Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Wzory miłości..." rozpoczynają się dość kontrowersyjnym pytaniem - co łączy Don Juana, Tristana i Jezusa z Nazaretu? Na pierwszy rzut oka postacie te wydają się usytuowane na innych biegunach i odległe od siebie o całe galaktyki. Jednak autorka znajduje cechę wspólną - szeroko rozumianą miłość - i konsekwentnie wyjaśnia swój punkt widzenia. Pierwszy typ miłości (Don Juan) autorka charakteryzuje krótko jako pragnienie posiadania przedmiotu uczucia. Kolejny typ (Tristan) to chęć doznania absolutnej jedności z wyidealizowanym przedmiotem uczucia. Pragnienie realizacji dobra przedmiotu miłości to trzeci rodzaj miłości (Jezus). Są to pewne uproszczenia pomocne w zrozumieniu całego opracowania. Jak podkreśla autorka miłość ma charakter spontaniczny i niewyrozumowany. Składa się nie z celowych działań, lecz z najgłębszych intymnych "chceń", z których genezy nie zdajemy sobie sprawy. W pierwszej kolejności analizujemy miłość Platona (zubożałe współczesne wyjaśnienie "miłości platonicznej" wypacza jej sens) oraz przyjaźń Arystotelesa. Przechodzimy gładko przez św. Augustyna, mistyków chrześcijańskich (Bernard z Clairvaux, św. Katarzyna ze Sienny, Mistrz Eckhart, św. Teresa z Avila oraz św. Jan od Krzyża),tradycję hebrajską (św. Pawła) oraz Tomasza z Akwinu. Dochodzimy do punktu, w którym autorka przedstawia trzy podstawowe konwencje miłosne w kulturze średniowiecza (styl dworski, sielankowy i lubieżno-zmysłowy) oraz epoce renesansu. Idziemy dalej przez Kartezjusza, Leibniza i Spinozę (definicje miłości),myślicieli XVII w., XVIII w., rozwodzimy się chwilę nad "Stendhalowskim namiętnym kochankiem" i "Kierkegaardowskim uwodzicielem". Autorka podaje przykłady miłości dla pierwszej połowy XIX w. ("Nowa Heloiza" Rousseau oraz "Cierpienia młodego Wertera" Goethego),utopijną walkę o równość płci (J.S. Mill) oraz inne poglądy (Tołstoj, Baudelaire, Nietzsche, Schopenhauer, Wright). Część ta kończy się przedstawieniem poglądów klasyków marksizmu. Następny rozdział traktuje o przemianach we współczesnej obyczajowości. Najpierw jednak autorka przytacza trzy główne zasady, które zostały utrwalone w społeczeństwie. Są to: zasada małżeństwa monogamicznego, zasada jednoznacznego podziału na role społeczne w zależności od płci oraz zasada podwójnej moralności (stanowcze potępienie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej kobiet przy jednoczesnym przymrużaniu oka na wybryki mężczyzn). Przeobrażenia społeczne manifestują się w zmianach w powyższych zasadach, tj. rozluźnieniu w normach regulujących współżycie seksualne, zacieraniu granic kobiecych i męskich ról społecznych oraz przekształceniu tradycyjnego modelu życia rodzinnego. Rewolucjom tym towarzyszą zanik tabu intymności oraz de facto miłości romantycznej w klasycznym rozumieniu tego słowa, odrzucenie zasad podwójnej moralności, urzeczowienie partnera seksualnego, nowe wcielenia wzoru Don Juana oraz nowy wzór erotyzmu. W dalszej części "Wzorów miłości..." autorka przygląda się uważniej miłości małżeńskiej (wątek ten przewija się przez całe opracowanie). Bierze pod uwagę zjawisko emancypacji kobiet oraz rozwój kultury masowej. Analizuje współczesne filozoficzne teorii miłości (Freud, Scheler),jej rolę w egzystencjonalnej wizji człowieka. Następnie znów wraca do odniesień religijnych i świeckich (Feuerbach, Fromm). Polecam - nie tylko jako doskonałe źródło do wszelkiego rodzaju prac o tej tematyce, ale również jako osobiste studium nad słowem "miłość".