Od 1999 roku 21 marca obchodzimy Światowy Dzień Poezji. Ustanowione przez UNESCO święto ma „dać nowy impuls, aby docenić poezję oraz poprzeć krajowe, regionalne i międzynarodowe ruchy poetyckie”. Projekt przyjęto podczas 30. Konferencji Generalnej w Paryżu, mając na celu wspieranie różnorodności językowej poprzez poetycką ekspresję i zwiększenie możliwości wysłuchania zagrożonych języków.

21 marca, czyli Światowy Dzień Poezji

I choć główne uroczystości nadal odbywają się w Paryżu, gdzie od lat funkcjonuje tradycja festiwali poetyckich, Światowy Dzień Poezji obchodzić możemy wszędzie, a hołd poetyckiej twórczości złożyć może każdy. Pamiętając przy tym, że poezja, z pozoru ezoteryczna i dostępna tylko dla wtajemniczonych, jest dla każdego.

Bo i taki cel przyświecał pomysłodawcom Światowego Dnia Poezji. Jak podkreślała Irina Bokova, Dyrektorka Generalna UNESCO:

Poezja, czyli co?

Przez lata bałem się poezji, przyciśnięty do ziemi nauczycielską ręką, pytany, z wiszącą nade mną groźbą oceny niedostatecznej: CO POETA MIAŁ NA MYŚLI? Często nie wiedziałem. Często nie wiem i dzisiaj.

Ale nagle: jaka to ulga, jakie odprężenie, które przychodzi ze świadomością, że to okej – nie wiedzieć. Więcej – nie wiedzieć, czym jest sama poezja. I tylko czytać. Chłonąć. Z otwartą głową i otwartą przyłbicą.

Nie wiedziała przecież sama noblistka, której wspomnienie po raz kolejny staje się nieodzowne. Zwłaszcza że, jak pisałem TUTAJ, decyzją Senatu RP rok 2023 został ustanowiony Rokiem Wisławy Szymborskiej. W wierszu „Niektórzy lubią poezję” czytamy: 

Władysław Broniewski pisał z kolei:

Nie wiem i ja. Nie wiem, po co i na co. Zachęcam: pozwólcie sobie na tę niewiedzę. Szczególnie dzisiaj.

Zwłaszcza że comiesięczne wyzwanie czytelnicze Lubimyczytać na marzec 2023 to właśnie: przeczytam tom poezji.

Jako że Światowy Dzień Poezji jest okazją, by uhonorować poetów i poetki, na koniec, choć z nieśmiałością, pozwolę sobie na małą dawkę polecanek. A skoro mamy Rok Wisławy Szymborskiej, trudno po raz kolejny nie wymienić laureatki literackiego Nobla. Sam sięgnąłem niedawno po doskonały tom „Koniec i początek”. Świetnym wyborem będą również wydane przez Znak „Wiersze wszystkie”, opublikowane z okazji stulecia urodzin noblistki.

Nie przestrzelicie też z pewnością, jeśli sięgniecie po innych klasyków: Czesława Miłosza, Helenę Poświatowską, Bolesława Leśmiana, Mirona Białoszewskiego, wspomnianego już Broniewskiego czy nieco bardziej współczesnego Stanisława Barańczaka. Warto usiąść także do spotkania z Jerzym Jarniewiczem, choćby z nagrodzonym Literacką Nagrodą „Nike” 2022 tomem „Mondo cane” (Biuro Literackie). „Raj utracony” Miltona? Jak najbardziej. Charles Bukowski w wersji lirycznej, dla przykładu, w tomie „Z obłędu odsiać słowo, wers, drogę” (Noir sur Blanc)? Serdecznie polecam.

A gdyby tak złamać konwencję i odejść od tomów poetyckich w sensie ścisłym? Na przykład czytając zbiór tekstów Kory „Stoję, czuję się świetnie”. Albo jeszcze inaczej: poznając błoto Paryża, metafizyczną tęsknotę, ból, rozpacz, brak woli, badanie zakamarków ludzkiej duszy i historię Poety zagubionego w wielkim mieście – wszystko to w wyjątkowych poematach prozą. Słowem: początek wiosny spędzając z „Paryskim splinem” Charles’a Baudelaire’a, pendant do legendarnych już „Kwiatów zła”, we wspaniałym przekładzie Ryszarda Engelkinga. Niekończące się, skazane na porażkę zmagania Poety z Pięknem to, zaręczam, lektura jedyna w swoim rodzaju.

Tymczasem – drodzy Poeci i Poetki, wszystkiego najlepszego!