O zabijaniu

Nigdy nie czytałem tak bogatej analizy dotyczącej śmierci w sensie zabijania. Temat okazał się jednocześnie fascynujący i przerażający. Bardzo polecam.

Nigdy nie czytałem tak bogatej analizy dotyczącej śmierci w sensie zabijania. Temat okazał się jednocześnie fascynujący i przerażający. Bardzo polecam.

Z książki dowiemy się m.in., jak przytłaczająca większość z nas zachowałaby się w sytuacji, gdyby musiała zabić przeciwnika w starciu bojowym. Nakreślony obraz zawiera, pomimo trudnej tematyki i sugestii, że książka łamie tabu, nad wyraz optymistyczne przesłanie. Można powiedzieć, że wbrew wzorcom pokazywanym w filmach, serialach czy grach, propagującym łatwość zabijania, większość z nas nie byłaby w stanie strzelić do drugiego człowieka. Obrzydzenie przed zabiciem osobnika tego samego gatunku zaprogramowała w nas ewolucja. Ale ewolucyjne oprogramowanie można obejść w inteligentny sposób.

Możemy faktycznie pomyśleć, że książka „O zabijaniu” łamie tabu, dotyczy przecież nauki o zabijaniu człowieka, albo, że jest nieodpowiednia, szokująca czy zawiera pewnego rodzaju zakazaną wiedzę, której lepiej nie posiąść. Niezależnie od tego, co przyjdzie nam na myśl, jedno jest pewne, a mianowicie, że to cholernie dobry i praktyczny przewodnik po behawiorystyce. Zawiera cenne wskazówki, na podstawie których wiele dowiemy się o sobie samych, jeżeli tylko potrafimy uważnie czytać i wyciągać wnioski.

Autor ściśle określa ramy zabijania, a są to ramy wojenne, dotyczące zabijania w starciu bojowym, a więc mamy nawiązania do greckiej falangi, wojen napoleońskich, wojny secesyjnej, I wojny światowej, II wojny światowej, wojny w Korei, Wietnamie, bitwie o Falklandy, wojny w Zatoce Perskiej. Przeczytamy również psychologiczny obraz analizy masakry w My Lai w Wietnamie, a wcześniej prześledzimy celność oddanych strzałów z muszkietów w bitwie pod Gettysburgiem.

Książka nie rozpatruje kwestii zabijania przez seryjnych morderców ani zagadek morderstw rodem ze skandynawskich kryminałów. Chociaż mamy tutaj opisy psychopatów o agresywnych zdolnościach, jednak są to również przypadki wzięte z wydarzeń wojennych i sytuacji wynikających z wojskowych działań. Lektura „O zabijaniu” nie jest też ogólnym rozważaniem na temat ludzkiej natury i teoretyzowaniem typu: dlaczego ludzie w ogóle zabijają. Jej treść jest oparta na historii wojskowości i analizie sytuacji z pola bitwy. Dlatego będzie ciekawą lekturą dla osób interesujących się historią wojen oraz również psychologią wojskowości.

Grossman daje nam książkę bardzo przemyślaną, o zwartej strukturze, napisaną praktycznym, zrozumiałym językiem, bez zbędnych naukowych terminów i niepotrzebnych zawiłości. Jej styl określiłabym mianem amerykańskiego i pragmatycznego, w niektórych miejscach odrobinę sensacyjnego. Warto zwrócić uwagę na strukturę książki. Autor oparł ją na porządnym researchu i porządnie się do tej roboty przygotował. Jestem pewna, że przeczytał wszystkie możliwe badania dotyczące historii i psychologii wojskowości. I to nie tylko amerykańskie czy angielskie, ale również izraelskie. Zresztą, ciekawostkę niech będzie, że znajdziemy tu delikatne nawiązania do biblii.

Autor spotykał się z weteranami, przeprowadzał z nimi trudne rozmowy na temat ich doświadczeń z zabijaniem. Z przeprowadzonych powojennych badań i raportów wydobył najciekawsze relacje żołnierzy, opisujące ich przeżycia związane z zabiciem człowieka. A co najciekawsze, sięgnął do magazynów i czasopism wydawanych dla amerykańskich weteranów. Na forum tych magazynów weterani dzielili się przeżyciami z wojny i pisali emocjonalne listy, co stanowiło dla nich pewną formę terapii.

