Czym jest myślenie? Czy można osiągnąć myśl czystą? Czy myślenie jest rzeczą wyłącznie ludzką? Jaką rolę w myśleniu odgrywa wyobraźnia? Na czym polega teoretyzowanie? Czy istnieje „oko umysłu“?


Na pytanie, czym jest myślenie, chciałoby się odpowiedzieć tak, jak św. Augustyn odpowiedział na pytanie, czym jest czas: gdy nikt mnie nie pyta, to wiem; gdy ktoś mnie zapyta - nie wiem. Myślenie nieustannie wymyka się prostym i jednoznacznym definicjom, pozostając jedną z największych zagadek filozoficznych.
Autor próbuje zmierzyć się z tą zagadką, twierdząc, że myślenia nie można sprowadzić do stosowania reguł logiki. Posiłkując się ustaleniami współczesnych nauk kognitywnych i psychologii, a także czerpiąc z tradycji filozofii analitycznej, przekonuje, że myślenie jest ciągłą grą między konstruowaniem teorii i umysłowym symulowaniem zdarzeń. Myślenie, które chce skutecznie stawiać czoło problemom, musi się karmić zarówno abstrakcją, jak i konkretem.
Zamiast przedstawiać rozbudowane katalogi reguł rozumowania, mające niewiele wspólnego z rzeczywistymi procesami psychicznymi, Autor rekonstruuje architekturę ludzkiego umysłu, pokazując, jakie narzędzia ma do dyspozycji ten, kto odważy się podjąć wysiłek systematycznego, świadomego myślenia.