Zarysowaną ewolucję podsumowałbym następująco: w ostatnich dwustu latach prawda, wiedza i rzeczywistość w coraz większym stopniu nabierają konturów estetycznych. Po pierwsze, stało się oczywiste, że komponenty estetyczne mają fundamentalne znaczenie dla ludzkiego poznawania i dla ludzkiej rzeczywistości. Ewolucja ta sięga od Kantowskiej estetyki transcendentalnej po autorefleksję współczesnych przedstawicieli przyrodoznawstwa. Po drugie, w coraz większym stopniu prawo obywatelstwa zdobywa świadomość, że poznawanie i rzeczywistość w swoim sposobie bycia są strukturami estetycznymi. Nietzscheańskie odkrycie znalazło wielu protagonistów - wyrażających je głównie za pomocą metafor związanych z żeglowaniem - i sięga aż współczesnego konstruktywizmu. Rzeczywistość nie jest czymś niezależnym od poznania, czymś z góry danym jako stała wielkość, lecz stanowi przedmiot zabiegów konstrukcyjnych.

Zarysowaną ewolucję podsumowałbym następująco: w ostatnich dwustu latach prawda, wiedza i rzeczywistość w coraz większym stopniu nabierają k...

Jedno z podstawowych praw estetycznych głosi, że nasza percepcja wymaga nie tylko ożywiania i pobudzania, ale też postojów, pauz, stref spoczynku. Prawo to skazuje na niepowodzenie panoszącą się dzisiaj tendencję do upiększania wszystkiego. Totalna estetyzacja przeradza się we własne przeciwieństwo. Gdy wszystko ma piękny wygląd, nic nie jest już piękne; ciągle identyczne bodźce rodzą otępienie; estetyzacja przechodzi w anestetyzację. Zatem właśnie argumenty estetyczne przemawiają za przełamaniem zamętu estetyzacyjnego. W warunkach hiperestetyzacji niezbędne stają się "ugory estetyczne".

Jedno z podstawowych praw estetycznych głosi, że nasza percepcja wymaga nie tylko ożywiania i pobudzania, ale też postojów, pauz, stref spoc...

Kłopotliwa obecność estetyczności może rodzić rozmaite postawy. Najbardziej niemądra po prostu przeczy występowaniu tego rodzaju zjawisk - ponieważ nie może istnieć nic, co istnieć nie powinno, i ponieważ nie istnieje nic, czego nie postrzegamy. Wielu zbyt ochoczo posługuje się trickiem pojęciowym, który polega na tym, by o estetyce mówić per definitionem tylko w odniesieniu do sztuki - tym sposobem uwalniają się od trapiących pytań i lądują w bezpiecznym porcie tradycyjnych problemów. Taki eskapizm może być niezbędny strachliwym osobowościom, ale jest zupełnie nieprzydatny na płaszczyźnie pojmowania filozoficznego. Diagnozę zastępuje bowiem obroną, a pojęciowy wysiłek samouspokojeniem. Podąża tropem magicznej wiary, że wystarczy odwrócić wzrok od danego zjawiska, by ono znikło, czy też że urojeń teoretycznych nie ma sensu wyjaśniać. - W przeciwieństwie do takiego eskapizmu należ dostrzec, rozróżnić i rozważyć wielorakie procesy estetyzacji. Jedynie w ten sposób można dojść do uzasadnionych stanowisk.

Kłopotliwa obecność estetyczności może rodzić rozmaite postawy. Najbardziej niemądra po prostu przeczy występowaniu tego rodzaju zjawisk - p...