Mam ostatnio fazę czytania wspomnień niemieckich żołnierzy, więc kiedy zobaczyłem tę książkę rzuciłem się na nią. Szybko, właściwie już po przedmowie prof Bartoszewskiego zrozumiałem, że nie znajdę tu opisu potyczek, bo autor, zmobilizowany do Wehrmachtu robi właściwie wszystko, żeby się zadekować. Przed wojną trochę podróżował i generalnie nie dał się ogłupić nazistowskiej propagandzie. Miał trochę szczęścia bo jako fotograf nie został żołnierzem liniowym, gdzie szanse przeżycia miałby marne. Dla mnie najciekawsze są jego opisy przedwojennej Polski, którą zwiedził prezentując film o... papieżu. Wielokulturowej, często biednej i różnych wyznań, ale zawsze gościnnej dla obcokrajowców. Potem część starych znajomych odnalazł w warszawskim getcie... Ciekawym wątkiem są twierdzenia autora, że Niemcy wiedzieli o tym co wyprawia się na wschodzie z Żydami i innymi "podludźmi". Wielu po wojnie tej wiedzy wypierało się, ale autor uważa, że z mordowaniem zbyt wielu miało styczność, by nie wiedziało o tym całe społeczeństwo.

Mam ostatnio fazę czytania wspomnień niemieckich żołnierzy, więc kiedy zobaczyłem tę książkę rzuciłem się na nią. Szybko, właściwie już po przedmowie prof Bartoszewskiego zrozumiałem, że nie znajdę tu opisu potyczek, bo autor, zmobilizowany do Wehrmachtu robi właściwie wszystko, żeby się zadekować. Przed wojną trochę podróżował i generalnie nie dał się ogłupić nazistowskiej...

Wspomnienia wojenne inne niż wszystkie, czyli pacyfista w Wehrmachcie.
Książka naprawdę niezła, zawiera sporo smaczków i ciekawych historii, lecz ma jedną wadę - jest za krótka.

Wspomnienia wojenne inne niż wszystkie, czyli pacyfista w Wehrmachcie.
Książka naprawdę niezła, zawiera sporo smaczków i ciekawych historii, lecz ma jedną wadę - jest za krótka.

Książka na całkiem przyzwoitym poziomie, bez rewelacji.

Autor opisuje swój stosunek do wojny, do osób innej narodowości (wspomnienia sprzed wybuchu wojny) oraz swoją "działalność" po agresji niemieckiej.

Czy faktycznie był pacyfistą, czy też tchórzem kreującym się na pacyfistę, to już tylko sam autor książki wie.

Książka na całkiem przyzwoitym poziomie, bez rewelacji.

Autor opisuje swój stosunek do wojny, do osób innej narodowości (wspomnienia sprzed wybuchu wojny) oraz swoją "działalność" po agresji niemieckiej.

Czy faktycznie był pacyfistą, czy też tchórzem kreującym się na pacyfistę, to już tylko sam autor książki wie.

Słabizna. Mało wspomnień, za to dużo pisaniny jak to autor był przeciwny nazizmowi, że aż wszedł do getta robić zdjęcia, a żona urzędniczka w Warszawie chciała dać lewe papiery żydom, ale nie zdążyła.

Słabizna. Mało wspomnień, za to dużo pisaniny jak to autor był przeciwny nazizmowi, że aż wszedł do getta robić zdjęcia, a żona urzędniczka w Warszawie chciała dać lewe papiery żydom, ale nie zdążyła.

Książkę należy przeczytać, choćby po t,o, żeby obraz 2. wojny światowej stał się pełniejszy. Czy jest prawdziwa? Nie wiem, chcę wierzyć, że tak. Fotografie zamieszczone w książce przemawiają równie silnie jak treść literacka.

Książkę należy przeczytać, choćby po t,o, żeby obraz 2. wojny światowej stał się pełniejszy. Czy jest prawdziwa? Nie wiem, chcę wierzyć, że tak. Fotografie zamieszczone w książce przemawiają równie silnie jak treść literacka.

"Moja wojna", która ma być przeciwieństwem "Mojej walki" wiadomego autora, rzeczywiście jest przeciwieństwem, próbą obiektywnego spojrzenia na kulisy II Wojny Światowej, próbą odseparowania się od morderczych idei, głupoty i fanatyzmu. Czy prawdziwym? Czasami, podczas lektury, miałam wątpliwości i wrażenie, że co nieco jest polukrowane. Pojawiły się pytania, a co by było, gdyby padł wyraźny rozkaz "Likwiduj! Pal! Bij!" Ale spotkania ze świadkami po wojnie, choćby z W. Bartoszewskim wydają się narrację autora uwiarygodniać. I pozostaje wiara, że jeszcze można wierzyć w ludzi. Których nie należy szufladkować. Dobra książka.

