Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Nie dało się być dzieckiem żyjącym w latach 90 i nie usłyszeć chociażby dziesięciu różnych piosenek Tiny Turner. "Rockowa babcia" funkcjonowała w popkulturze przez kilka dekad i znają ją co najmniej dwa pokolenia, moje i moich rodziców. Pamiętam, że w domu były jej płyty, w telewizji oglądaliśmy jej koncert, w radiu ciągle przewijały się jej piosenki - nowe i stare, grała nawet w jednym z moich ulubionych filmów. Jej śmierć przygnębiła wiele osób. Z pracy domowej na lekcji francuskiego dowiedziałam się, że nazywa się Anna Mae Bullock, że okropnego głupiego męża, że jest buddystką i że mieszka w Szwajcarii. Nie wiedziałam, że miała gromadkę dzieci i że straciła dorosłego syna, że mówiła po niemiecku, przyjaźniła się z Mickiem Jaggerem ani że przeszła udar. Nie wiedziałam, że chodziła do wróżki i wierzyła w duchy oraz różne dziwne paramedyczne sprawy, przez które zresztą mocno wykończyła sobie nerki (cóż, nikt nie jest doskonały). Nie miałam też pojęcia, że jej słynna fryzura to peruka - Tina pisze wprost, że ma kompleksy na punkcie swoich włosów, i że od początku kariery występuje publicznie niemal wyłącznie w perukach. Byłam w szoku, że ta niesamowicie atrakcyjna kobieta miała w ogóle jakiekolwiek kompleksy! Nie wiedziałam, że tak bardzo lubiła Beyonce i uważała ją za kogoś w rodzaju swojej następczyni. Zadziwiła mnie in plus ogromna wiedza Tiny na temat historii, sztuki, fotografii - mimo, że nie bardzo miała możliwość zdobycia szerszego wykształcenia, sama z siebie nauczyła się wielu rzeczy, czytała "Boską komedię", potrafiła docenić artystyczną fotografię. Twierdziła, że gust i smak wyrobiła sobie oglądając magazyny modowe, ale myślę, że musiała mieć też wrodzone poczucie estetyki i smaku, gdyby nie śpiewała, pewnie zostałaby dekoratorką wnętrz albo projektantką mody.
Książka napisana jest bardzo porządnie - choć trudno orzec na ile to zasługa samej Tiny, a na ile dwojga pomagających jej przy tym współautorów. Oprócz typowej autobiografii jest też w niej dużo przemyśleń na temat filozofii życiowej Tiny. Niektóre mnie mocno przygnębiły (dyskusja o eutanazji), inne nastroiły bardzo pozytywnie (umiejętność radzenia sobie ze stratą bliskiej osoby). Nie zabrakło też zdjęć, zwłaszcza fotografia Petera Lindbergha z wieży Eiffela - wbrew temu, co piszą w internecie, nie było ono edytowane, by ukryć linki ani nic. Nostalgiczna podróż w czasy, gdy życie nie było przerabiane w fotoszopie.

Nie dało się być dzieckiem żyjącym w latach 90 i nie usłyszeć chociażby dziesięciu różnych piosenek Tiny Turner. "Rockowa babcia" funkcjonowała w popkulturze przez kilka dekad i znają ją co najmniej dwa pokolenia, moje i moich rodziców. Pamiętam, że w domu były jej płyty, w telew...

Rozwiń

Zwiń

Czytając tę książkę słuchałam muzyki Britney i dotarło do mnie, że większości etapów mojego życia towarzyszy jakaś jej piosenka. Szkoła podstawowa, liceum, studia, pierwsza praca, wszędzie gdzieś w tle grała Britney Spears. Lubiłam ją. Miałam jej płyty. Teraz dopiero widzę, jak niewiele o niej wiedziałam - i w sumie nic dziwnego, bo to, co o Britney wiedzieliśmy, było albo wymysłem pracy, albo kontrolowanym przez ojca wizerunkiem scenicznym.

