Jesteśmy społecznością, która kocha książki

APOKALIPSA WEDŁUG MALAPARTEGO
“Skóra” to książka drogi, przewodnik po martwym świecie, oprowadzającym jest Curzio Malaparte, nawrócony faszysta i korespondent wojenny, który pod koniec II Wojny Światowej wraca do rodzinnych Włoch, aby zostać oficerem łącznikowym amerykańskich wojsk okupacyjnych.

Pierwszym przystankiem na drodze wyzwolicieli jest Neapol, a jego opis wydaje się być zaczerpnięty z płótna Hieronima Boscha pod znamiennym tytułem, “Piekło”. To miejsce upodlone i przeklęte, tu prostytutki walczą o “kawałek swojego alianta”, rodziny stręczą swoich najmłodszych, a wokół panuje chaos i głód. Pisarz tworzy bardzo sugestywne obrazy, które ukazują upadek europejskiej kolebki kultury, jednym z nich jest scena, w której neapolitańska rodzina kupczy dziewictwem córki, przed ich domem ustawiają się kolejki amerykańskich żołnierzy, aby dotknąć błony dziewiczej dziecka, bo tu nawet “czystość” jest upadła, ohydna i brudna. I właśnie taka jest wojenna rzeczywistości, nikogo nie pozostawia niewinnym, wypacza pojęcia, wykoleja wszystkie moralne i społeczne normy, to świat, który stracił sens.

Nagromadzenie odrażających obrazów przypomina nalot dywanowy degeneracji i tylko mistrzowski sposób narracji, przypominający ten z filmów Felliniego, daje możliwość dotrwania do końca. W pewnym momencie jeden z bohaterów zadaje pytanie, ile jest prawdy a ile zmyślenia, w historiach, które snuje Malaparte, mnie również to nurtuje. Przez całą czas miałam potrzebę przyłapania Curzio na zmyśleniu, chciałam podważyć te nieludzkie opowieści, ale za każdym razem Wikipedia uwiarygodniała słowa pisarza: to prawda, że w 1944 w czasie trwania bitwy pod Monte Cassino, miała miejsce erupcja Wezuwiusza; to prawda, że włoski lud powiesił za stopy Mussoliniego, to prawda, że istnieją ludzkie syreny, kto przeczyta książkę zrozumie wagę tej informacji.
Odczytuję tę książkę jako antywojenny manifest, według autora wszystkie wojny zaczynają się pod “fałszywą flagą” wzniosłych idei, a kończą pod jedyną prawdziwą, pod flagą z ludzkiej SKÓRY, bo ostatecznie każdy walczy o przetrwanie i uratowanie własnej skóry. Nawet najbardziej kulturalny i uduchowiony naród w konfrontacji z wszechogarniającym zagrożeniem życia, dzieli się na pojedyncze atomy, w którym budzi się zew przetrwania za każdą cenę, bo cywilizacja, kultura, czy religia to zaledwie, łatwy do zadrapania, naskórek ludzkiej natury, skóra właściwa należy do zwierzęcych instynktów.

APOKALIPSA WEDŁUG MALAPARTEGO
“Skóra” to książka drogi, przewodnik po martwym świecie, oprowadzającym jest Curzio Malaparte, nawrócony faszysta i korespondent wojenny, który pod koniec II Wojny Światowej wraca do rodzinnych Włoch, aby zostać oficerem łącznikowym amerykańskich wojsk okupacyjnych.

Pierwszym przystankiem na drodze wyzwolicieli jest Neapol, a jego opis...

"Toń”, Ishbel Szatrawskiej, to powieść doskonała, którą można czytać na kilka sposobów, w zależności od potrzeb i wyrobienia czytelnika, można odkrywać kolejne warstwy tekstu.
Pierwsza warstwa to obyczajowa opowieść o wojennych i powojennych losach bohaterów różnej narodowości, których punktem wspólnym staje się dom położony w Prusach Wschodnich. Życie bohaterów podlega regule ciągłej zmiany, niemieccy osadnicy, obwołani „rasą panów”, stają się przedstawicielami nieludzkiej maszyny śmierci, aby skończyć jako zwierzyna łowna dla Armii Czerwonej, a ostatecznie wygnańcy z ziemi ojców. Na ich miejsce, do ich stołów, w wyniku masowych ruchów ludnościowych, zasiadają rzesze uciekinierów i przesiedleńców, Polaków, Litwinów. Są też autochtoni, Warmiacy i Mazurzy, którzy muszą podjąć decyzję o narodowej przynależności. Centralną postacią powieści jest Janka, siedemnastoletnia dziewczyna, która uciekła z Litwy i trafiła do opuszczonego domu w Nakomiadach, dając początek trzypokoleniowej rodzinnej historii.

