Nie oznacza to jednak, że nic się w tym temacie nie zmienia. Ludzie się zmieniają, a dzięki temu otwierają się na próby pomocy. Wiemy, że nie ma ludzi niezłomnych. Tym samym wykonujemy pierwszy krok ku rozpoznaniu zaburzeń psychicznych i regularnej terapii. W innym wypadku istnieje ryzyko, że nieprzepracowane problemy lub traumy dadzą o sobie znać w najmniej oczekiwanym momencie.

Główną bohaterką „Komodo” Davida Vanna jest Tracy. Matka dwojga dzieci, bezrobotna, lekko otyła, mocno rozgoryczona małżeństwem. Po pięciu latach siedzenia z dziećmi w domu postanawia uciec na krótki urlop do Indonezji, aby razem z matką dołączyć do szkolącego się tam na nurka brata. Tydzień pływania w błękitnych zatokach ma jej zrekompensować nocne wstawanie, sprzątanie po dzieciach i całodobowe niańczenie całej rodziny. Wakacje szybko okazują się świetnym źródłem ujścia wielu tłamszonych napięć. Tracy co chwila wypomina bratu rozwód z ukochaną bratową, dogryzając mu na wszelkie możliwe sposoby, co oczywiście nie podoba się matce rodzeństwa. W efekcie dochodzi do dramatycznego wydarzenia, które kompletnie zmienia relacje pomiędzy członkami rodziny.

Książka podzielona jest na dwie części. Najpierw śledzimy Tracy podczas wspomnianego wyżej urlopu w Indonezji, a następnie obserwujemy ją po powrocie z Komodo i jak wpłynęło na nią dramatyczne wydarzenie. Pozornie książka Vanna jest o relacjach, roli szczerej rozmowy oraz trudach macierzyństwa. Taka interpretacja jest zupełnie naturalna na chwilę po lekturze. Ale Wydawnictwo Pauza przyzwyczaiło nas już, że wydaje pozycje angażujące czytelników również wiele dni po odłożeniu książki na półkę. I po tej kilkudniowej analizie dochodzę do wniosku, że „Komodo” jest przede wszystkim o nieprzepracowanych traumach.

Najistotniejsza informacja pada mimochodem – ojciec Tracy i Roya popełnił samobójstwo. Całe ich dorosłe życie to próba poradzenia sobie z nagłym i gwałtownym odejściem jednego z rodziców. Zostawia to ślad w psychice, zwłaszcza dziecięcej. Tak więc odejście Roya od idealnej żony staje się swojego rodzaju zapalnikiem u Tracy, która dusi się w swoim małżeństwie. Bohaterka nie potrafi się powstrzymać przed złośliwościami, a spokojne reakcje brata na liczne uszczypliwości tylko ją napędzają. W efekcie Tracy zaczyna postępować autodestrukcyjnie, aby ostatecznie dopuścić się czegoś naprawdę szalonego.
W mojej ocenie Vann mocno nie uciekł od tematu, który podjął już w „Legendzie o samobójstwie”. „Komodo” to inny rozdział tej samej książki. Tracy pęka powoli, stopniowo. Nie ma dla niej ratunku. A szkoda, bo pomoc jest jej ewidentnie potrzebna. Momentami będzie wam jej szkoda, gdyż jej dążenie do autodestrukcji jest trudne do biernej obserwacji. Do załamania systemu musiało dojść prędzej czy później.

Książka Vanna jest na swój sposób przerażająca, a przecież to nie horror. Lektura tylko potwierdza, że człowiek bywa tykającą bombą. I chociaż nie zawsze umiemy pomóc komuś innemu, to chociaż próbujmy pomóc samym sobie. Za wszelką ceną. W innym wypadku istnieje ryzyko, że spotka nas coś, czego byśmy nie życzyli nawet najgorszemu wrogowi.

Michał Wnuk