Po raz pierwszy wydana w 1897 roku.

(...) "Tajemnicę "cudnej mieszczki" udało mi się odsłonić dopiero po kilku latach, kiedym na tyle już dorósł, że ojciec dał mi do przeczytania kilka swoich historycznych powieści. ...Kiedym otworzył pierwszą z nich, tytuł jej tak mię zadziwił, że aż przetarłem oczy, aby móc go powtórnie przeczytać. Nic jednak nie pomogło, czytałem wyraźnie: CUDNA MIESZCZKA obrazek warszawski z wieku XVII. Zaintrygowany, zasiadłem natychmiast do dokładnego przejrzenia całej tej interesującej mię książeczki i już po kilkunastu minutach wiedziałem z całą pewnością, że mam przed sobą autentyczną historię naszej złotowłosej i niebieskookiej lalki, ba! - że mam przed sobą historię pięknej patrycjuszki warszawskiej, Barbary Szeliżanki..."

Ilustracje: Wiesław Majchrzak