Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tytuł "Ta, która mówi" zaintrygował mnie, kiedy tylko pojawił się w zapowiedziach wydawnictwa Lost In Time, choć nazwisko autorki (Alicia Jaraba) było mi nieznane. Co więcej, bohaterka tej komiksowej opowieści - La Malinche (znana również jako Malinalli) była dla mnie, przyznam szczerze, postacią zupełnie nieznaną, mimo tego, że interesuję się historią. Ten ostatni aspekt nie przeszkadzał jednak w lekturze, ale wręcz pomagał, bo zawieszona gdzieś pomiędzy sferą faktów a legendą, podziwiana a zarazem znienawidzona, figura Malinalii w swojej niejednoznaczności jest fascynująca. Tłumaczka, później także towarzyszka życia konkwistadora Cortésa, która niewątpliwie pomogła mu w podbojach, z drugiej strony w jakimś stopniu przyczyniła się do ograniczenia jeszcze większego rozlewu krwi dzięki negocjacyjnym wysiłkom. Ciekawa jest tutaj również kwestia udziału jednostki w tworzeniu historii, którą determinują nie większe cele i ambicje, ale po prostu chęć przetrwania, odzyskania podmiotowości, odnalezienia dla siebie jak najlepszej drogi w skomplikowanych układach i zależnościach, w jakich postawiło kogoś życie. Ten aspekt indywidualny dominuje w historii i czytelnik moim zdaniem na tym zyskuje. Sama bowiem konkwista spychana jest tutaj często na margines, co najwyżej jest tłem historii La Malinche, a nie motywem wiodącym (okrucieństwa Cortésa również są tutaj w dużej mierze niedopowiedziane). Głos Malinalli, mimo że wybrzmiewa w szczególnym kontekście historycznym, odbierany może być na poziomie uniwersalnego głosu walki kobiet o godność i uznanie pośród mężczyzn w społeczeństwie patriarchalnym, w którym role wyznaczają pewne uświęcone tradycją archetypy. Komiks jest przy tym nienachalny ideologicznie, ale przy tym szczery; jest przede wszystkim ciekawie skonstruowaną opowieścią, przez którą "płyniemy" wraz z główną bohaterką. I kiedy docieramy do końca tej historii (przynajmniej w komiksie),momentalnie żałujemy, że ta opowieść urywa się w tak istotnym momencie, że Jaraba nie rozwinęła i nie dokończyła po prostu pewnych wątków, decydując się na przyspieszony, w jakimś sensie symboliczny epilog. Zdecydowanie warto zagłębić się w lekturze "Tej, która mówi". Komiks przypomina, że słowo jest potężnym narzędziem i orężem, zarazem czasami najważniejsze rzeczy wypowiadane są bez słów lub pomiędzy słowami.