzbudza szacunek. Na końcu znajduje się także indeks nazwisk, co ułatwi mi konkretne poszukiwania, bo że będę do tej książki wracać to prawie pewne. Dowcip i mądrość przeczytałam od deski do deski, od początku do końca, ale to tylko ze względu na moje potrzeby i tramwajowe okoliczności. Wydaje mi się jednak, że najlepiej tę książkę czytać na chybił-trafił. Od czasu do czasu przypadkiem wybierać jakieś zdanie do kontemplacji, zastanowienia i zatrzymania się w pędzie życia. Aforyzmy nadają się do tego idealnie.