Część cytatów zgromadził na podstawie dostępnej literatury, reportaży wojennych, wspomnień. Widzimy zatem, że zmierzył się z ogromną ilością materiałów, ale trzeba przyznać, że na potrzeby swojej pracy wybrał te najlepiej pasujące dla jego teorii zabijania. Jak sam pisze, jego celem było stworzenie podstaw nauki o zabijaniu, określenie czynników kształtujących gotowość do zabijania oraz zrozumienie mechanizmów zbrodni.

Szczegółowo analizuje wypowiedzi żołnierzy i na ich podstawie wysnuwa wnioski, tworząc podstawy nauki o zabijaniu. Nie są to jednak czyste teorie akademickie, lecz podwaliny tej nowej nauki są głęboko osadzone w doświadczeniu i przeżyciach żołnierzy wracających z pierwszej linii frontu, dotkniętych koszmarem wojny. Dostrzegamy tutaj amerykański pragmatyzm i nastawienie na praktycznie zastosowanie jego książki.

Praktyczne zastosowanie zostało ujęte w końcowym rozdziale, traktującym o weteranach wojny w Wietnamie. Autor skupia się szczególnie na tym okresie, a to dlatego, że książka była pisana i wydana na początku lat 90.,  kiedy jeszcze echa wojny w Wietnamie były w Ameryce szeroko dyskutowane. Grossman czuje powinność, żeby wyjaśnić pewne rzeczy i sprawić, by weterani czuli się zrozumiani i akceptowani, i przyjmowani z szacunkiem przez amerykańskie społeczeństwo.

Cała recenzja książki na Kujonka.pl
https://kujonka.pl/recenzja-ksiazki-o-zabijaniu-davea-grossmanana/

Z książki dowiemy się m.in., jak przytłaczająca większość z nas zachowałaby się w sytuacji, gdyby musiała zabić przeciwnika w starciu bojowym. Nakreślony obraz zawiera, pomimo trudnej tematyki i sugestii, że książka łamie tabu, nad wyraz optymistyczne przesłanie. Można powiedzieć, że wbrew wzorcom pokazywanym w filmach, serialach czy grach, propagującym łatwość zabijania,...

Świetna książka opisująca cały proces zachodzący w głowie człowieka przed/podczas/po zabijaniu drugiego człowieka.
Ukazuje również współczesne sposoby usunięcia tzw. "Bezpiecznika" przed zabijaniem w naszych głowach.

Książka ma już wiele lat, ale pięknie pokazuje na swoich ostatnich stronach że jest wciąż aktualna:

"Jedynym punktem zbornym naszego społeczeństwa są media. Media, które powinny nas łączyć, oddalają nas od siebie: warunkują nas do przemocy, zaspokajają nasze najmroczniejsze żądze, karmią naród brutalnymi stereotypami potęgującymi lęk."

Świetna książka opisująca cały proces zachodzący w głowie człowieka przed/podczas/po zabijaniu drugiego człowieka.
Ukazuje również współczesne sposoby usunięcia tzw. "Bezpiecznika" przed zabijaniem w naszych głowach.

Książka ma już wiele lat, ale pięknie pokazuje na swoich ostatnich stronach że jest wciąż aktualna:

"Jedynym punktem zbornym naszego społeczeństwa są...

