Charaktery, nr 1 (156) / styczeń 2010
- Kategoria:
- czasopisma
- Wydawnictwo:
- Charaktery
- Data wydania:
- 2010-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2010-01-01
- Liczba stron:
- 114
- Czas czytania
- 1 godz. 54 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 1427695X
- Tagi:
- psychologia
Wdzięczność to uczucie niewygodne. Trudne. Wielu z nas ma kłopoty z przyjmowaniem wdzięczności, bywa to dość krępujące. Wielu ma też problem z dawaniem wdzięczności. Niejeden powtarza, że łatwiej jest dawać niż brać, bo kiedy się bierze, to czuje się przymus wdzięczności. Kiedy się daje, wdzięczność beneficjentów nie ma dużego znaczenia. Choć, dodać wypada, zależy to od sposobu rozumienia reguły wzajemności.
Na Śląsku Opolskim (ale nie tylko tam) istnieje kultywowany od wieków zwyczaj dawania gościńców. Goście weselni, ale także goście niedzielni, na pożegnanie dostają od gospodarzy zawiniątko, a w nim kołacz weselny, ciasto świąteczne, sałatkę czy inne smakołyki. Odmowa przyjęcia gościńca jest niegrzecznością, więc wszyscy je przyjmują. Ale przyjęcie gościńca jest zobowiązaniem do wdzięczności i do wzajemności. Nieodwzajemnienie gościńca jest czymś więcej niż zwykłą niewdzięcznością. Jest w pewnym sensie obrazą. Można zostać z tego powodu wykluczonym ze społeczności. Dlatego zwyczaj każe nie tylko dawać gościńce, ale i oddawać je z nawiązką tym, którzy nam dali.
Zasada wymiany gościńców pod wieloma względami przypomina skrajną formę reguły wzajemności u Kwakiutlów, indiańskiej społeczności północnoamerykańskiej: kiedy dostałeś coś od innego, musisz mu oddać więcej lub coś lepszego. Musisz! Wdzięczność i odwzajemnianie są w takich regułach – co może wydać się zaskakujące – ukrytymi formami rywalizacji czy odwetu. Zwykle źle się to kończy. Dla jednej, dla drugiej lub dla obu stron. Tak skończyło się dla Kwakiutlów, których już nie ma na tej ziemi.
Zauważmy, że reguła wzajemności, na której bazuje wdzięczność, ma dwie formy. Pierwsza przypomina o biblijnej zasadzie oko za oko. Jest to układ zamknięty: on mnie – ja jemu i odwrotnie. Wymiana między nami dąży do balansu. Zaburzenie tej równowagi przez jednego z partnerów wymiany (czyli prosto mówiąc: niewdzięczność) budzi złość, rozczarowanie, roszczenia itp. Myślę, że to wdzięczność dość samolubna, bo dużą rolę odgrywają w niej interesy egoistyczne każdej ze stron. Prawdą jest jednak, że te właśnie interesy są zręcznie skrywane pod maską dobroczynności. Nie zachwyca mnie taka wdzięczność.
Druga, odmienna forma reguły wzajemności to sztafeta. Jest to forma otwarta i niemająca końca. X robi coś dla mnie, ale ja nie skupiam się na tym, aby robić coś dla X. Robię coś dla kogoś innego, jakiegoś Y, który jest w potrzebie, a ten nie odwzajemnia mojego uczynku, tylko robi coś dla kogoś jeszcze innego, dla jakiegoś Z i tak bez końca.
W obu przypadkach suma szczęścia zależy od częstości wymian i wielkości wymienianego dobra. W pierwszej formie wzajemności dotyczy ona jednak tylko par dokonujących wymiany, a wdzięczność jest tu pojęciem ekonomicznym, starannie wyliczonym. W drugiej formie wzajemności suma szczęścia może być nieskończona, obejmować może wiele, wiele osób, zaś wdzięczność nie jest już pojęciem ekonomicznym. Jest raczej wyrazem stosunku do ludzi w ogóle niż stosunku do dobroczyńcy. Wolę taką formę wdzięczności.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 14
- 3
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE