Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Czy III Rzesza była państwem, jak każde inne? Czy była państwem przygotowanym do wojny, na tyle aby realne stały się jej plany podbojów? Krótko mówiąc: czy mogła wygrać ?

Publikacja Adama Tooze to rzadki przykład umiejętnego sportretowania sytuacji gospodarczej jako podwalin pod prowadzenie agresywnej polityki podbojów. I choć na temat II wojny światowej powstała niezliczona ilość opracowań, zaletą „Ceny zniszczenia” jest przekonanie czytelnika jak organizacja i zarządzanie gospodarcze wpłynęło na wzrost i załamanie potęgi III Rzeszy. Zamiast wielokrotnie już znanych faktów, manewrów i kampanii, jesteśmy świadkami kłopotów z surowcami i brakiem dewiz, sposobów finansowania rozwoju gospodarczego i wielu innych procesów gospodarczych, które sprawiały, że machina wojenna mogła się rozwijać w tempie dotąd nienotowanym w dziejach państw kapitalistycznych.

Autor dochodzi również do wniosków natury zasadniczej: czy konflikt był nieuchronny? I z punktu widzenia gospodarczego odpowiada, że Republika Weimarska oparła swoją gospodarkę i politykę o potęgę Stanów Zjednoczonych. Hitler zburzył ten model, kierując się w stronę autarkii, czyli gospodarki samowystarczalnej. Pytał on: jak Niemcy mają zareagować na potęgę Stanów Zjednoczonych, i jak kierownictwo państwa ma odpowiedzieć na materialne aspiracje Niemców rozbudzone przykładem amerykańskiego sukcesu? Odpowiedz była radykalna: trzeba stworzyć Lebensraum, który swoją wielkością dorówna potędze amerykańskiej. Hitler mówił: albo niemiecka rasa wywalczy go sobie, albo jej wrogowie skażą ją na wytępienie.

Czy III Rzesza była państwem, jak każde inne? Czy była państwem przygotowanym do wojny, na tyle aby realne stały się jej plany podbojów? Krótko mówiąc: czy mogła wygrać ?

Publikacja Adama Tooze to rzadki przykład umiejętnego sportretowania sytuacji gospodarczej jako podwalin pod prowadzenie agresywnej polityki podbojów. I choć na temat II wojny światowej powstała...

Być może jedynym osiągnięciem autora jest mówienie o miłości bez sentymentalizmu. Zapewne gnębiony własnym poczuciem, próbuje rozbić dręczącą obawę. W tym celu wyrusza w podróż, po której spodziewa się ułożenia relacji, uporządkowania, może nawet ... zrozumienia uczuć. Mam jednak wrażenie, że autor nie wykonał swojej pracy przekonywająco. Nagromadzenie tropów literackich, przywołanie nieoczekiwanych skojarzeń i sformalizowanie narracji to najważniejsze nurty, które z próby pozyskania czytelnika wychodzą pokonane. Dyskursowi ... zabrakło poczucia całości. Tak autor rozważa epizody i skojarzenia, że czytelnik po pewnym czasie traci poczucie obcowania z zasadniczym tematem pracy Rolanda Barthesa.

Być może jedynym osiągnięciem autora jest mówienie o miłości bez sentymentalizmu. Zapewne gnębiony własnym poczuciem, próbuje rozbić dręczącą obawę. W tym celu wyrusza w podróż, po której spodziewa się ułożenia relacji, uporządkowania, może nawet ... zrozumienia uczuć. Mam jednak wrażenie, że autor nie wykonał swojej pracy przekonywająco. Nagromadzenie tropów literackich,...

Był raz człowiek, który przyszedł do kościoła i zapytał: „Czy to możliwe, że mnie mój zapał sprowadził z właściwej drogi na manowce? Och, gdybym mógł pozbyć się niepewności i zdobyć niezachwianą wiarę, że w końcu zwyciężę". A wtedy jakiś głos mu odpowiedział: „A gdybyś miał tę pewność, cóż byś uczynił? Postępuj tak, jakbyś był pewny, a nie doznasz zawodu". Od tego czasu człowiek ów szedł własną drogą i nie był niedowiarkiem, lecz nawrócony wrócił do swej pracy i nigdy już nie wątpił więcej.
Ale Van Gogh wątpił, choć pragnął, aby wypowiedziane słowa niosły jego los ponad wszystkim, chroniły od zejścia z obranej drogi.
Idziemy, żyjemy, nie odróżniamy żadnego przedmiotu z bardzo bliska, przede wszystkim zaś nie widzimy lokomotywy.
Ale nie będziemy szczęśliwsi od wiedzy, co nami powoduje, jeżeli nie zrozumiemy, że powinniśmy iść.
Ktoś ma wielki płomień w duszy, ale nikt nie przychodzi się przy nim ogrzać, przechodnie widzą tylko znikły dym unoszący się z komina i idą dalej swoją drogą.
Ale nie oczekujmy więcej od innych, gódźmy się na samotną podróż. Być może nasza droga, przysłuży się komuś.
Dlatego ośmielam się niemal cię zapewnić, że moje malarstwo będzie lepsze. Nie mam bowiem nic więcej.
Ale tak jak małe naczynie może być równie pełne co duże, tak my dorastamy – każdy do własnych brzegów.
Mam chwilami straszliwą jasność widzenia, odkąd natura jest tak piękna; wówczas nie czuję sam siebie i obraz powstaje jak we śnie.
Ale może to my sami jesteśmy największą przeszkodą?

Listy Vincenta Van Gogha do brata Theo traktują o nieznanej światu relacji. Prezentują czytelnikowi, nie tylko życie, lecz przede wszystkim wszystko to, co życie przenika. Listy nie wywołują pojęć, nie są porównaniem, fakty w nich przytoczone są powszechnie znane. A jednak jest w nich niezwykłe napięcie, ufność, oddanie, które nie przerywają swojego biegu za sprawą niedogodności życia. Dlatego też nie będzie przesadą stwierdzenie: głęboko konfrontująca lektura, nikogo nie pozostawiająca obojętnym.

Był raz człowiek, który przyszedł do kościoła i zapytał: „Czy to możliwe, że mnie mój zapał sprowadził z właściwej drogi na manowce? Och, gdybym mógł pozbyć się niepewności i zdobyć niezachwianą wiarę, że w końcu zwyciężę". A wtedy jakiś głos mu odpowiedział: „A gdybyś miał tę pewność, cóż byś uczynił? Postępuj tak, jakbyś był pewny, a nie doznasz zawodu". Od tego...