Krótka przerwa pomiędzy kolejnymi restrykcjami, gdy otwarte były muzea i galerie sztuki, zaowocowała bogatym programem wystawienniczym. W toruńskim CSW była możliwość obejrzenia monograficznej prezentacji fotografii Helmuta Newtona, w Muzeum Narodowym w Poznaniu zawisły obrazy największych polskich malarzy w ramach wystawy „Polska siła obrazu”. W gmachu głównym Narodowego w Krakowie prezentowana była ekspozycja czasowa „Geniusz baroku. Szymon Czechowicz (1689–1775)”, monograficzna wystawa z dziełami pracującego w XVIII wieku we Włoszech polskiego artysty porównywanego do największych malarskich nazwisk włoskiego baroku. Tym, którym nie udało się zdążyć na te i inne wystawy, zostaje teraz zwiedzanie wirtualne, a także... czytanie o sztuce. 

Zachęcamy do siegnięcia po powieści, w których muzea są tłem, a nierzadko i jednymi z bohaterów. I choć teraz mamy jedynie możliwość przechadzanie się po wyimaginowanych przestrzeniach muzealnych, znanych z kart książek, to do muzeów i galerii sztuki jeszcze kiedyś na pewno wrócimy.

„Kod Leonarda da Vinci”, Dan Brown (wyd. Sonia Draga)

Zaczynamy od jednej z nasłynniejszych powieści, których akcja toczy się w muzeum. Jedną z kluczowych postaci w obmyślonej przez Dana Browna intrydze jest zamordowany kustosz Luwru Jacques Saunière. W rozwiązaniu zagadki pomaga profesor Robert Langdon, który podejrzewa, że zamordowany był członkiem Zakonu Syjonu, powstałego w 1099 roku tajnego stowarzyszenia strzegącego miejsca ukrycia bezcennej, zaginionej przed wiekami relikwii Kościoła − Świętego Graala. Do organizacji należeli rzekomo między innymi Leonardo da Vinci i Isaac Newton. Kustosz poświęcił życie, by strzeżony przez zakon sekret nie ujrzał światła dziennego. Kluczowe elementy zagadki kryją się w najsłynniejszych obrazach mistrza renesansu – „Mona Lizie” i w wiszącej w Luwrze „Ostatniej wieczerzy”. 

Książka Dana Browna należy do jednych z największych bestsellerów światowej literatury, została sprzedana w ponad 80 milionach egzemplarzy. Na motywach powieści powstał film „Kod da Vinci” w reżyserii Rona Howarda z Tomem Hanksem i Audrey Tautou w rolach głównych.

„Bezcenny”, Zygmunt Miłoszewski (wyd. W.A.B.)

Oba tomy cyklu powieściowego Zygmunta Miłoszewskiego (oprócz „Bezcennego” również i „Kwestii ceny”) osnute są wokół dzieł sztuki, muzeów i muzealników. Ich bohaterką jest Zofia Lorentz – polska odpowiedź na Tomb Raidera, historyczka i muzealniczka, której opisane na kartach książek przygody zdecydowanie odbiegają od powszechnego wyobrażenia o pracy w muzeum. W tomie „Bezcenny” Lorentz zajmuje się sprawami dzieł sztuki zrabowanych w czasie II wojny światowej. Na zlecenie polskiego premiera dołącza do grupy, której zadaniem jest odzyskanie obrazu „Portret młodzieńca” Rafaela Santi – najcenniejszego dzieła ziem polskich, po którym ślad zaginął. Legalna droga nie wchodzi w grę. Jedynym możliwym sposobem jest kradzież. Do zespołu historyczki sztuki dołączają: cyniczny młody marszand, świeżo emerytowany oficer służb specjalnych i legendarna szwedzka złodziejka, specjalnie w tym celu wyciągnięta z więzienia.

Akcja powieści jest wartka niczym w filmach sensacyjnych. Wraz z jej bohaterami przenosimy się do kolejnych krajów, włamujemy się do pilnie strzeżonego domu i pędzimy samochodem po skutym lodem jeziorze. Całość okraszona humorem i licznymi, jak to u Miłoszewskiego, aluzjami politycznymi komentarzami do otaczającej nas rzeczywistości.

„Muzeum luster”, Luis Montero Manglano (wyd. Rebis)

„Muzeum luster” to mrożący krew w żyłach thriller o sekretach ukrytych w obrazach Velazqueza, Goi czy Boscha. Jaką śmiertelną tajemnicę kryją obrazy w Muzeum Prado, jednym z największych muzeów świata, zlokalizowanym w Madrycie?