Książka przypomniała mi się po obejrzeniu odcinka Black mirror pt. Man against fire. Postanowiłem dodać opinie, chociaż czytałem ją dawno i nie wszystko pamiętam.
Książka prezentuje trzy poziomy analizy zabijania. Jeden, dość naiwny, psychoanalityczny, z odwołaniem do popędu życia i śmierci - Erosa i Tanatosa. Drugi, bardziej naukowy, odwołujący się do odkryć psychologii społecznej na temat presji społecznej, presji autorytetu (np. badania Milgrama),ale też do psychologii klinicznej i wiedzy o PTSD. Trzeci poziom to opisy przypadków (również historycznych)- nie napiszę studia przypadków, bo te zazwyczaj są pozostawione bez komentarza.
Jeżeli nie traktuje się zbyt poważnie tej pierwszej części, to będzie to porządne psychologiczne studium zabijania. Niezwykłe bo chyba nie ma innej pozycji zajmującej się tym tematem.
Natomiast abstrahując od wartości naukowej tej książki, jest jeszcze jedna- moralno-etyczna. Grossman stawia tezę- zdrowy człowiek tak naprawdę nie lubi zabijać. Żołnierz cierpi, a społeczeństwo to cierpienie tylko wzmacnia. Ta ogromna dawka wrażliwości z jaką autor opisuje pracę żołnierza czyni tę pozycje wyjątkową. W moim przypadku książka zmieniła sposób patrzenia na przemoc, bardzo uwrażliwiła mnie na tą kwestie i zafascynowała. Jedna z ważniejszych książek.

Książka przypomniała mi się po obejrzeniu odcinka Black mirror pt. Man against fire. Postanowiłem dodać opinie, chociaż czytałem ją dawno i nie wszystko pamiętam.
Książka prezentuje trzy poziomy analizy zabijania. Jeden, dość naiwny, psychoanalityczny, z odwołaniem do popędu życia i śmierci - Erosa i Tanatosa. Drugi, bardziej naukowy, odwołujący się do odkryć psychologii...

"Analizując każdy z czynników przyczyniających się do powstania zaburzeń psychicznych, natykaliśmy się nieustannie na autorytety upierające się, że ich punkt widzenia odzwierciedla wszystkie czynniki stresogenne wywierające wpływ na walczącego żołnierza. (...) Każdy ze wspomnianych ludzi maca niczym ślepiec z przypowieści kawałek słonia, a ogrom przedmiotu jego badań jest na tyle przytłaczający, że ślepiec szybko zyskuje przekonanie, iż odkrył kwintesencję słoniowatości. Bestia jest jednak znacznie większa i znacznie bardziej przerażająca niż społeczeństwo jest przygotowane uwierzyć."

Dave Grossman, jako zawodowy żołnierz po ekstremalnym przeszkoleniu, a także jako psycholog i historyk, siłą rzeczy był idealnym kandydatem do tego, by zostać autorem tej ksiażki. Jego „O zabijaniu” to przejmujący portret zabijania jako słonia w pokoju — tego, którego wszyscy widzą, o którym wszyscy wiedzą, ale którego nikt nie rozumie i o którym nikt nie mówi.

Zabijanie to jeden z najczęściej poruszanych zagadnień współczesnej kultury i mediów, a jednocześnie temat obrośnięty otoczką mitów i fałszywych przekonań, czasem nawet temat tabu. Wbrew temu, czym karmi nas literatura, filmy i gry komputerowe, człowiek niemal nigdy nie zabija z przyjemnością lub nawet obojętnością, bo nie leży to w jego zwierzęcej (a jakże!) naturze. Zachowały się historyczne dowody na to, że podczas wojny secesyjnej, wojen napoleońskich oraz I i II wojny światowej, żołnierze na polach bitew częściej jedynie markowali zabijanie niż zabijali naprawdę. Wszystko zmieniła nowa technologia i... doczytacie sami. Dość powiedzieć, że zupełnie inaczej, dzięki nowym metodom szkolenia, zachowywali się już uczestnicy wojny w Wietnamie.