"Moja wojna", która ma być przeciwieństwem "Mojej walki" wiadomego autora, rzeczywiście jest przeciwieństwem, próbą obiektywnego spojrzenia na kulisy II Wojny Światowej, próbą odseparowania się od morderczych idei, głupoty i fanatyzmu. Czy prawdziwym? Czasami, podczas lektury, miałam wątpliwości i wrażenie, że co nieco jest polukrowane. Pojawiły się pytania, a co by było,...

Tę książkę kazano mi przeczytać w chwili kiedy interesowałem się rekonstrukcją wojsk niemieckich. Nie ma w niej specyfikacji uzbrojeń i heroicznej walki. Jest za to los tragicznego człowieka. Takich ludzi jak Heydecker było mnóstwo. Ludzi, którzy nie mogli się sprzeciwić systemowi i musieli działać w swoim małym podziemiu. Możemy prześledzić losy głównego bohatera od momentu zmian ustrojowych i powstania III Rzeszy do końca II WŚ. Naprawdę, tę książkę polecam każdemu. Nie tylko maniakom tych czasów ale każdej żywej osobie, która chce zobaczyć że nie wszyscy w tamtych czasach byli pronazistowscy a wojna nie rozgrywa się tylko na wielkich polach bitew lecz również wewnątrz każdego z nas.

Tę książkę kazano mi przeczytać w chwili kiedy interesowałem się rekonstrukcją wojsk niemieckich. Nie ma w niej specyfikacji uzbrojeń i heroicznej walki. Jest za to los tragicznego człowieka. Takich ludzi jak Heydecker było mnóstwo. Ludzi, którzy nie mogli się sprzeciwić systemowi i musieli działać w swoim małym podziemiu. Możemy prześledzić losy głównego bohatera od...

Po wspomnienia Heydeckera sięgnęłam ze względu na kilka segmentów zdjęć, które razem z tekstem stanowią relację z czasów, gdy Heydecker pracował w Wehrmachcie jako propagandzista.

Wspomnienia barwne, literacko na dosyć wysokim poziomie, niejeden współczesny literat chciałby (literatka chciałaby) pisać w ten sposób i z takim flowem. Ta książka ma wiele smaków i kapitalnych anegdot, pojedynek między Polakami prowadzony zgodnie z kodeksem Boziewicza o głupstwo, za to tuż przed linią frontu, pewnie będę jeszcze długo pamiętać, bo nie zapomniałam o nim nawet miesiąc po przeczytaniu książki.

Niepozorny Heydecker, całkowite zaprzeczenie modelowego Aryjczyka na poziomie fizycznym (co widać na zdjęciach),ale też na poziomie umysłowym (o czym mają świadczyć jego zapiski),udał się na wewnętrzną emigrację, duchową dezercję, wykonując swoją pracę w systemie strajku włoskiego, niekiedy posuwając się do drobnych aktów nieposłuszeństwa, a nawet sabotażu. Nie chodzi tu oczywiście o jakieś spektakularne akcje dywersyjne w rodzaju wysadzenia pociągu wiozącego broń na front, a nawet mniej spektakularne jak uratowanie życia potencjalnej ofierze. Nie, nic z tych rzeczy, czytelnik musi zadowolić się symulacją nazistowskiej przysięgi z bezgłośnym wypowiadaniem słów i krzyżowaniem palców w geście „przysięga nie jest na serio i nie mam na myśli tego, co mówię”, krytykowaniem Hitlera wraz z myślącymi podobnie kolegami, czy słuchaniem Radia Londyn z kocem na głowie. Podobno to i tak było dużo, i nawet za wykonanie pozdrowienia „Heil Hitler” w wersji zautomatyzowanej z kręceniem korbki przy biodrze (nawet zabawne) groziła kara śmierci czy coś podobnego. Najwyraźniej i z takich dokonań można być dumnym i o nich pisać. Gdyby to nie było tak potoczyście napisane, to „Mein Krieg” trafiłby w kąt, bo irytują mnie te infantylne gesty, a jak czytam, że Heydecker wystrzelił w trakcie sześciu lat wojny pięć pocisków, nikogo przy tym nie raniąc, to włącza mi się myślenie sceptyczne, i zastanawiam się, a co by było gdyby jednak ustrzelił choć jedną osobę, i jak by te wspomnienia wówczas wyglądały, o ile by w ogóle powstały. A rozterki te i tak są osadzone na gruncie zaufania do autora, że szczerze pisze jak było, albo jak mu się wydaje, że było, choć mnie zawsze i tak bardziej interesuje to, co przemilczane, świadomie lub podświadomie zapomniane. W każdym razie, Heydecker ma uosabiać figurę dobrego Niemca i nie jest wykluczone, że przez brak uprzedzeń i współczucie dla ofiar, taką rolę spełniał.

