Z dialektycznego punktu widzenia problemy można interpretować jako trudności w kreowaniu nowych ról w nowych sytuacjach. Każdy system znajduje się w stanie ciągłej zmiany i dlatego potrzebne są w nim coraz to nowe reguły. Według podejścia dialektycznego, źródłem problemu może być przekonanie, że rozwiązaniem danej trudności jest zastosowanie przeciwieństwa tej trudności. Postrzeganie rzeczywistości w kategoriach „albo-albo" stanowi pułapkę, która uniemożliwia nam korzystanie z różnych układów odniesienia, z wielości opcji. Nie można hipostazować rzeczywistości, ponieważ zmienia się ona razem z nami. I wreszcie, myślenie dialektyczne polega na dostrzeganiu zarówno negatywnych, jak i pozytywnych znaczeń objawu, jeśli chodzi o jego źródła i konsekwencje. Musimy zdawać sobie sprawę z pozytywnych funkcji symptomu. Terapeuta powinien ponadto myśleć w sposób paradoksalny. Na poziomie teoretycznym oznacza to postrzeganie problemu w kategoriach opisywanego wcześniej podwójnego związania. Na poziomie praktycznym polega to na obmyśleniu terapeutycznego podwójnego związania, stanowiącego metodę leczenia. Po zinterpretowaniu problemu zgodnie z perspektywą systemową/ paradoksalną terapeuta może zacząć działać. W terapii paradoksalnej obowiązuje pięć podstawowych zasad. Mogą one być wykorzystywane w obrębie pojedynczej sesji lub na przestrzeni całego procesu leczenia, czy to w terapii indywidualnej, czy małżeńskiej bądź rodzinnej. Metody interwencji, o których tu wspominamy, zostaną szczegółowo opisane w następnym rozdziale. Pierwsza zasada to wykorzystanie symptomu jako sprzymierzeńca. Zasada pierwsza: Nowe objawy powinny otrzymać pozytywną etykietkę; przeformułowanie konotacji (znaczenia). Druga zasada stosuje się do wszystkich objawów występujących w kontekście społecznym. (Jeśli symptom nie pełni żadnej funkcji społecznej, należy przejść do następnego kroku). Jest ona niezwykle ważna w terapii małżeńskiej i rodzinnej.

Z dialektycznego punktu widzenia problemy można interpretować jako trudności w kreowaniu nowych ról w nowych sytuacjach. Każdy system znajdu...