Platoński dialog "Protagoras" jest zbliżony swą tematyką do "Gorgiasza". W obu przypadkach mamy do czynienia z roztrząsaniem spraw właściwych dla problematyki sofistów. Rzec można, że w historii filozofii postać Protagorasa bardziej oddziałuje na umysły potomnych od drugiego spośród najbardziej znanych przedstawicieli tego nurtu. Już choćby z powodu słynnego stwierdzenia o człowieku, jako mierze wszechrzeczy. Powiedzenie to zrobiło dużą karierę, aczkolwiek, niestety, kultura światowa jest pozbawiona pism tych wybitnych intelektualistów starożytności. Dialog "Protagoras", jak większość dzieł Platona, charakteryzuje się zwięzłością i klarownością wywodu. Pomimo tego, iż liczy sobie tylko trochę ponad sto stron, w pełni zaspokaja gusta miłośników założyciela Akademii.
Polecam krótkie prace Platona przed sięgnięciem po "Państwo" lub "Prawa". Jeśli utwory typu "Protagoras" zdobędą uznanie w oczach danego czytelnika, to warto zapuścić się w dalsze rejony fascynującej przygody z myślami genialnego Ateńczyka. W przeciwnym wypadku, nie ma to większego sensu.

Platoński dialog "Protagoras" jest zbliżony swą tematyką do "Gorgiasza". W obu przypadkach mamy do czynienia z roztrząsaniem spraw właściwych dla problematyki sofistów. Rzec można, że w historii filozofii postać Protagorasa bardziej oddziałuje na umysły potomnych od drugiego spośród najbardziej znanych przedstawicieli tego nurtu. Już choćby z powodu słynnego stwierdzenia o...

„Protagoras” to dialog platoński należący do wczesnego okresu jego twórczości, czyli do tzw. pism wczesnych, które pisał będąc jeszcze młodym człowiekiem. Jest to, jak wiele innych, tzw. dialog sokratyczny, gdyż jego główną postacią oraz protagonistą jest Sokrates. Podobnie jak szereg innych dialogów platońskich, „Protagoras” przedstawia fikcyjną konfrontację Sokratesa ze światem sofistów. Tym razem jednak sofistów reprezentuje Protagoras, czyli chyba najsłynniejszy sofista w dziejach.

Pewnego ranka młody Hipokrates przychodzi do Sokratesa i wyrywa go ze snu. Otóż okazuje się, że do Aten właśnie przybył słynny sofista Protagoras. Hipokrates chce, aby Sokrates przedstawił go Protagorasowi jako potencjalnego ucznia. Sokrates jest ku temu niechętny, gdyż nie ma dobrego zdania o sofistach i próbuje odwieść Hipokratesa od tego pomysłu, ale ten się nie daje. Sokrates w końcu ulega i razem idą do rezydencji Kaliasa, arystokraty, gdzie zatrzymał się Protagoras. Na miejscu od razu go spotykają i inicjują rozmowę. Sokrates pyta Protagorasa, jaki pożytek będzie miał Hipokrates, gdyby hipotetycznie został jego uczniem. Protagoras odpowiada, iż mógłby nauczyć Hipokratesa cnót obywatelskich. I w tym punkcie zawiązuje się dalsza akcja dialogu, gdyż Sokrates zaczyna odtąd wypytywać Protagorasa, czym właściwie jest cnota.

Dialog ten jest jednym z ważniejszych dialogów Platona spośród dialogów wczesnych. Przedstawia on bowiem spotkanie oraz zarazem starcie umysłowe dwóch legendarnych gigantów. Ponadto analizowanym przez tych gigantów tematem jest cnota, czyli słuszność postępowania. Cnota jest bez wątpieniem jednym z kluczowych pojęć w filozofii moralnej Platona i do cnoty będzie on jeszcze powracał w swoich dialogach późniejszych. Konstrukcja dialogu jest dość chaotyczna – rozmówcy otwierają kilka wątków jednocześnie, ścierają się bardzo zaciekle, drążą myślami prawdziwy labirynt wnioskowań i argumentów. Sokrates spiera się z człowiekiem, który nie jest łatwym przeciwnikiem i potrafi mu dorównać. I choć Platon ostatecznie stronniczo portretuje sofistę i prowadzi do tendencyjnej puenty, to jednak jest to dialog w istocie pełen misternych punktów zwrotnych.

„Protagoras” to dialog platoński należący do wczesnego okresu jego twórczości, czyli do tzw. pism wczesnych, które pisał będąc jeszcze młodym człowiekiem. Jest to, jak wiele innych, tzw. dialog sokratyczny, gdyż jego główną postacią oraz protagonistą jest Sokrates. Podobnie jak szereg innych dialogów platońskich, „Protagoras” przedstawia fikcyjną konfrontację Sokratesa ze...

Taki tam Platon. Diss na sofistów. Czy trzeba? Nie wiem. Czy można? Myślę, że możnaaa

Studiowało się tą filozofię w sumie bodajże 6 lat, więc i troszkę filozoficznych książek się przeczytało. To książka z mojej półki "różności", wrzucam tu te setki książek które przeczytałem w życiu w latach 2000-2019.