Prawdziwa Britney nie jest wieczną dziewicą ani seksbombą. Ma syndrom cheerleaderki, fatalny gust w kwestii mężczyzn, wierzy w new age'owe bzdety i lubiła upijać się na imprezach - jednocześnie jest dorosłym dzieckiem alkoholika, kobietą bardzo niepewną swojego ciała, spragnioną miłości i bezpieczeństwa, kochającą matką, wokalistką wiecznie zmuszaną do kompromisów w sferze artystycznej i estetycznej. Wbrew temu co sądzi wiele osób po obejrzeniu "Crossroads", jest też bardzo utalentowana aktorsko - w książce wyjaśnia, czemu nie podjęła tej ścieżki kariery.

Rozumiem, czemu Justin Timberlake poczuł się zagrożony publikacją tej książki, bardzo zaskoczyło mnie to, co tam o nim napisano. Jednocześnie zaskoczyło mnie tak dużo pozytywnych słów o Madonnie i Paris Hilton, wydawały mi się zawsze mało sympatycznymi osobami, tymczasem Britney pisze o nim bardzo życzliwie. Przykro czyta się, jak bardzo osamotnioną osobą była jedna z najpopularniejszych kobiet swojej epoki. Otoczona ludźmi, ale nastawionymi do niej jak do przedmiotu, z którego można wyciągnąć kasę, nawet we własnej rodzinie. Jeszcze bardziej przykre jest to, że Britney pisała książkę będąc żoną Hasama - czytając wiemy, że związek ten nie przetrwał i znowu jest samotna :(

Książka jest napisana prostym, swojskim językiem, szybko się czyta, widać, że pisała ją sama Britney, a nie jakiś opłacony ghostwriter. Nie jest wybitnym dziełem, ale też nie powinna być oceniania w takich kategoriach, to po prostu pamiętnik osoby, która mówi o swoim życiu i dzięki temu też może jej świadectwo jest bardziej prawdziwe?

Czytając tę książkę słuchałam muzyki Britney i dotarło do mnie, że większości etapów mojego życia towarzyszy jakaś jej piosenka. Szkoła podstawowa, liceum, studia, pierwsza praca, wszędzie gdzieś w tle grała Britney Spears. Lubiłam ją. Miałam jej płyty. Teraz dopiero widzę, jak niewiele o ...

Rozwiń

Zwiń

W sumie to bardziej szkic, nadawałby się na reportaż gazetowy drukowany w odcinkach. Czytało mi się ekstremalnie szybko (10 h), ale miałam poczucie cząstkowości. Nie jest to tłusta praca opisująca temat od a do z, ale też nie musi - autorka postawiła na impresjonistyczny obraz złożony z rozmów z ludźmi, których spotyka. Przypomina reportaż fotograficzny, dużo tu obrazów. Miłym motywem było wspomnienie filmów, które również ja oglądałam - zabrakło "This is the Sea" :)

W sumie to bardziej szkic, nadawałby się na reportaż gazetowy drukowany w odcinkach. Czytało mi się ekstremalnie szybko (10 h), ale miałam poczucie cząstkowości. Nie jest to tłusta praca opisująca temat od a do z, ale też nie musi - autorka postawiła na impresjonistyczny obraz złożony z ro...

