„Pan Piłsudski” to książka nierówna i niełatwa. Z jednej strony trudno nie docenić nawet niewielkich fragmentów pisanych przez Michaiła Bułhakowa, z drugiej zaś trzeba się względem nich uzbroić cierpliwość, by nadążyć za każdym komentarzem i kpiną z moskiewskich literatów. „Psie życie” zachwyca zarówno postawionym problemem, jak i przedstawieniem świata w jakim funkcjonował profesor Filip Filipowicz (alter ego samego autora). Z pewnością jest to ogromna ciekawostka dla każdego miłośnika literatury, w której absurd jest narzędziem służącym do zrozumienia otaczającego świata.

https://bachaworld.blogspot.com/2020/12/pan-pisudski-i-inne-opowiadania.html

„Pan Piłsudski” to książka nierówna i niełatwa. Z jednej strony trudno nie docenić nawet niewielkich fragmentów pisanych przez Michaiła Bułhakowa, z drugiej zaś trzeba się względem nich uzbroić cierpliwość, by nadążyć za każdym komentarzem i kpiną z moskiewskich literatów. „Psie życie” zachwyca zarówno postawionym problemem, jak i przedstawieniem świata w jakim funkcjonował...

"Pan Piłsudski" mieni się na czerwono nie tylko na okładce: wydawnictwo nazywa się „Czerwone Pióro”, redakcja prasowa „Czerwone Jutro”, czerwone są rubelki i nosy sołdatów, a nad Słobodką czerwienieje Wenus. Nawet zielonkawy likier nosi nazwę „Czerwona słodycz”. Nie dziwne – akcja opowiadań osadzona jest w Rosji w czasach wojny domowej i krótko po jej zakończeniu. Są więc przemarsze wojsk, potyczki oraz nowy proletariacki ład, znalazło się też miejsce i dla Marszałka.

Polski wątek pojawia się zaledwie na chwilę pod postacią polskich żołnierzy. Wkraczają do Kijowa, wzbudzając poważne obawy wśród lokalnej inteligencji. Bułhakow tak opisał naszych rodaków ustami jednej z szanownych matron:

[...] A Polacy to kulturalny naród. Wszyscy grają Chopina i wszyscy mówią po francusku. I co niedzielę słuchają mszy katolickiej. […] Po każdej potyczce ustawiają ołtarz polowy i wychwalają Pana. A przed podniesieniem, tydzień w tydzień doprowadzają przed ołtarz związanych drutami brańców, sokoły nasze. I każą im się ukorzyć przed tym ołtarzem. Jakby Bóg nigdy nie zmartwychwstał!!! [s. 22]

Opowiadania kijowskie wyraźnie wiążą się ze sobą, ponieważ zgodnie z planem pisarza miały złożyć się na kontynuację Białej gwardii, co niestety nie nastąpiło. Oddzielny nurt w zbiorze stanowią opowiadania moskiewskie pokazujące groteskową porewolucyjną rzeczywistość. Najlepszym jej obrazem jest zdecydowanie Psie serce czyli opowieść o kundlu Szariku, który po przeszczepie ludzkiej przysadki zaczął zmieniać się w człowieka, czy też raczej w kreaturę przypominającą człowieka. Wyjątkowo gorzka, acz miejscami zabawna historia.

"Pan Piłsudski" na pewno wiele by stracił na uroku i wartości, gdyby nie fachowe opracowanie Barbary Dohnalik. W przedmowie podkreśla bowiem, że Bułhakow był nie tylko pechowcem i niespełnionym artystą, ale że był również niepoprawnym żartownisiem, co wpłynęło zresztą negatywnie na przebieg jego kariery. Tylko dzięki przypisom dowiemy się, w którym fragmencie autor robił aluzje do Majakowskiego, Gorkiego i futurystów, albo czyj utwór sparodiował. Bez tych uwag lektura książki byłaby z pewnością mniej satysfakcjonująca.

"Pan Piłsudski" mieni się na czerwono nie tylko na okładce: wydawnictwo nazywa się „Czerwone Pióro”, redakcja prasowa „Czerwone Jutro”, czerwone są rubelki i nosy sołdatów, a nad Słobodką czerwienieje Wenus. Nawet zielonkawy likier nosi nazwę „Czerwona słodycz”. Nie dziwne – akcja opowiadań osadzona jest w Rosji w czasach wojny domowej i krótko po jej zakończeniu. Są więc...