Pomimo mojego niedowierzania, nie mogę nie dostrzec, że jest to spojrzenie na wojnę empatycznego i w miarę inteligentnego człowieka uwikłanego w zabójczą machinę, który, jak na swoje gabaryty, jest w stanie wiele dostrzec i z talentem to opisać, ale największe wrażenie robią na mnie fotografie (jedno zdjęcie warte więcej niż tysiące słów, nie wiem kto to powiedział i na ile parafraza ta odbiega od oryginału). Zostawmy więc fabularne wspomnienia, i przejdźmy do zdjęć dokumentujących głównie Warszawę po przegranej kampanii wrześniowej, następnie getto warszawskie w roku 1941 oraz wyjątkowo wartościowe, bo rzadkie, a może i jedyne, bo wykonane 20 listopada 1944 roku podczas kilkugodzinnego wypadu autora z niewielkim oddziałem do świeżo zrównanej z ziemią i wyludnionej Warszawy, czyli w stosunkowo krótkim okresie pomiędzy wyjściem Niemców, a przybyciem Sowietów. Są to zdjęcia wyjątkowe nawet przy uwzględnieniu wysokiej podaży tego materiału. Wielu żołnierzy Wehrmachtu uprawiało hobby „fotografia frontowa”, często aparatem firmy Leica, dostępnym dla bogacącej się na nazistowskich programach gospodarczych niemieckiej klasy średniej. W ten sposób powstał solidny materiał dowodowy dokumentujący, obok sielskich krajobrazów i scenek rodzajowych, zbrodnie na Wschodzie. Na ebayu można zaopatrzyć się w zdjęcia frontowe wskutek wyprzedawania przez spadkobierców wyszperanych po strychach kolekcji.

Uwaga, teraz będzie zanudzanie o pewnym zdjęciu, tylko dla wytrzymałych.

W zbiorze Heydeckera znajduje się pewne zdjęcie, dla którego poczyniłam wysiłek zakupu książki, a które widziałam już w którymś z przewodników po żydowskiej Warszawie. Liczyłam, że tego typu odkryć fotograficznych będzie tu więcej, ale nie, z gatunku „takich” jest tylko to jedno. Heydecker spędził przed wojną dużo czasu w Polsce, poznając wielu tutejszych Polaków i Żydów. Sam twierdzi, że właśnie sprawdzenie jak wygląda sytuacja jego żydowskich przyjaciół skłoniło go do pójścia do getta. Przy okazji zrobił tam wiele zdjęć. Tak powstało zdjęcie Marguitty Olsiańskiej, od którego (od której),nie jestem w stanie, literalnie, od dłuższego czasu się uwolnić. Jeśli jest taki zwyczaj, że każdemu historycznemu zdarzeniu powinien towarzyszyć jego ikoniczny obraz, i niezależnie jak dziwnie brzmi mówienie o Holokauście jako o „historycznym zdarzeniu”, to ja, jeśli mnie ktoś zmusi, wybieram do roli obrazu-symbolu Holocaustu zdjęcie Marguitty Olsiańskiej. W oparciu o takie zdjęcia Roland Barthes pisał sążniste eseje. Marguitta, przed wojną udzielająca Heydecerowi lekcji tanga w klubie „Paradis”, o twarzy sympatycznego urwisa i w modnym swetrze, w nonszalanckiej pozie z papierosem ujętym w dwa palce uniesionej prawej ręki, kieruje w obiektyw spojrzenie w jakości niemalże cyfrowej, a ja mam wrażenie, że siedzę w tym koszmarnym roku 1941 naprzeciwko Marguitty w mieszkaniu w domu przy ulicy Dzielnej 27, a przed nami majaczy już upiorny rok 1942. Może tak właśnie wygląda zakrzywienie czasoprzestrzeni.

