cytaty z książki "Historia komiczna"
katalog cytatów
[+ dodaj cytat]
Głupota ułatwia szczęście. To najwyższa radość. To pierwsze z dóbr w cywilizowanym społeczeństwie.
Cała historia ludzkości, pełna tortur, ekstaz i rzezi jest historią szaleńców i furiatów
-Wierzę w wolę, w odpowiedzialność moralną, w różnicę między dobrym i złym. Według pana są to bez wątpienia głupie wyobrażenia…
-Z całą pewnością – odparł doktor – są to głupie wyobrażenia. Ale są bardzo dla nas przydatne, ponieważ jesteśmy zwierzętami. O tym zawsze się zapomina. Te głupie wyobrażenia są wspaniałe i zbawienne. Ludzie pojęli, że bez tych wyobrażeń staliby się szaleńcami. Mogli wybierać tylko pomiędzy głupotą i szaleństwem. Bardzo rozsądnie wybrali głupotę. Oto jest podstawa wszelkich pojęć moralnych.
-Więc pan przypuszcza, panie doktorze, że Chevalier był w stanie pełnej odpowiedzialności moralnej?
-Przeciwnie, myślę, że w żadnej mierze nie był odpowiedzialny za swoje czyny.
-A więc?
-Ale myślę też, że nie różnił się w tym wcale od pana, ode mnie i od wszystkich innych ludzi.
-Dlaczego koniecznie chcą, abym grała tylko naiwne? – spytała Felicja, która chciała też być amantką, kokietką i w ogóle grać wszelkie role.
Natura ludzka różniła się niegdyś od tej, jaką jest obecnie. Istnieli nie tylko mężczyźni i kobiety, lecz także androgyny, czyli istoty, które łączyły w sobie obie płci. Te istoty, będące trzecim rodzajem człowieka miały czworo rąk, czworo nóg i dwie twarze. Były silne i bardzo ruchliwe. Ufne w swoją siłę, postanowiły za przykładem Gigantów wyzwać bogów. Jowisz nie mogąc ścierpieć takiej zuchwałości (…) postanowił ukrócić ich w siłę i zuchwałość. Podzielił więc każdą istotę ludzką na połowę, w ten sposób, że każda z nich miała tylko dwoje rąk, dwoje nóg i jedną głowę i od tej chwili ród ludzki stał się tym, czym jest obecnie. Każdy z nas jest więc tylko jedną połową człowieka, która została oddzielona od całości, niczym sola rozcięta w pół. Lecz te części wciąż szukają części pozostałych. Miłość, którą żywimy wzajemnie ku sobie, jest tą właśnie siłą, co nas popycha do połączenia obu naszych połów po to, by odzyskać naszą dawną doskonałość.
Jeśli jest się „naiwną”, zostaje się nią na zawsze. Trzeba się urodzić Angeliką albo Doryną, Celimeną lub panią Pernelle. W teatrze jedne aktorki mają zawsze dwadzieścia lat, inne trzydzieści, inne znów zawsze sześćdziesiąt.
Nie zauważył, że Felicja była blada i miała podkrążone oczy. Nazbyt jej pożądał i przez to nic nie widział.
Sztuka aktorka polega na naśladowaniu. Toteż najlepiej naśladuje się to, czego się nie odczuwa.
-Kochany Sokratesku, doprawdy mógłby pan zaświadczyć, że on był obłąkany. To prawda. Nie był przy zdrowych zmysłach. Ja o tym dobrze wiem.
-Na pewno, moje dziecko, on był obłąkany. Lecz chodzi o to, czy był bardziej szalony niż inni ludzie. Cała historia ludzkości, pełna tortur, ekstaz i rzezi, jest historią szaleńców i furiatów.
Rozróżnienie między dobrym i złym (…) w społeczeństwach ludzkich nigdy nie wyszło poza odręb najbardziej wulgarnego empiryzmu. Ustanowiono je w celu najzupełniej praktycznym i ze względu na zwykłą wygodę. Nie posługujemy się nim względem jakiegoś kryształu czy drzewa. Wobec moralności zwierząt zachowujemy całkowitą obojętność. Z tą samą obojętnością odnosimy się do dzikich. Pozwala to nam unicestwiać ich bez wyrzutów sumienia. To właśnie nazywa się polityką kolonialną. Nie widać również, by wierzący wymagali od boga wysokiej moralności. W obecnym stanie społeczeństwa niechętnie by przyznali, że jest rozwiązły i kompromituje się miłosnymi przygodami; lecz za to uznają za dobre, że jest mściwy i okrutny. Moralność to wzajemna gwarancja, że każdy zachowa to, co posiada.