Doktor Grażyna Gierek pisze, że historia i mitologia, w życiu dawnego społeczeństwa irlandzkiego należą do niepodzielnych tematów. Stąd w jej najnowszej książce „Religie Celtów” czytamy nie tylko suche fakty, ale również i barwne, często intrygujące legendy.

Książka dzieli się na osiem rozdziałów, połączonych ze sobą i opisujących to, co najciekawsze z życia dawnych Irlandczyków. Nie ma specjalnie dużego powielania tego, co już było. Może jedynie rozdział z celtyckim bohaterem i tamtym światem należy do takich, o których można było przeczytać w innych pozycjach. Co do reszty, to mam wrażenie, że czyta się popularnonaukową powieść, która ma sporo ciekawostek do zaoferowania. Najbardziej mi utkwiły w pamięci rodzaje rytualnych zaślubin czy liczne niesamowite zakazy i nakazy (gessa), którym musiał podlegać król. Najbardziej żmudnymi i przedstawionych w archeologiczny sposób rozdziałami wydają się dwa ostatnie: Miejsca kultu oraz Kult głowy. Ten ostatni polecam w szczególności. To z niego dowiemy się czym jest Tobar’a Chnuaic (tłumaczona jako Studnia Głów), dlaczego wieszano je przed drzwiami domów, gdzie można odnaleźć najciekawsze elementy zdobnicze z tą właśnie częścią ludzkiego ciała oraz jak bardzo gadatliwe były mówiące głowy.

Pasję autorki czuje się niemal na każdej stronie. Widać, że ma spore doświadczenie w religi Celtów, pisze lekką ręką, prostym językiem pomimo iż np. pierwszy rozdział - Najazdy na Irlandię - jest dość skomplikowany ze względu na dużą liczbę dat, postaci oraz miejsc. Oczywiście fantazja, symbolika jest wymieszana z mniej lub bardziej wybujałym kronikarstwem oraz fachową historią.

Atutem jest wprowadzenie oryginalnych nazw własnych, do których dołączone są przypisy bądź notki związane z różnymi tłumaczeniami. Dzięki temu czytelnik może sam zdecydować, które z przekładów według niego wydaje się najbardziej trafne. Do tego mamy jeszcze Zagadki celtyckie, które są niemałą przyjemnością dopełniającą książkę.

Przechodząc do meritum dodam tylko, że „Religia Celtów” jest bardzo dobrą, profesjonalną pozycją, przeznaczoną zarówno dla czytelników, którzy dopiero zapoznają się z tą mitologią, jak i tych nazywających siebie miłośnikami celtologii. 

Katarzyna Barańska