Tym razem jednak pisarka odstąpiła od swoich przyzwyczajeń dobrze znanych z dwóch poprzednich części. Do tej pory Hedström łączyła sprawy zawodowe swojej głównej bohaterki, sędzi śledczej Martine Poirot, z sprawami rodzinnymi i przeszłością miasta. Najmocniej zaakcentowała to w pierwszej części, w drugiej jakby odrobinę mniej, a w „Pod ziemią w Villette” praktycznie odcina się od tego schematu. Dużo mniej pojawia się rodziny Poirot, a jej udział w śledztwie został zmarginalizowany. Nie do końca, ale w porównaniu do wcześniejszych książek, jest to duży krok naprzód dla pisarki.

Nie uniknęła jednak swoich przyzwyczajeń. Więc niestety zdarza się, że mąż „przy okazji” odnajduje ważny element układanki. Czytelnicy którzy dobrze znają poprzednie książki pisarki od początku będą wiedzieli, że gdy pojawi się mąż Poirot, będzie stanowił ważne ogniwo i z pewnością pomoże w rozwiązaniu śledztwa. Jego rolę przejęła w tym tomie dalsza rodzina, ale schemat dalej zostaje ten sam.

Szkoda, ponieważ w książce dzieje się naprawdę dużo. Hedström zaczyna opowieść od 1956 roku i ogromnej katastrofy w kopalni. Giną setki ludzi, oprócz jednego szczęśliwca, który postanawia wykorzystać daną przez los szansę. Następnie przenosi czytelnika do lat dziewięćdziesiątych by opowiedzieć historię zamordowanego dziennikarza. W tle pojawią się jeszcze zaginione obrazy, przebrzmiali aktorzy i rządni władzy politycy. Sprawy zgrabnie zakleszczają się prowadząc do dramatycznego finału. Być możne nieznajomość poprzednich części cyklu sprawiłaby, że odbiór książki byłby lepszy.

Brakuje odrobiny szaleństwa w tej metodzie. Pisarka bardzo pewnie poczuła się w swojej roli, sprawnie prowadzi czytelnika i myli tropy. To jednak nie daje pełni satysfakcji z czytania. Bohaterowie są zbyt „zwykli”, zapomina się o nich szybko i bezboleśnie. Nie musiała nikogo wpędzać w alkoholizm czy mordować mu rodziny, wystarczyłby drobne skazy, które pozwoliłby czytelnikowi na przeżywanie powieści, a nie tylko jej czytanie.

„Pod ziemią w Villette” to całkiem miła lektura. Potrafi wciągnąć, choć przedstawione w niej śledztwo oraz nagromadzenie nazwisk może przyprawić o ból głowy. Dla wielbicieli klasycznych kryminałów pozycja „w sam raz”.

Bartosz Szczygielski