Nominowana do Nagrody Pulitzera „O zabijaniu” to lektura niełatwa, wymagająca skupienia i całych pokładów cierpliwości. Na szczęście bardzo daleko jej do standardowych amerykańskich podręczników psychologicznych i socjologicznych — autor nie traktuje czytelnika jak ćwierćinteligenta, któremu wszystko trzeba tłumaczyć łopatologicznie i przy użyciu metafor rodem z książek dla dzieci. Zadaje pytania i odpowiada. Tłumaczy dobitnie, ale z wyczuciem i profesjonalnie. Grossman nie kryguje się, nie ukrywa faktów, niejednokrotnie niewygodnych dla człowieka. Swoje wnioski popiera wnikliwymi badaniami psychologicznymi, dokumentami historycznymi i rozmowami z kadrą amerykańskiej (i nie tylko) armii. Całość więc robi wrażenie. I pozostawia czytelnika bogatszym o nową wiedzę.
SKRÓT DLA OPORNYCH

Dla kogo na pewno tak: dla czytelników, którzy nie unikają tematów trudnych i bardzo aktualnych (społecznie i politycznie) , których fascynują mechanizmy powodujące człowiekiem w sytuacjach ekstremalnych.

Kto powinien omijać: czytelnicy, którzy wolą nadal wierzyć w to, co pokazują nam często filmy — że ludzie dzielą się na dobrych i złych, a ci drudzy zabijają bez mrugnięcia okiem.

"Analizując każdy z czynników przyczyniających się do powstania zaburzeń psychicznych, natykaliśmy się nieustannie na autorytety upierające się, że ich punkt widzenia odzwierciedla wszystkie czynniki stresogenne wywierające wpływ na walczącego żołnierza. (...) Każdy ze wspomnianych ludzi maca niczym ślepiec z przypowieści kawałek słonia, a ogrom przedmiotu jego badań jest...

Nawet napisałem z inspiracji artykuł do gazety ;)

Dobra!

Aczkolwiek nie jest to pozycja z psychologii sądowej, czy typowych morderców. Raczej ujęcie wojenne ;)

Nawet napisałem z inspiracji artykuł do gazety ;)

Dobra!

Aczkolwiek nie jest to pozycja z psychologii sądowej, czy typowych morderców. Raczej ujęcie wojenne ;)

Książka w stylu suchar. Ciekawa analiza faktów i psychologii żołnierza i ogólnie człowieka, ale ciężko się czyta. Sama treść ciekawa. Pozwala spojrzeć na wojnę z zupełnie innej strony.
Ciekawym tematu polecam

Książka w stylu suchar. Ciekawa analiza faktów i psychologii żołnierza i ogólnie człowieka, ale ciężko się czyta. Sama treść ciekawa. Pozwala spojrzeć na wojnę z zupełnie innej strony.
Ciekawym tematu polecam

Doskonała książka psychologiczna dotycząca aspektu zabijania. Napisana jest w sposób przystępny, dość łatwo się ją czyta. Można z niej wynieść ogromną wiedzę i zrozumieć wiele ludzkich zachowań. Smaczku dodają zawarte wspomnienia osób z którymi autor przeprowadził wywiad. Obowiązkowa lektura dla żołnierzy, psychologów i pasjonatów.

Doskonała książka psychologiczna dotycząca aspektu zabijania. Napisana jest w sposób przystępny, dość łatwo się ją czyta. Można z niej wynieść ogromną wiedzę i zrozumieć wiele ludzkich zachowań. Smaczku dodają zawarte wspomnienia osób z którymi autor przeprowadził wywiad. Obowiązkowa lektura dla żołnierzy, psychologów i pasjonatów.

Bardzo ciekawa publikacja, niecodzienna tematyka. Można polecić osobą zainteresowanym psychologią ekstremalną :-)

Bardzo ciekawa publikacja, niecodzienna tematyka. Można polecić osobą zainteresowanym psychologią ekstremalną :-)

Tematyka przedstawiona w sposób naukowy. Czytałem ją z wielkim zainteresowaniem. Wyjaśnia wiele kwestii związanych z aktem zabójstwa, historycznych faktów jak i współczesnych problemów. Wbrew pozorom to nie jest pozycja tylko dla fanów tematyki wojennej.

Tematyka przedstawiona w sposób naukowy. Czytałem ją z wielkim zainteresowaniem. Wyjaśnia wiele kwestii związanych z aktem zabójstwa, historycznych faktów jak i współczesnych problemów. Wbrew pozorom to nie jest pozycja tylko dla fanów tematyki wojennej.