Biedak natomiast żyje na granicy ubóstwa lub już ją przekroczył. Nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb i tym samym większa część jego dnia polega na poszukiwaniu środków, które zapewnią chociaż jeden posiłek w ciągu dnia. Bieda to ciągła walka o przetrwanie, dzień za dniem, bez jakichkolwiek perspektyw na lepszą przyszłość. Bidok tego nie zna, bidok ma swoje problemy.

„Elegia dla bidoków” J. D. Vance’a to z jednej strony książka biograficzna, a z drugiej reportaż. Autor opisuje, jak dorastał w małej wiosce w Ohio, położonej w tzw. „pasie rdzy”. I chociaż zwykło się mówić, że życie każdego z nas jest inne, to jednak autor – poprzez opis swych pierwszych dwudziestu kilku lat życia – skupia się na tym, co łączy życie bidoków. Tak więc otrzymujemy momentami bardzo smutną opowieść o dziedziczeniu samodestrukcyjnych wzorców. Obserwujemy, jak alkoholizm, konsumpcjonizm, agresja, wulgarność przenoszone są z pokolenia na pokolenie i tym samym niszczą w zarodku jakąkolwiek możliwość wyrwania się z piekielnego kręgu.

Autor wprost mówi, że miał szczęście w życiu. I o tych sprzyjających okolicznościach również jest ta książka. Vance’a – w czasie dorastania – głównie wychowywała babcia. Pomimo tego, że była typowym bidokiem, to jednak miłość do wnuka przebijała się ponad wszelkie znane jej zachowania. Wiedziała, że tylko dzięki wykształceniu można wyrwać się z tej matni. Ale jak to zrobić? Przecież kłótnie rodziców i conocne awantury nie mają nic wspólnego z budowaniem w dziecku poczucia bezpieczeństwa -wręcz przeciwnie, możecie mi wierzyć. Takie dziecko początkowo zapada się w sobie, aby w dorosłym życiu korzystać z tego doświadczenia, gdyż jest to jedyne, co zna – tak więc nie róbcie tego swoim dzieciom.

Vance próbuje też podejść do tematu bardziej analitycznie. Na podstawie własnych obserwacji i dostępnych opracowań, autor próbuje znaleźć przyczyny tego stanu rzeczy. Przygląda się, co poszło nie tak podczas realizacji amerykańskiego snu. Problemów jest wiele, a co gorsza nie ma prostych odpowiedzi. Jednak to, co razi najbardziej, to kompletnie niezrozumienie tematów przez polityków. Zarówno demokraci, jak i republikanie zupełnie nie wiedzą, co trzeba zrobić. Pomijając fakt, że chyba nie są tym zainteresowani. Ważne jest, jak zagłosują wyborcy. I tutaj po raz pierwszy nie pada nazwisko byłego już prezydenta USA.

„Elegia dla bidoków” to książka, która swą tematyką dotyka również wielu Polaków. Dlaczego? Wychowywałem się w małej wiosce w najbiedniejszym województwie. Miałem więc porównanie i nie zawsze musiałem daleko go szukać. Zachęcam więc do lektury, bo to pozycja pouczająca, pozwalająca docenić, co się ma. Może dzięki temu unikniemy zachowań niszczących nasze dzieci. O więcej prosić nie można.

Michał Wnuk