Marguitcie chciało się nawet kręcić loki (choć może powodem była rozbudzona przez Heydeckera nadzieja na wyjście z getta),a przecież z opisu wiemy, że przebywała w „(…) obszernym pokoju, niegdyś wielkopańskim salonie mieszczańskiego domu. Mieszkało w tym pomieszczeniu kilka rodzin lub grup, które rozlokowały się po kątach i pod ścianami na podłodze. Były tam tylko dwa krzesła, owalny stół na jednej nodze i sofa na środku pokoju. Dostrzegłem około dwudziestu osób. Większość spała na zmatowiałym parkiecie, na podłożonych kocach albo gazetach, przykryta płaszczami. Mimo zimnej pory roku pokój był nieogrzewany. W jednym kącie siedziała kobieta i usiłowała uspokoić kwilące dziecko. Dopiero teraz zauważyłem, że w tym pomieszczeniu są tyko kobiety, dziewczęta i dzieci. Na pierwszy rzut oka można było poznać po nich niedostatek, niewystarczającą higienę i udrękę psychiczną. Panował zaduch. Okna były zamknięte, zabite gwoździami, szyby zamalowane niebieską farbą olejną. Później mi wyjaśniono, że zostały zabite gwoździami i zamalowane na rozkaz, ponieważ wychodziły na Pawiak. (…) ‘Ciągle słyszymy strzały – opowiadały mieszkanki pokoju – czasami za dnia, często nocą, także krzyki, jeśli w mieście jest cicho’.”

I dalej: „To, czego się dowiedziałem z opowieści tych kobiet, z relacji o ich osobistych cierpieniach i losach, zanim się znalazły w tym pozbawionym powietrza więzieniu, w tym przytłaczającym pokoju o zawsze zamkniętych, wysokich niebieskich oknach, z sufitem przeładowanym sztukateriami, z szarym parkietem , powycieraną już tapetą, upiornym umeblowaniem, ze śpiącymi lub przykucniętymi wokół ludźmi o pustym wzroku – to, co mi te kobiety tego wieczoru opowiedziały, zniszczyło ostatnie resztki mojej wiary w jakieś inne Niemcy, które by do czegoś takiego nie dopuściły. (…) Odszedłem przekonany, że tym wszystkim nieszczęśliwym ludziom jest przeznaczona – świadomie i z rozmysłem – śmierć”.

Po wspomnienia Heydeckera sięgnęłam ze względu na kilka segmentów zdjęć, które razem z tekstem stanowią relację z czasów, gdy Heydecker pracował w Wehrmachcie jako propagandzista.

Wspomnienia barwne, literacko na dosyć wysokim poziomie, niejeden współczesny literat chciałby (literatka chciałaby) pisać w ten sposób i z takim flowem. Ta książka ma wiele smaków i kapitalnych...

Cenna książka która pokazuję że byli Niemcy, którzy nigdy nie popierali narodowego socjalizmu i tego do czego doprowadził. Nikt nikogo nie pytał czy chciałby może wstąpić do Wehrmachtu i bić się za Fuhrera (nikt też nie pytał o zdanie na temat Hitlera). Znakomitym tego przykładem jest właśnie Joe Heydecker, który później brał udział podczas posiedzeń Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze.

Jednym ze smaczków tej książki jest kwestia polska; Joe Heydecker znał Polskę i Polaków osobiście co tylko zwiększyło jego rozgoryczenie wojną. Ogromna część tekstu opisuję właśnie ten etap życia autora, od międzywojnia do ruin Warszawy po powstaniu warszawskim.

Cenna książka która pokazuję że byli Niemcy, którzy nigdy nie popierali narodowego socjalizmu i tego do czego doprowadził. Nikt nikogo nie pytał czy chciałby może wstąpić do Wehrmachtu i bić się za Fuhrera (nikt też nie pytał o zdanie na temat Hitlera). Znakomitym tego przykładem jest właśnie Joe Heydecker, który później brał udział podczas posiedzeń Międzynarodowego...

Warto przeczytać głównie ze względu na rozmowę z Sigfridem (relacja żołnierza Wehrmachtu wziętego do niewoli przez powstańców warszawskich) i unikatowe zdjęcia wykonane przez autora. To czy ktoś wierzy w prawdziwość poglądów i historii pana Heydeckera pozostawiam własnej ocenie. Mnie przekonywał dość długo, ale udało mu się, choć może nie w stu procentach bo pewne rzeczy wydawały mi się nieco przekoloryzowane. Trzeba jednak przyznać, że całość jest spójna, nie jest lekka, ale z pewnością warta uwagi.

Warto przeczytać głównie ze względu na rozmowę z Sigfridem (relacja żołnierza Wehrmachtu wziętego do niewoli przez powstańców warszawskich) i unikatowe zdjęcia wykonane przez autora. To czy ktoś wierzy w prawdziwość poglądów i historii pana Heydeckera pozostawiam własnej ocenie. Mnie przekonywał dość długo, ale udało mu się, choć może nie w stu procentach bo pewne rzeczy...