Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Można by rzec: temat zajmujący, ale wykonanie pozostawia miejscami trochę do życzenia. W polskiej historiografii Stefan Batory zajmuje zaskakująco mało miejsca, toteż cieszy każda publikacja poświęcona temu znakomitemu władcy. Jako jedyny władca elekcyjny wypełnił swoje zobowiązania. Zmusił do uległości Gdańsk, zreformował polską piechotę, z powodzeniem prowadził kampanię przeciwko Moskwie. Jako zwolennik tego monarchy jestem może zbyt krytyczny w stosunku do tej pozycji ? Podejmuje temat niezbyt popularny w polskiej historii, wszak Polska szczyci się mianem państwa, w którym nie było królobójstwa. Tymczasem okoliczności zgonu Batorego są cokolwiek tajemnicze… Autor nie był zawodowym historykiem. Jako lekarz wojskowy zapisał barwną kartę w czasie wojny 1920 roku oraz w czasie II wojny światowej. Książka, nad którą pracował niemal do końca życia (zmarł na obczyźnie w dniu 16.04.1963 r.) jest wynikiem bardziej Jego zainteresowań. W pisaniu widać więcej entuzjazmu, niż naukowej i suchej terminologii – typowej dla akademickiej rozprawy. Dość zaskakująco, acz ciekawie prezentuje bibliografia oraz indeks nazwisk. Interesująco wypadła ocena kampanii prowadzonych przeciwko Moskwie. W tle pojawiają się sylwetki Edwarda Kelleya oraz Johna Dee (kontekst Różokrzyżowców) oraz sprawa Zborowskich. Natomiast co razi najbardziej, to tendencja zbytniego wchodzenia w wątki poboczne oraz stosowanie niezbyt przekonujących analogii do czasów współczesnych autorowi. Momentami styl trochę przyciężki oraz zbyt duży nacisk na kwestie religijne w Polsce z końca XVI wieku. Tym samym kwestia rozważań dotyczących ściśle okoliczności śmierci monarchy pojawia się dość późno, mniej więcej po przeczytaniu ponad 2/3 tomu. I ten rozdział jest zdecydowanie najciekawszy, choć biorąc pod uwagę wykształcenie autora liczyłem na znacznie więcej wywodów natury medycznej. Podsumowując: ciekawe spojrzenie na lata panowania księcia z Siedmiogrodu, z dość sensacyjnymi wnioskami, zmuszającymi do własnych przemyśleń i rozważań.