Boniecki – to nazwisko w Polsce słyszał chyba każdy. Oczywiście wszystko za sprawą księdza Adama Bonieckiego, należącego do zgromadzenia marianów. Myślę, że zdecydowanie mniej osób zdaje sobie sprawę z tego, że Bonieccy herbu Bończa to arystokratyczna rodzina.

Właśnie jej dzieje postanowiła opisać w swojej książce Maria Fredro-Boniecka, dziennikarka i redaktorka. Tak powstał reportaż pod tytułem „Za kryształową szybą. Przypadki rodziny Bonieckich”. Ukazał się on nakładem wydawnictwa Czarne, co samo w sobie stanowi zapowiedź ciekawej lektury.

Na początku książki autorka zamieściła fragment drzewa genealogicznego obejmujący bohaterów jej opowieści. We wstępie tłumaczy, dlaczego zdecydowała się opisać historię swojej rodziny. Jak sama twierdzi, chciała poznać prawdziwe dzieje swoich przodków, bez upiększania i idealizowania. Również we wstępie zamieściła spis wszystkich bohaterów książki, poświęcając każdemu z nich dwa, trzy zdania. Myślę, że oba te zabiegi czynią późniejszą lekturę nieco łatwiejszą.

Książka została podzielona na trzy części. Pierwsza z nich – „Slajdy z Potworowa” – opisuje dzieje rodziny do roku 1942. Wtedy to Niemcy wygnali Bonieckich. Rodzina przeniosła się do Świdna. Właśnie tak zatytułowana jest kolejna część opowieści – „Slajdy ze Świdna”.

Ostatnia część, „Slajdy powojenne”, to historia arystokracji bez majątku – ziemian bez ziemi. Bonieccy muszą odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Czy im się to udało?

Przyznam szczerze, że opowieść o rodzinie Bonieckich to naprawdę ciekawa lektura. Autorka na przykładzie swojej rodziny opowiada o świecie, którego już nie ma. Był to świat arystokracji i służby, bogactwa i biedy. Świat balów, polowań. Z drugiej strony świat czworaków i biednych chłopów głodujących na przednówku.

W książce znajdziemy wiele wspomnień ks. Adama. Jednak niektóre z jego sądów (zwłaszcza
te dotyczące arystokracji) są dość naiwne i mocno wyidealizowane.

Reasumując, „Za kryształową szybą. Przypadki rodziny Bonieckich” to całkiem zgrabnie napisana opowieść. Opowieść, po którą z całą pewnością można sięgnąć w długie, jesienne wieczory.

Wojciech Sobański