Rozwiń

Zwiń

Reportaż (a właściwie reportażo-esejo-coś) na temat Kaszub. O Kaszubach wiedziałam niewiele, poza tym co mówił mi znajomy kaszubofil i o tym, czego uczono mnie w szkole - że jest język kaszubski a godłem jest gryf.
Po przeczytaniu z tej samej serii "Kajś" o Śląsku, autorstwa Z. Rokity, obiecałam sobie, że o Kaszubach też przeczytam. Choćby z tej racji nasuwało mi się sporo porównań i z przykrością muszę przyznać, że "Kaszëbë" nie wypadło tak dobrze, jak "Kajś".
Przede wszystkim autor sprawia wrażenie, jakby nie do końca wiedział, o czym chce pisać. Zaczyna o historii Kaszub jako regionu, tożsamości narodowej, języku, potem przechodzi do epizodu związanego z obozem koncentracyjnym, potem do tematu gwałtów wojennych i traum z tym związanych, później nagle przeskakuje do historii jakiegoś neonazisty z lat 70, żeby zająć się gromadą neopogan, bioenergoterapeutą i na koniec przejść do rybołówstwa i wpływu zmian klimatu na gospodarkę rybną. I wszystko to są bardzo ważne, wartościowe tematy - właśnie dlatego moim zdaniem zasługują na to, by zatrzymać się nad nimi na dłużej i poświęcić im więcej czasu, więcej pracy. Autor natomiast skacze po łebkach i w rezultacie powstaje coś, co przypomina moje playlisty na spotify.
Kolejna rzecz, która mnie drażniła, to odautorskie wtręty typu przemyślenia, opisy przyrody, wyobrażenia itp. Niestety, bez urazy dla pana Tomasza, większość z nich była mocno grafomańska i nie pasowała poziomem do reszty książki. Zresztą, generalnie jestem zwolenniczką tezy, by autorzy reportaży pozostawali jednak przechadzającymi się po gościńcu lustrami, a swoje opinie, sympatie i antypatie (zwłaszcza polityczne), gusta, przemyślenia itp zostawiali dla siebie, bo to nie oni są w centrum zainteresowania, tylko to, o czym piszą.
Generalnie nie żałuję przeczytania książki, bo dowiedziałam się sporo ciekawostek o Kaszubach, ale jest to właśnie raczej zbiór ciekawostek. I nie kupuję wprowadzenia klamry, że chodzi o "szukanie kaszubskiej duszy", to jest sztuczka godna autora pracy magisterskiej, żeby zebrać do kupy niepowiązane ze sobą rozdziały :P. No i niestety, "ubranie sukienki" przeważyło na niekorzyść całej książki. Korektorze, tak nie wolno!

Reportaż (a właściwie reportażo-esejo-coś) na temat Kaszub. O Kaszubach wiedziałam niewiele, poza tym co mówił mi znajomy kaszubofil i o tym, czego uczono mnie w szkole - że jest język kaszubski a godłem jest gryf.
Po przeczytaniu z tej samej serii "Kajś" o Śląsku, autorstwa Z. ...

Rozwiń

Zwiń

Sięgnęłam po książkę już po obejrzeniu filmu, więc nie czułam się zaskoczona zakończeniem ani rozwojem akcji. Co trzeba przyznać autorowi to fakt, że porusza bardzo ważne kwestie i zmusza do rozważań nad nimi, zajęcia stanowiska. Podobało mi się też, w jaki sposób autor tworzy atmosferę beztroski po to, by przełamać ją zdarzeniem, od którego nie ma odwrotu - jednak nie robi tego tak, jak często pośledni twórcy, nakazując swoim bohaterom odczuwać już przedtem to, o czym nie wiedzą, że się wydarzy. Cecilia i Briony przed dramatyczną sceną z Lolą zajmują się pierdołami, nie mają pojęcia, co się za chwilę stanie.
Nie jestem w stanie zgodzić się z opiniami, że Briony nie da się wybaczyć - po przeczytaniu całej książki zdają mi się one bardzo okrutne i niepokojące, zwłaszcza, że sama Briony nie była pewna tego, co się stało i chciała przede wszystkim - jak to napisano - przywrócić ład, bała się też o swoją siostrę. W przeciwieństwie do filmu, jej intencje nie były samolubne (zauroczenie w Robbiem), lecz całkiem zrozumiałe - widziała coś, co ją przeraziło i w jej umyśle wszystko zlało się w całość. Nie mogę się również zgodzić z diagnozą samej Briony, że zbrodnię popełniła ona, Marshall i Lola - Lola nie powinna była się tu znaleźć, była dziecięcą ofiarą gwałtu i nie można mieć do niej pretensji o to, że bała się swojego oprawcy (biorąc pod uwagę, jak potraktowano np chłopca moczącego łóżko, możemy sobie tylko wyobrazić, co wmawiano Loli i jak łatwo Marshall mógł jej wmówić, że to jej wina, że sama tego chciała, etc).
Nie żałuję, że przeczytałam tę książkę, ale nie wrócę do niej - niestety, odebrałam ją jako bardzo męczącą, i to nie z powodu podnoszonych w niej tematów, lecz po prostu z powodu nudy. Nudziłam się nieustannymi opisami krzaczków, drzewek, listków. Całkowicie wymęczyły mnie fragmenty dotyczące wojny, przeskakiwałam je żeby w ogóle przebrnąć dalej. Jest tu bardzo duża dysproporcja w poświęceniu czasu temu, co istotne i temu, bez czego książka naprawdę byłaby mniej nużąca - i nie rozumiem dlaczego autor podjął akurat takie a nie inne decyzje odnośnie tego, co wymaga przyglądania się przez mikroskop. Jestem w stanie zaakceptować fakt, że stara Briony ma mniej głębi i wglądu w siebie niż Briony młodsza, zważywszy na jej chorobę powodującą demencję. Nie rozumiem natomiast, czemu uraczono nas tak długim i szczegółowym opisem scen wojennych, które w ogóle się nie wydarzyły. Także jednak zieew.

