Ogólny zarys legendy prawie niczym się nie różni, niezależnie od podań. Tłem wydarzeń jest przełom IV i V wieku naszej ery. W podzielonym i skłóconym kraju Brytów pojawia się król o wielkich talentach, potrafiący dobrze zarządzać państwem. Organizuje Okrągły Stół – zgrupowanie rycerskie, którego członkowie zobowiązują się zawsze bronić słabszych i sławić swój honor. Po prawej ręce króla Artura zasiada piękna Ginewra, będąca zarzewiem poważnego konfliktu pomiędzy nim a Lancelotem.

Dzielni, odważni i dumni rycerze często, by udowodnić swoje męstwo, wdają się w całkowicie zbędne konflikty, w których grają o własne życie. W ten sposób zginęło wielu z nich, a równie licznych poróżniły waśnie, których finałem mogła być tylko śmierć jednego z adwersarzy. Gdy rycerzom zgromadzonym przed Okrągłym Stołem objawia się wizja Świętego Graala, wszyscy bez zastanowienia podejmują się jego poszukiwań i tylko sam Artur ma wątpliwości, gdyż zdaje sobie sprawę, że gdy jego ludzie rozbiegną się po kraju w poszukiwaniu nieuchwytnego, osłabione państwo będzie narażone na ataki z zewnątrz.

Ciekawym motywem w tej opowieści jest silne połączenie wątków magicznych z religijnymi. Brytowie są narodem silnie schrystianizowanym, gdzie biskupi są równie ważni, co szlachetni rycerze. Jednak nawet oni nie porzucili resztek celtyckich wierzeń, których swoistym symbolem jest czarodziej Merlin. Jednak nie tylko jego postać świadczy o głębokich mistycznych korzeniach rycerzy Okrągłego Stołu. Z przejawami magii spotykamy się na każdym kroku i często przeplatają się one z wątkami biblijnymi, tak że trudno jest rozróżnić, czy mamy do czynienia z magią, czy cudem.

Narracja utrzymana jest w typowej dla legend tonacji. Kolejne rozdziały to tak naprawdę przypowieści o wydarzeniach, z jakimi zmierzyć musiał się król Artur i jego rycerze, wszystkie utrzymane w gawędziarskim tonie starego bajarza. Tak poprowadzona opowieść sprawia, że podświadomie się od niej dystansujemy, trudno poczuć się częścią świata opisywanego w ten sposób. Ponadto wydawcy gdzieniegdzie trafiły się literówki i znaleźć możemy na przykład Lanceta zamiast Lancelota, co śmieszy, ale też irytuje. Lektura upłynęła mi dość przyjemnie, choć książka mnie nie porwała. Przeczytałam ją z umiarkowaną ciekawością, zamiast wyczekiwać, co znów spotka bohaterów.

Książka jest warta przeczytania, głównie jako źródło pierwotnej opowieści o królu Arturze, w którym Morgana i Mordred są jedynie ludźmi o wielkich ambicjach i pragnieniu władzy, zupełnie pozbawieni czarodziejskich atrybutów, jakie często przypisywano im w innych wersjach opowieści. Jest to lektura warta poznania, choć zdecydowanie nie umieszczałabym jej w kategorii książek, które koniecznie trzeba znać.

Barbara Sulkowska