Emigracji dzień pierwszy

Ta krótka książeczka zawiera wspomnienia autorki z początkowego okresu jej pobytu na emigracji w Izraelu. Nie była to emigracja zarobkowa, wyjazd z Polski został wymuszony przez ówczesne władze, niechętne ludności żydowskiej, podjudzającej resztę społeczeństwa do wystąpień antysemickich itd. Tym większą rodziła więc rozpacz, tym większy żal, tym większe powodowała wyobcowanie. Trafne jest tu lakoniczne określenie samej autorki: "Wojna, okupacja i trzeci kataklizm - emigracja" (s. 104).

Nieznajomość języka (w końcu nawet litery alfabetu są tu obce dla Europejczyka),odmienność kultury, nieprzystosowanie do izraelskiego klimatu, problemy ze znalezieniem pracy, z zakorzenieniem się, a wreszcie - niepokoje polityczne i widmo wojny, która przetoczyła się przez ten kraj - wszystko to składa się na obraz jakże trudnego losu polskich emigrantów. Do tego wszystkiego jeszcze dochodzi tęsknota za rodziną, przyjaciółmi, za swoim domem rodzinnym. A także poczucie, że radość z ocalenia z piekła wojny skończyła się tak szybko, zmieniła w gorycz wyrzucenia z własnej ojczyzny... "Człowiek nie jest wędrownym ptakiem, obrasta w różne drobiazgi, przywiązuje się do nich, a tu znowu opuszczaj miejsce, do którego przylgnęło serce, miejsce, na które tak długo czekaliśmy." (s. 26)

Autorka nie rozczula się jakoś specjalnie, nie płacze nad swoim losem. Ale w prostych, choć przepełnionych pewną poetyckością, nutką melancholii oraz rozrzewnienia słowach, opisuje to, co dane było przeżyć emigrantom lat 1956-1958. Gdzieś w tym wszystkim pojawia się Marek Hłasko, a ta relacja pomaga wczuć się w specyficzny klimat jego izraelskich opowieści.

Momentami odniosłam wrażenie, że autorka potraktowała całą sprawę zbyt surowo, że z tych przeżyć można by stworzyć naprawdę epicką opowieść, znacznie rozwinąć opowiadane historie. Bo tutaj różne wątki emigracyjnych losów zamykają się w obrębie kilkustronicowych rozdziałów. A czytelnik zostaje z poczuciem niedosytu, niedopowiedzenia, z wrażeniem, jakby przeczytał dopiero wstęp albo streszczenie historii właściwej...

Ta krótka książeczka zawiera wspomnienia autorki z początkowego okresu jej pobytu na emigracji w Izraelu. Nie była to emigracja zarobkowa, wyjazd z Polski został wymuszony przez ówczesne władze, niechętne ludności żydowskiej, podjudzającej resztę społeczeństwa do wystąpień antysemickich itd. Tym większą rodziła więc rozpacz, tym większy żal, tym większe powodowała...