Drugą warstwę książki, stanowią podrzucane przez autorkę historyczne tropy, często ujęte lakonicznie, niekiedy w jednym zdaniu lub słowie, będące kluczem do odkrywania tragicznych, czy wstydliwych i skrzętnie zamiecionych pod dywan faktów. Przykładowo autorka pisze, że bohater zaczął zmieniać swój pogląd na politykę III Rzeszy od czasu akcji T4, tylko tyle i to od czytelnika zależy, czy wykaże się inwencją i otworzy drzwi do strasznej prawdy o nazistowskiej akcji „eliminacji życia niewartego życia”, w ramach której mordowano chorych psychicznie i niepełnosprawnych.
Na koniec „Toń”, to filozoficzny traktat o uchodźstwie, zarówno fizycznym, związanym z wymuszoną zmianą miejsca zamieszkania, jak i tym emocjonalnym, wiążącym się z wyparciem i odcięciem swoich rodzinnych, czy etnicznych korzeni, dlatego Szatrawska określa swoją powieść jako antysagę, bo każde pokolenie, aby przetrwać musi powiedzieć przodkom, nie znam was.

To również rzecz o utracie języka, o wyrugowaniu naleciałości językowych i regionalizmów, złożonych na ołtarzu unifikacji, a jeśli ginie indywidualny język, to umierają całe światy, tradycje i kultury.

"Toń”, Ishbel Szatrawskiej, to powieść doskonała, którą można czytać na kilka sposobów, w zależności od potrzeb i wyrobienia czytelnika, można odkrywać kolejne warstwy tekstu.
Pierwsza warstwa to obyczajowa opowieść o wojennych i powojennych losach bohaterów różnej narodowości, których punktem wspólnym staje się dom położony w Prusach Wschodnich. Życie bohaterów podlega...

Od dawna odkładałam lekturę "Palę Paryż", powodem był życiorys autora, ale jeśli jest jakiś odpowiedni czas na to, aby czytać o czasach zarazy, to chyba właśnie nadszedł.
Bruno Jasieński, a właściwie Wiktor Zysman, owoc mariażu żydowskiego ojca i katolickiej matki, okres dojrzewania spędził w Moskwie, w czasie rewolucji październikowej. Po powrocie do Polski założył grupę futurystyczną, która słynęła z publikacji radykalnych manifestów artystyczno-społecznych. W 1925 w niełasce uciekł do Paryża, tam też powstała powieść "Palę Paryż", wzywająca do obalenia kapitalistycznego porządku i rewolucji proletariackiej, która stała się powodem deportacji autora z Francji. Ostatecznie Jasieński trafił do samego "jądra ciemności", w bliskie otoczenie Stalina, gdzie działał jako propagandowa tuba systemu, wspierał czystki prowadzone przez NKWD, nadzorowane przez Genricha Jagodę i wraz z tym ostatnim, popadł w niełaskę Stalina, został aresztowany, skazany i pochowany w masowym grobie.
Ale wracając do powieści, jeśli odrzucimy aspekt ideologiczny, to pozostaje nam bardzo dobrze napisana powieść o rozpadzie społecznych więzi w obliczu zagrożenia, jakim bezpośrednio jest dżuma, a pośrednio wszystkie chore ideologie.
Paryż, miasto świateł, przyjemności, ale też równości i braterstwa, staje się odgrodzonym kordonem sanitarnym od reszty świata, cmentarzyskiem cywilizacji. Zaraza w zatrważającym tempie paraliżuje wielką metropolię i serca jej mieszkańców, dotychczasowa wspólnota, rozpada się na wrogie plemiona, wzmocnieniu ulegają wszystkie nacjonalizmy i uprzedzenia.
Książka będąca jedynie wytworem wyobraźni Jasieńskiego, dzisiaj wydaje się mrocznie prorocza, oczywiście z zastrzeżeniem zakończenia, bo to jednak nadal jest utopia, przynajmniej chcę w to wierzyć.

Od dawna odkładałam lekturę "Palę Paryż", powodem był życiorys autora, ale jeśli jest jakiś odpowiedni czas na to, aby czytać o czasach zarazy, to chyba właśnie nadszedł.
Bruno Jasieński, a właściwie Wiktor Zysman, owoc mariażu żydowskiego ojca i katolickiej matki, okres dojrzewania spędził w Moskwie, w czasie rewolucji październikowej. Po powrocie do Polski założył grupę...