10 opowiadań, część o czasach wojny domowej widzianej z perspektywy kijowskiej inteligencji, część o absurdalnej, zbiurokratyzowanej rzeczywistości porewolucyjnej Moskwy. Bardzo przyjemna lektura, którą dodatkowo umila Barbara Dohnalik, odpowiedzialna za przetłumaczenie i opracowanie pozycji. Jej obszerny wstęp, a także liczne przypisy ułatwiają wychwycenie wielu subtelnych smaczków / odniesień do rzeczywistości jakie Bułhakow zawarł w opowiadaniach. Z komentarzy pani Barbary dowiemy się chociażby, że tytułowy "Pan Piłsudski" był bardzo często czytywany w międzywojennej Polsce i właśnie to dziełko przyczyniło się do dużej popularności Moskwianina w naszym kraju. Mnie szczególnie przypadły do gustu opowiadania: "Redakcja, którą wymyśliłem" oraz "Czerwony gwizdek", oba traktujące o irracjonalnym świecie moskiewskich redakcji literackich i dziennikarskich, których powstawało na początku lat 20. na pęczki (Dohnalik przywołuje następujące tytuły, do których pisywał Bułhakow: "Czerwony Magazyn dla wszystkich", "Czerwony Pieprz", "Czerwona Moskwa Wieczorna", "Czerwone Jutro", "Czerwona Niwa", "Czerwone Nowiny", "Czerwony Kruk", "Czerwone Morze Czarne" [sic!], "Czerwone Węgiel" - istne szaleństwo, nic dziwnego, że Michaił się z tego naśmiewał). Podobało mi się również opowiadanie "Psie Serce", ale ono zasługuje na osobną recenzję.

10 opowiadań, część o czasach wojny domowej widzianej z perspektywy kijowskiej inteligencji, część o absurdalnej, zbiurokratyzowanej rzeczywistości porewolucyjnej Moskwy. Bardzo przyjemna lektura, którą dodatkowo umila Barbara Dohnalik, odpowiedzialna za przetłumaczenie i opracowanie pozycji. Jej obszerny wstęp, a także liczne przypisy ułatwiają wychwycenie wielu subtelnych...

Niestety poziom opowiadań waha się od niespecjalnych do naprawdę szalonych. Romans historii, sakrazmu, smutnej refleksji poprzez pamflet w stylu a la Bułhakow. Jeden fragment uwodzi (studium badawczo-literackie na temat gwizdania):
"Cóż... mamy różne rodzaje gwizdków. Jedne służą do odgwizdywania, inne do wygwizdywania, jeszcze inne do zatrzymywania. Czy ostrzegania. Są gwizdki odmierzające czas i zwykłe gwizdki służące do pogwizdywania prostych nieskomplikowanych melodyjek - czyli tak zwane gwizdawki.
Gwizdki ułatwiają życie. Przeważnie jednak uprzykrzają je. Nie ma na przykład nic gorszego niż gwizdek, który znalazł się w posiadaniu jakiegoś bestialskiego, zasmarkanego wyrostka.
Bywają też gwizdki metaforyczne: "Gwiżdżę na was!", "Możecie sobie nagwizdać", "Ależ, gwiżdż na to, bracie!" itp.
Porzekadeł żadnych ani przysłów z gwizdkiem nie ma. Z gównem są, a z gwizdkiem ani jednego.
Można też gwizdać w ucho, oko.
Można gwizdnąć rybę, melon, psa, czy małpę.
Można gwizdnąć w płot, w ścianę. Może gwizdać w uszach czy w głowie. Można gwizdać na życie, na śmierć, gwizdać na pieniądze, na psa, na opinię, na recenzenta, na sytuację w Etiopii. Można gwizdać na okólniki, paragrafy, itp.
(...)
Właściwie, można gwizdać na wszystko."

Niestety poziom opowiadań waha się od niespecjalnych do naprawdę szalonych. Romans historii, sakrazmu, smutnej refleksji poprzez pamflet w stylu a la Bułhakow. Jeden fragment uwodzi (studium badawczo-literackie na temat gwizdania):
"Cóż... mamy różne rodzaje gwizdków. Jedne służą do odgwizdywania, inne do wygwizdywania, jeszcze inne do zatrzymywania. Czy ostrzegania. Są...

Gorąco polecam.

Gorąco polecam.

Rarytas dla fanów Bułhakowa!
Zbiór opowiadań w charakterystycznym dla Autora stylu. Wiele przypisów odnosi się do życia i poglądów Bułhakowa. Dzięki temu możemy dowiedzieć się wielu ciekawostek o samym Autorze.

Rarytas dla fanów Bułhakowa!
Zbiór opowiadań w charakterystycznym dla Autora stylu. Wiele przypisów odnosi się do życia i poglądów Bułhakowa. Dzięki temu możemy dowiedzieć się wielu ciekawostek o samym Autorze.

Zawsze jak sięgam po Bułhakowa potrzebuję kilku, czasem kilkunastu stron by się odpowiednio przestawić na jego odbiór. A potem to już jest tylko zabawa. Tak było i tym razem.

Zawsze jak sięgam po Bułhakowa potrzebuję kilku, czasem kilkunastu stron by się odpowiednio przestawić na jego odbiór. A potem to już jest tylko zabawa. Tak było i tym razem.