Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Dotychczas szedł przez beztroskie lata pierwszej młodości drogą, która dzieciom wydaje się nieskończona, na której lata biegną powoli i lekkim krokiem, tak że nikt nie dostrzega ich upływu. Można iść spokojnie, z ciekawością spoglądać wkoło, nie ma potrzeby się spieszyć, nikt z tyłu nie popędza i nikt nie czeka. Nawet koledzy maszerują niewiele myśląc i często się zatrzymują, żeby pożartować. Z domów, przy drzwiach, starsi witają życzliwie i ukazują horyzont z porozumiewawczym uśmiechem; wtedy serce bić zaczyna dla pragnień bohaterskich i tkliwych, czuje się przedsmak cudownych rzeczy oczekujących nieco dalej; jeszcze ich nie widać, nie, ale to pewne, absolutnie pewne, że któregoś dnia tam dotrzemy. Czy daleko jeszcze? Nie, wystarczy przekroczyć ową rzekę, tam w głębi, i wyjść poza zielone wzgórza. A może już dotarliśmy? Czy nie szukaliśmy właśnie tych drzew, tych łąk, tego białego domu? Przez chwilę wydaje się, że tak, i chcielibyśmy się za trzymać. Później słyszymy, że najlepsze jest nieco dalej, i bez trudu wznawiamy marsz. I tak kroczymy ową drogą w pełnym ufności oczekiwaniu, dni są długie i spokojne, a słońce świeci wysoko na niebie i, rzekłbyś, nie ma wcale ochoty zachodzić. Ale w pewnym miejscu, prawie instynktownie, odwracamy się za siebie i widzimy, że za naszymi plecami zaryglowano jakąś furtkę zamykającą drogę powrotną. Wtedy czujemy, że coś się zmieniło: słońce nie sprawia wrażenia tak nieruchomego jak przedtem, lecz przesuwa się błyskawicznie, co więcej, nie ma kiedy mu się przyjrzeć, bo oto już zapada nad linią horyzontu, i dostrzegamy, że chmury nie zatrzymują się w błękitnych zatokach nieba, ale uciekają nakładając się na siebie; i zaczynamy rozumieć, że czas przemija, a droga któregoś dnia będzie musiała dobiec końca. W pewnym momencie za naszymi plecami zamyka się ciężka brama, której zamki zatrzaskują się z błyskawiczną szybkością, i za późno już, by wrócić.

Dotychczas szedł przez beztroskie lata pierwszej młodości drogą, która dzieciom wydaje się nieskończona, na której lata biegną powoli i lekk...

Pewnego dnia spostrzegł się jednak, że od jakiegoś czasu przestał zażywać przejażdżek po esplanadzie za Fortecą. Stwierdził nawet, że nie ma na to ochoty i że w ciągu ostatnich miesięcy (od kiedy to dokładnie?) nie przeskakiwał schodów po dwa stopnie naraz. Głupstwo, pomyślał, fizycznie ciągle czuł się tak samo; wszystko miało znowu wrócić do normy, nie było wątpliwości, więc podejmowanie jakichkolwiek sprawdzianów byłoby czymś zupełnie zbędnym. Nie, fizycznie Drogo się nie zmienił, i gdyby znów zaczął jeździć konno i biegać po schodach, na pewno dałby sobie radę, ale nie to jest ważne. Ważne jest, że nie odczuwa już ochoty, że po śniadaniu woli raczej drzemać na słońcu niż pędzić w górę i w dół po kamienistej esplanadzie. A to właśnie się liczy i określa dokładnie minione lata. Och, gdyby o tym pomyślał od razu, pierwszego wieczora, kiedy zaczął wchodzić po jednym stopniu! Co prawda czuł się trochę zmęczony i ciążyła mu głowa. Nie miał też ochoty na zwykłą partyjkę kart (zresztą również przedtem rezygnował czasem z biegania po schodach ze względu na przejściowe niedomagania). Nie przyszło mu do głowy najmniejsze podejrzenie, że ten wieczór był bardzo smutny, a na stopniach schodów – o owej określonej godzinie – kończyła się jego młodość; że następnego dnia, bez żadnego specjalnego powodu, nie powróci już do dawnego zwyczaju; ani pojutrze, ani później, ani nigdy.

Pewnego dnia spostrzegł się jednak, że od jakiegoś czasu przestał zażywać przejażdżek po esplanadzie za Fortecą. Stwierdził nawet, że nie ma...