Joanna Orzechowska-Wacławska

Na gruncie polskim nowatorska książka (w baskologii światowej raczej przejdzie niezauważona, bo niewiele tam nowego, a perspektywa reprodukuje głównie propozycję Corduery). W dodatku solidnie napisana, trzymająca się danych, pełna informacji i kilku tabel - kompletne przeciwieństwo bredni Katarzyny Mirgos, koncentrującej się na badaniu baskijskich duchów. Prawdę powiedziawszy nie wiem tylko dlaczego badanie procesów narodowotwórczych w kontekście przemian społeczno-ekonomicznych uznane zostało przez recenzentów za nowatorskie; w końcu jeszcze za komuny uczyli, że nacjonalizm to nic innego jak produkt kapitalizmu. Niektóre propozycje autorki są co najmniej dyskusyjne, uważam że foralizm został zbyt wyeksponowany, Arana został potraktowany prezentystycznie, wyjaśnienia nt. wojen karlistowskich zbyt baskocentryczne, ale wszystkie te propozycje mieszczą się w akademickich ramach. Największy problem mam z tym, że baskijska oligarchia finansowo-przemysłowa i jej rola zostala niemal zignorowana; z perspektywy autorki - czyli traktując nacjonalizm baskijski jako funkcję przemian społeczno-gospodarczych - to spory mankament. Polecam wszystkim studentom kwestii baskijskiej, a może przydać się również zainteresowanym nacjonalizmem generalnie (np. litewskim, bo jest tu wiele paralel). Odradzam osobm, szukącym lektury łatwej i przyjemnej.