Stephan Marks

Propaganda nazistowska od początku nie stawiała sobie za cel racjonalnego, opartego na poznaniu przekonywania ludzi, lecz dotarcie do zupełn...

Propaganda nazistowska od początku nie stawiała sobie za cel racjonalnego, opartego na poznaniu przekonywania ludzi, lecz dotarcie do zupełnie innych pokładów ich psychiki. Nie próbowała przemawiać do dojrzałego, dorosłego, świadomego odpowiedzialności i racjonalnego „ja” współczesnego człowieka, lecz do pierwotnych doświadczeń i pokładów ludzkiej psychiki. Różni badacze określali je jako magiczne (Jean Piaget, Sigmund Freud, Jean Gebser i in.) i porównywali ze stanem świadomości kultur pierwotnych. (...) Według C.G. Junga i Ericha Neumanna rozwój psychiki ludzkiej dokonuje się w napięciu między stawaniem się świadomym a chęcią regresji, którą można porównać do siły ciążenia. Tę właśnie siłę najwyraźniej chciała instrumentalnie wykorzystać do swoich celów propaganda nazistowska. Odwoływała się ona do regresyjnych pragnień człowieka, polegających na dążeniu do życia bez wysiłku świadomości i odpowiedzialności za własne „ja”. Zamiast tego oferowała stopienie się w jedno wielkie, pozbawione świadomości „my”, oznaczające „wspólnotę narodową”.