Sięgnęłam po książkę już po obejrzeniu filmu, więc nie czułam się zaskoczona zakończeniem ani rozwojem akcji. Co trzeba przyznać autorowi to fakt, że porusza bardzo ważne kwestie i zmusza do rozważań nad nimi, zajęcia stanowiska. Podobało mi się też, w jaki sposób autor tworzy atmosferę be...

Rozwiń

Zwiń

Podtytuł brzmi "Jak zostałam korepetytorką w domu ortodoksyjnych Żydów" i w sumie można w tym streścić fabułę - choć nie nazwałabym rodziny opisaną w książce jako mega ortodoksyjną, raczej sami nawet uważali się za dość nowoczesnych. Przeczytałam opinie i w sumie z wieloma rzeczami się zgadzam - jak na osobę, która żyła blisko z rodziną Żydów, pani Margot nie opisała jakoś specjalnie szczegółowo kultury żydowskiej. Większość z rzeczy, które przedstawia w książce, to obyczaje raczej znane ogólnie, choć może faktycznie w latach 80. były czymś niezwykłym dla przeciętnego goja. Autorka żywi do rodziny S. uczucia bardzo sprzeczne - z jednej strony przywiązuje się do nich i widać, że ich lubi, zwłaszcza dzieci i babcię, z drugiej jednak wciąż miałam wrażenie promieniującego od niej poczucia wyższości jako osoby bardziej wyemancypowanej, cywilizowanej, nie "stłamszonej" religią. Trochę niby chce ich zrozumieć, ale jednocześnie bardzo łatwo się "najeża", gdy coś jest dla niej niewystarczająco nowoczesne i postępowe. Potrafi np. powiedzieć dziewczynce, że zasady koszerności są dla niej "absurdalne", albo prowokować nastoletniego chłopca stwierdzeniem, że sypia ze swoim partnerem, by się "odpłacić za wymądrzanie". Jej metody "wychowawcze" również pozostawiają wiele do życzenia. W jednej ze scen pozostawia swoją podopieczną samą po dość przykrej sytuacji, bo "z doświadczenia wie, że należy pozwolić uciec rozzłoszczonym nastolatkom", a zaraz potem wpada w panikę, że dziewczynka nie da rady trafić z powrotem do domu.