Podczas Międzynarodowego Konkursu Kopistycznego w Muzeum Prado dochodzi do serii brutalnych zabójstw. Sprawcy odtwarzają w nich najsłynniejsze obrazy ze zbiorów galerii. Policja tkwi w martwym punkcie. Dwie osoby mogą pomóc rozwikłać tajemnicę makabrycznych zbrodni: kopistka amatorka i ekscentryczny specjalista od symboli.

Autor książki jest absolwentem historii sztuki i pracuje na stanowisku profesora sztuki i historii średniowiecznej w Centrum Studiów Romańskich. O powieści tak pisze użytkowniczka Mecha_Kulturacja:

„Wierzyliśmy jak nikt”, Rebecca Makkai (Wydawnictwo Poznańskie)

Według „New York Timesa”, „The Washington Post” i „Entertainment Weekly” książka Makkai to jedna z najważniejszych pozycji ostatnich lat.

Główny bohater książki Makkai to Yale Tishman, dyrektor rozwoju chicagowskiej galerii sztuki, zamierza namieszać w środowisku amerykańskiej bohemy, wprowadzając na wystawę zbiór nadzwyczaj udanych obrazów z lat 20. Jego kariera zdaje się kwitnąć, ale wokół AIDS zbiera okrutne żniwo – przyjaciele Yale’a jeden po drugim umierają i wkrótce zostaje on niemal zupełnie sam.

Trzydzieści lat później Fiona, przyjaciółka Yale'a, próbuje odnaleźć w Paryżu swoją zaginioną córkę. Zatrzymuje się na pewien czas u starego przyjaciela, znanego fotografa, który przed laty uwiecznił chicagowską epidemię. Z czasem kobieta zdaje sobie sprawę, w jak wielkim stopniu wydarzenia sprzed lat mogą ukształtować nas samych i nasze relacje z najbliższymi.

Losy Yale'a i Fiony przeplatają się na przestrzeni lat, zabierając tym samym czytelników w rozdzierającą podróż przez lata osiemdziesiąte aż po chaos czasów współczesnych.

Powieść „Wierzyliśmy jak nikt” znalazła się w finale literackiego Pulitzera i National Book Award. Jej polskie wydanie było również nominowane w plebiscycie Książka Roku 2020 lubimyczytać.pl.

„Muza”, Jessie Burton (Wydawnictwo Literackie)

Także książka „Muza” angielskiej pisarki Jessie Burto zdobyła nominację w Plebiscycie Książka Roku 2016 w kategorii Literatura piękna. W tej powieści pisarka porywa czytelnika w świat sztuki i artystów, namacalnie wręcz dając odczuć atmosferę minionych dekad, pełną wewnętrznych napięć i niepokoju.

Spoiwem dla powieści jest fikcyjny obraz „Rufina i lew”, tajemniczy malunek, który powstał w czasie hiszpańskiej wojny domowej. Obraz, który latem 1967 roku trafia do renomowanej galerii w Londynie, elektryzuje środowisko marszandów. Jego wartość potwierdzają listy z muzeum Prado oraz fundacji Peggy Guggenheim. Wskutek szczególnego zbiegu okoliczności stenotypistka zatrudniona w galerii, 26-letnia Odelle Bastien, trafia na trop fascynującej historii z Andaluzji roku 1936. Losy Harolda Schlossa, Żyda z Wiednia, który pośredniczy w sprzedaży dzieł Kokoschki, Klee i Klimta, jego pięknej żony Sary i niezwykle uzdolnionej córki Oliwii, w nieoczekiwany sposób splotą się z jej własnym. Czarnoskórej imigrantki z Trynidadu, która, choć nagrodzona prestiżowym literackim wyróżnieniem za debiutanckie opowiadanie, z trudem znajduje swoje miejsce w ksenofobicznym Londynie.

„Muza” Jessie Burton to mądra i poruszająca książka o kobiecości, miłości, sztuce, a także wolności – tej w życiu i tej artystycznej. Sztuka jest również tłem dla debiutanckiej książki autorki pt. „Miniaturzystki”.

Jakie jeszczepowieści, których akcja zwiazana jest z muzeami i sztuką, polecilibyście innym czytelnikom? Czekamy na Wasze propozycje w komentarzach!

[aj]