„Szarady” to dla wielu czytelników może być nie tylko pierwsze spotkanie z noblistą Knutem Hamsunem, ale też pierwsze spotkanie z tak wyjątkową prozą. Bo „Szarady” to powieść wyjątkowa pod wieloma względami, chociaż momentami nawiązująca do największych klasyków literatury pięknej. Skupiająca się na kondycji psychicznej głównego bohatera, będzie potrafiła przyprawić nie jednego czytelnika o ból głowy, ale także o pewien dreszcz niepokoju.

Do małego miasteczka przybywa nieznajomy cudzoziemiec, który ku zdziwieniu wszystkich mieszkańców zdaje się znać interesujące fakty z życia mieszkańców, których nigdy wcześniej nie widział. W jego kieszeni spoczywa natomiast buteleczka z trucizną, która wzbudza u społeczności jeszcze większe zainteresowanie niż niezwykła wiedza i osobowość nowo przybyłego mężczyzny.

To nie jest najprostsza i najprzyjemniejsza lektura, jaką znajdziecie w tej serii. Z pewnością wymaga od czytelnika sporej dozy skupienia i nie będzie to lektura na jeden wieczór. Hamsun dialogi między postaciami przeplata długimi monologami głównego bohatera i jego myśli stopniowo ujawniając przed czytelnikiem postać niezrównoważoną, umiejącą popadać ze skrajności w skrajność, a dodatkowo postaci, której nie do końca możemy ufać. Jako że to właśnie Nagel, jest naszą główną postacią powoli, zaczyna do nas docierać, że to, co bohater chce nam przedstawić, może być jednocześnie jedynie jego majakiem. Jest on desperatem, który nie potrafi odnaleźć się w życiu, choć wciąż stara się znaleźć dla siebie ścieżkę.

„Szarady” można analizować pod różnymi względami. Jako zagadkę kryminalną z bardzo rozbudowanym wątkiem obyczajowym, jako pewnego rodzaju romantyczną wizję, ponieważ na przestrzeni książki Nagel wplątuje się w pewne skomplikowanego relacje z płcią przeciwną, a także za pewnego rodzaju autobiografię samego autora, który w głównego bohatera tchnął znaczącą część siebie. Ale nieważne, na jaki rodzaj interpretacji się w końcu zdecydujemy, „Szarady” to kawałek naprawdę dobrej literatury. Trudnej, momentami ciężkiej i z pewnością nie dla każdego czytelnika, ale bardzo dobrej.

Kinga Kolenda