Odniosłam wrażenie, że Margot cały czas jest przekonana o swojej wyższości i ma jakiś syndrom zbawiciela, który nakazuje jej ratować ludzi mających inny światopogląd i spojrzenie na świat. Bez wahania wkracza z dziećmi na tematy seksualne ucząc ich co to seks albo kto to gej i lesbijka, chociaż doskonale wie, że jest to niezgodne z zasadami ich rodziców - po prostu uważa, że jako "oświecona" ma prawo a nawet obowiązek ich uświadamiać. Nie rozumie, czemu ludzie się pobierają, mówi że ktoś jest "za młody i za piękny, żeby wychodzić za mąż" - czyżby za mąż mieli wychodzić wyłącznie ludzie brzydcy lub starzy? Rzucenie się na obcą kobietę w autobusie i porównanie religii do przymusowego tuczenia gęsi było już szczytem histeryczności, który mnie rozwalił na łopatki. Generalnie sporo jest w autorce sprzeczności. Ma pretensje do Żydów, że ubierają sie po swojemu i przez to się wyróżniają, a sama celowo zakłada najbardziej rockowe wdzianka gdy do nich przychodzi, żeby ich szokować. Z jednej strony broni islamu i stara się być adwokatką muzułmanów w rozmowach z Żydami, z drugiej niespecjalnie nawet ogarnia tradycje, o których opowiada jej irański chłopak. Tak samo ze Schneiderami, po wielu wielu latach wciąż nie ogarniała ich świąt, obyczajów. Czasami miałam wrażenie, że autorka traktuje Schneiderów jak ciekawy temat do napisania książki, jakieś zjawisko do oglądania pod szkiełkiem.

Z kolei sama rodzina Schneiderów też zdaje się mieć nieco podobne poczucie wyższości względem Margot. Niby są mili, ale czują się lepsi i też patrzą na nią z góry. Zastanowiło mnie, czemu Schneiderowie nie mogą wejść do kościoła, choć chrześcijanie nie mają problemu z wejściem do synagogi czy meczetu, czemu nie dzieci nie mogą się bawić z innymi dziećmi, czemu grupa dziewczynek zaatakowała kobietę z psem w parku. Generalnie dziwne były te ich wzajemne relacje.

Margot chce walczyć ze stereotypami, ale sama sporo z nich powiela. Najbardziej rozbroiło mnie, gdy autorka napisała, że nie wie nic o Filistynach i Sarze, bo "wychowała się w katolicyzmie" - przecież to część Starego Testamentu, regularnie znajdująca się w czytaniach podczas Mszy świętej. Dla Margot "katolickie wychowanie" to raczej po prostu bycie białą belgijką, nie mające nic wspólnego z wiarą w Boga. Zresztą, jak sama twierdzi, jest "katoliczką socjologiczną", w odróżnieniu od religijnej (cokolwiek to znaczy). Ma ona także pretensje do filmu "Tylko razem z córką", że jest oparty na stereotypach, podczas gdy to po prostu ekranizacja wspomnień Betty Mahmoody, a nie fikcja. No i nie wiem skąd pomysł, że noszenie fartucha w kuchni to "burżuazyjny zwyczaj". Nie wydaje mi się też, żeby w salonach fryzjerskich nie istniała w ogóle możliwość zakażenia wirusem HIV, zwłaszcza, że mówimy o latach 80. i braku sterylizacji takiej jak obecnie.

Na pewno książka jest na swój sposób interesująca, choć ani autorka, ani bohaterowie (poza Elzirą) nie wydali mi się specjalnie sympatyczni. Sytuacja Żydów w Belgii lat 80. raczej nie jest taka jak obecnie w Polsce. Na pewno nie ma u nas opisanego przez Margot konfliktu na tle żydowsko-muzułmańskim, i islamskich gangów szukających zaczepki widząc ludzi w jarmułkach, nie wspominając już o zamachach na synagogi. Sporo jest tam o historii Żydów w krajach Beneluksu, o samej Belgii, znanych Belgach, kuchni, tradycjach.

Podtytuł brzmi "Jak zostałam korepetytorką w domu ortodoksyjnych Żydów" i w sumie można w tym streścić fabułę - choć nie nazwałabym rodziny opisaną w książce jako mega ortodoksyjną, raczej sami nawet uważali się za dość nowoczesnych. Przeczytałam opinie i w sumie z wieloma rzecza...

