Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Naprawdę chciałbym uwierzyć, że Żeromski jest mistrzem groteski. Niestety, nie mam podstaw by tak myśleć. Chyba że autor "Przedwiośnia wyprowadził nas wszystkich w pole.

Sam pomysł na książkę wydaje się naprawdę dobry. Opowieść o człowieku dorastającym w toksycznej rodzinie, do życia którego z buciorami wpycha się historia. Niestety, Żeromski popełnił dwa ogromne błędy. Pierwszym jest nadmiar wszystkiego. Emigracja, wykorzenienie, wojna, rewolucja, tułaczka, kolejna wojna, romans, a do tego jeszcze obraz społeczeństwa. Dobra książka, która poruszałaby te tematy, musiałaby mieć przynajmniej tysiąc stron. Jak wiemy, "Przedwiośnie" tylu nie ma.

Kolejny błąd, który w zasadzie wynika z pierwszego, to powierzchowność. Spójrzmy chociażby na aspekt psychologiczny. Dzieciństwo i młodość Baryki Żeromski potraktował po macoszemu. Jego rodzice są ukazani w książce bardzo pozytywnie, chociaż - nie ukrywam - nie są całkowicie wyidealizowani. Nie zmienia to jednak faktu, że jego rodzina jest absolutnie toksyczna. Ojciec jest żelaznym dyktatorem, który ukrywa się za fasadą uśmiechu. Matka to wykluczona z życia kobieta, która nie potrafi wziąć odpowiedzialności za życie rodziny i zrzuca ją na dorastającego syna. Nic dziwnego, że Baryka, zaczął "spędzać całe dnia na łobuzerii". Żeromski ukazał go jednak jako wyrodnego syna i właściwie obarczył go winą za jej śmierć!

Żeromski upraszcza jednak nie tylko postać Baryki, ale w zasadzie cały świat przedstawiony. Wydaje się on papierowy, w dodatku zbudowany z papierowych postaci, które muszą odegrać jakąś rolę i zachować się w konkretny sposób, w papierowym świecie, namalowanym przez kiczowatego malarza specjalizującego się w jeleniach na rykowisku.

Gdyby to było chociaż napisane dobrym językiem! Niestety, ten aspekt utworu także nie zachwyca. Są dobre fragmenty - to prawda. Jest ich jednak zdecydowanie zbyt mało.

Cała powieść napisana jest stylem nieznośnie ironicznym, a takie przynajmniej sprawia wrażenie. Nie ważne, w jakiej sytuacji - wszystko jest ironiczne. Często Żeromski silił się także na humor, ten jednak także nie jest najwyższych lotów. Czasem robi się nawet groteskowo. Weźmy na przykład to zdanie: "Na szczęście konie stanęły i, bestialsko obojętne na los swych owsodawców, poczęły szczypać poprzez wędzidła smaczne przydrożne szczawie". Naprawdę nie wiem, czy miało to być wstawka humorystyczna, czy przykład złego stylu. W tym wypadku można Żeromskiego wytłumaczyć, ale co zrobić z opisem ciała martwej Ormianki? Opis ten jest przeraźliwie groteskowy i zamiast mnie zachwycić poetyckością, zirytował mnie do granic możliwości. Ale może to tylko mój problem.

Oczywiście rozumiem, że "Przedwiośnie" to ważny utwór. Chociażby z powodu wywołanego przez siebie rozgłosu wydaje się warta uwagi. Jestem jednak zdania, że powieść Żeromskiego nie zasługuje na miano arcydzieła. Niestety, "Przedwiośnie" nie przeszło pozytywnie próby czasu i właściwie już się zdezaktualizowało.

Naprawdę chciałbym uwierzyć, że Żeromski jest mistrzem groteski. Niestety, nie mam podstaw by tak myśleć. Chyba że autor "Przedwiośnia wyprowadził nas wszystkich w pole.

Sam pomysł na książkę wydaje się naprawdę dobry. Opowieść o człowieku dorastającym w toksycznej rodzinie, do życia którego z buciorami wpycha się historia. Niestety, Żeromski popełnił dwa ogromne błędy....

Pinokia można interpretować na dwa sposoby.
Najbardziej popularna jest ta, która wydaje się nam oczywista, gdy czytamy tę książkę w podstawówce. Wtedy książka ta jest powiastką dydaktyczną, która opowiada o dorastaniu i dojrzewaniu.
Inaczej jednak sprawa przedstawia się, kiedy książkę tę przeczytam zaznajamiając się wcześniej z podstawami psychoanalizy i właśnie tę metodę wykorzystać do postawienia hipotezy interpretacyjnej. Wtedy świat "Pinokia" okazuje się niezwykle drastyczny - jest to walka z ciągłym poczuciem poczuciem winy, które jest zaszczepiane w małym chłopcu przez matkę-kochankę (Wróżka pełni obie te role). Pinokio jest wtedy bohaterem tragicznym, przygniatanym przez superego (Pinokio jako normalny chłopiec jest właśnie odzwierciedleniem superego). Na korzyść tej interpretacji sprzyja fakt, że Carlo Collodi zmagał się przez całe życie z depresją.
Krótko mówiąc, "Pinokio" okazuje się opowieścią dwuwymiarową - jest to prosta opowiastka dla dzieci, posiadająca drugie, widoczne jedynie dla starszych czytelników, dno. Być może właśnie dlatego książka ta zasługuje na szczególną uwagę.

Pinokia można interpretować na dwa sposoby.
Najbardziej popularna jest ta, która wydaje się nam oczywista, gdy czytamy tę książkę w podstawówce. Wtedy książka ta jest powiastką dydaktyczną, która opowiada o dorastaniu i dojrzewaniu.
Inaczej jednak sprawa przedstawia się, kiedy książkę tę przeczytam zaznajamiając się wcześniej z podstawami psychoanalizy i właśnie tę metodę...

Zacznijmy od plusów - jest to bardzo dobrze napisana książka. Zabawna i absurdalna - trupy wstają z grobów i wcale nie są agresywne, ale raczej nieporadne (na przykład gubią kończyny). Całość jest w sumie zabawna.
I wszystko byłoby w porządku, gdyby nie zasada decorum, która przez pana Ostachowicza została brutalnie zgwałcona. Jak można mówić o Holokauście, tej wielkiej tragedii, w sposób tak lekki, w konwencji komedii. Być może taki był właśnie cel - przełamanie tabu. Jak dla mnie jest to jednak książka dość prymitywna, zwłaszcza finalna bitwa o Arkadię. I jeszcze do tego ta konstrukcja szwarccharakterów i koncepcja diabła, który dla mnie trochę przypomina tę postać z kreskówki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwony_(posta%C4%87). To tego ta koncepcja ze złem wynikającym z opętania. Książka ta byłaby doskonałą lekturą na weekend, gdyby nie fakt, że gdzieś w tle cały czas - obok gejowskiego seksu i głównego bohatera tchórza - przewijają się ofiary warszawskiego getta. Czytanie o nich w żadnym razie nie jest śmieszne. Przynajmniej, nie powinno być.

Zacznijmy od plusów - jest to bardzo dobrze napisana książka. Zabawna i absurdalna - trupy wstają z grobów i wcale nie są agresywne, ale raczej nieporadne (na przykład gubią kończyny). Całość jest w sumie zabawna.
I wszystko byłoby w porządku, gdyby nie zasada decorum, która przez pana Ostachowicza została brutalnie zgwałcona. Jak można mówić o Holokauście, tej wielkiej...