Taki tam Platon. Diss na sofistów. Czy trzeba? Nie wiem. Czy można? Myślę, że możnaaa

Studiowało się tą filozofię w sumie bodajże 6 lat, więc i troszkę filozoficznych książek się przeczytało. To książka z mojej półki "różności", wrzucam tu te setki książek które przeczytałem w życiu w latach 2000-2019.

Początek, jeszcze przed dyskusja z samym Protagorasem, gdy młody Hipokrates rozmawia z Sokratesem, powinien być przedmiotem szczególnego namysłu młodych ludzi. Pytanie kim jest ten nauczyciel, któremu chcesz oddać pieniądze swoje i swoich przyjaciół by cię uczył i czego właściwie chce cię uczyć? Bo może okazać się, jak pod koniec dialogu, że ów nauczyciel sam zaprzecza, że można nauczyć tego za nauczenie czego chce brać zapłatę.

Dialog powinien być przedmiotem pogłębionej lektury zwłaszcza w liceum przed wyborem studiów. Z pewnością podniesie kulturę intelektualną czytelnika, kulturę filozoficzną również ale jak na ironię może (zwłaszcza gdyby lektura stała się powszechna) stać przyczyną poważnego kryzysu filozofii zinstytucjonalizowanej, dla której zwyczajnie może nie starczyć studentów.

Początek, jeszcze przed dyskusja z samym Protagorasem, gdy młody Hipokrates rozmawia z Sokratesem, powinien być przedmiotem szczególnego namysłu młodych ludzi. Pytanie kim jest ten nauczyciel, któremu chcesz oddać pieniądze swoje i swoich przyjaciół by cię uczył i czego właściwie chce cię uczyć? Bo może okazać się, jak pod koniec dialogu, że ów nauczyciel sam zaprzecza, że...

W tym krótkim dialogu Platon porusza problem cnoty: czym ona jest i czy można się jej nauczyć. Stara się przy tym pokazać, że to właśnie filozofia jest właściwą drogą do poznania rzeczywistości, przeciwstawiając ścisły i zwięzły wywód filozoficzny rozległym i ozdobnym mowom sofistów, które wprawdzie posiadają moc przekonywania, ale oddalają jednocześnie od istoty rzeczy.

W dialog poruszane jest zagadnienie nazywane w filozofii akademickiej "intelektualizmem etycznym". Platon wykłada ustami Sokratesa (bądź to Sokrates przemawia piórem Platona),że cnota jest wiedzą, że czynić dobrowolnie zło wiedząc, że jest to zło, niepodobna. Często zarzucany bywa tutaj platońskiemu Sokratesowi błąd. Jeżeli jednak na poważnie weźmie się przekonanie Sokratesa o tożsamości dobra i przyjemności, sprawa nie wydaje się aż tak przesądzona, wydaje się jednak że Platon miał coś na myśli i nie da się tego tak po prostu zignorować. Warto sięgnąć po "Protagorsa" chociażby z tego powodu, aby samemu się o tym przekonać.

W tym krótkim dialogu Platon porusza problem cnoty: czym ona jest i czy można się jej nauczyć. Stara się przy tym pokazać, że to właśnie filozofia jest właściwą drogą do poznania rzeczywistości, przeciwstawiając ścisły i zwięzły wywód filozoficzny rozległym i ozdobnym mowom sofistów, które wprawdzie posiadają moc przekonywania, ale oddalają jednocześnie od istoty rzeczy.

W...

jeszcze nieśmiały i mało wyrazisty dialog Platona, pozbawiony tego, co było siłą jego późniejszych traktatów filozoficznych: jednoznacznego stanowiska ideowego, ugruntowanego totalną dyskredytacją stanowiska przeciwnego (zyskaną rzecz jasna przez rzeczową polemikę). Tutaj Sokrates - zwyczajowo główny nośnik poglądów autora - trochę się miota, improwizuje, niczym muzyk, który nie ma jeszcze obmyślonej kompozycji. Jednym słowem bawi się on swoimi logicznymi klockami, nie zawsze - trzeba przyznać - dając otwarcie popalić sofistom (reprezentowanym przez tytułowego Protagorasa). Jest to poniekąd obraz dopiero kiełkujących poglądów samego Platona, który w momencie pisania "Protagorasa" chyba jeszcze nie wyklarował swoich teorii idei i poniekąd - bawiąc się w sylogizmy i inne "nadużycia semantyczne" - trochę sam jeszcze stosował metodę sofistyczną. Zapewne dlatego też dialog ten uważa się za jeden z wcześniejszych chronologicznie.

jeszcze nieśmiały i mało wyrazisty dialog Platona, pozbawiony tego, co było siłą jego późniejszych traktatów filozoficznych: jednoznacznego stanowiska ideowego, ugruntowanego totalną dyskredytacją stanowiska przeciwnego (zyskaną rzecz jasna przez rzeczową polemikę). Tutaj Sokrates - zwyczajowo główny nośnik poglądów autora - trochę się miota, improwizuje, niczym muzyk,...

Tradycyjna dla Sokratesa metoda rozważań drogą (i to dosłownie) dialogów- dla obeznanych frajda bo książka krótka ale jak zwykle- nie można jej po prostu przeczytać, o- nie... To nie byłby Platon!

Tradycyjna dla Sokratesa metoda rozważań drogą (i to dosłownie) dialogów- dla obeznanych frajda bo książka krótka ale jak zwykle- nie można jej po prostu przeczytać, o- nie... To nie byłby Platon!