Rozwiń

Zwiń

Dziś już mocno anachroniczna, odstająca od realiów, choć mechanizm uzależnienia nadal pozostaje ten sam. Książka jest bardzo krwista i miejscami przerażająca - opisuje rzeczy straszne, takie jak fizyczne i psychiczne skutki zażywania heroiny, przemoc, seks nastolatków, prostytucję z udziałem nieletnich - pasuje do tego język autorki, pozbawiony ozdobników i żywy. Co mnie uderzyło na początku, to bezdarność bohaterki i jej osamotnienie. Właściwie można śmiało rzec, że jedynym przyjacielem nastolatki był jej pies - agresywny ojciec bijący całą rodzinę, kompletnie bierna matka, obojętni nauczyciele, do tego całkowity brak wsparcia ze strony instytucji państwowych, szpitali, kościoła, organizacji pozarządowych, generalnie wszystkiego tego, czym dysponują osoby uzależnione obecnie i co pomaga im wyjść z nałogu. Porażający jest marazm dorosłych i ich rozkładanie rąk w obliczu zagrożenia życia dziecka. Ojciec potrafi jedynie bić. Matka niby chce pomóc, ale jednocześnie widać, że jest kompletnie rozmemłana, pozwala 13-letniej córce sypiać i mieszkać u chłopaka, bo "nie należy tłumić seksualności", wyrzuca jej ukochanego psa, bo tak sobie życzy partner, itp. no i przede wszystkim nie chce być taka surowa, jak jej rodzice. Widać tu zmagania części pokolenia dzieci wychowanych przez dorosłych z epoki dzieci-kwiatów, którzy chcieli być za wszelką cenę kumplami i partnerami, niekoniecznie rodzicami. Christiane nie ma żadnego autorytetu wśród dorosłych, cały czas szuka jakiejś idei, która ją pociągnie - jest moment, gdy imponują jej starzy ćpuni, fascynuje się neonazizmem, komunizmem, new agem, scjentologią, magią, nowymi religiami itp. [SPOILER] Zakończenie nie jest specjalnie pozytywne, bo Christiane co prawda nie bierze już heroiny, ale nadal zażywa inne narkotyki, deklaruje też, że interesuje się "czarną magią i buddyzmem" i ma kolejną super "paczkę" znajomych palących hasz. [KONIEC SPOJLERA] Sama książka była bardzo popularna wśród nastolatków, gdy chodziłam do szkoły. Choć już wtedy była między nami a Christiane różnica około 20. lat, nie odczuwało się tego tak bardzo (może przez przesunięcie kulturowe związane z żelazną kurtyną?) - pamiętam wczesne lata 90. i Dworzec Centralny w moim mieście, gdzie również kręcili się nieletni narkomani szukając "okazji", a w toaletach można było natrafić na porzucone strzykawki. Plakaty w przychodniach ostrzegały przed HIV, AIDS roznoszonymi przez współużywanie igieł. Jednocześnie "Dzieci z dworca Zoo" miały status książki kultowej i niestety, pamiętam, że oprócz odstraszania dzieciaków przed narkotykami, tworzyła pewnego rodzaju modę na ten temat. Niektórym imponowało obracanie się w środowisku, gdzie są narkotyki. W książce są zdjęcia, które miały przerażać, ale w sumie były tam głównie modne, atrakcyjne młode dziewczyny, podobne do modelek z magazynów mody - zresztą sama Christiane mówiła, że od ćpania wyglądała atrakcyjnie, a figura wychudzonej narkomanki gwarantowała powodzenie u płci przeciwnej. Ostatnio pojawił się serial na podstawie książki Christiane - nie wiem, jak odbiera go młodzież, ale czytałam, że został bardzo ugładzony i wypieszczony, tym bardziej martwię się, czy wspomnienia nastoletniej narkomanki nie będą miały skutków odwrotnych od zamierzonego. Ciekawi mnie, jak na tę książkę patrzy obecne pokolenie nastolatków.

Dziś już mocno anachroniczna, odstająca od realiów, choć mechanizm uzależnienia nadal pozostaje ten sam. Książka jest bardzo krwista i miejscami przerażająca - opisuje rzeczy straszne, takie jak fizyczne i psychiczne skutki zażywania heroiny, przemoc, seks nastolatków, prostytucję z udział...

Rozwiń

Zwiń