Magia i wróżbiarstwo u Hetytów

Bardzo dobra, pełna faktów i rzetelnych informacji książka. Jednak ci, którzy spodziewają się krwawych rytuałów, sakralnych mordów oraz skutecznych inkantacji, zapewne się przeliczą. Dla tych, co szukają wiedzy, a nie fajerwerków.

Bardzo dobra, pełna faktów i rzetelnych informacji książka. Jednak ci, którzy spodziewają się krwawych rytuałów, sakralnych mordów oraz skutecznych inkantacji, zapewne się przeliczą. Dla tych, co szukają wiedzy, a nie fajerwerków.

O cywilizacji hetyckiej wiemy w sumie niewiele, tak więc trochę się zdziwiłem, gdy natrafiłem na polską książkę poświęconą wybranemu aspektowi hetytologii, tj. magii i wróżbiarstwu. Jak większość ludów starożytnych Hetyci nie czynili rozróżnienia między magią a religią, tak że ta pierwsza była w ich kulturze czymś wszechobecnym. Autor książki zwraca uwagę na zachowane w hetyckich tekstach typy magicznych obrzędów dotyczących codziennych czynności takich jak prace polowe, budownictwo, czy leczenie. Rozszerzone zostają tu uwagi na temat wpływu Hurytów na Hetytów (Popko zawarł je w swojej książce "Huryci"),bowiem właśnie magia hetycka w bardzo dużym stopniu wykazuje oddziaływanie huryckich sąsiadów.

Co do wróżbiarstwa, to również ono było zakorzenione wśród mieszkańców kraju Hatti. Zwraca uwagę znaczące podobieństwo obrzędów hetyckich do innych, późniejszych praktyk mantycznych, zwłaszcza etruskich (co można traktować jako argument świadczący o małoazjatyckim pochodzeniu tego ludu). Wielka rola w hetyckiej magii i wróżbach starej kobiety przywodzi oczywiście na myśl naszą słowiańską Babę Jagę i zapewne można by to uznać za jakiś praindoeuropejski element, gdyby nie fakt, że - jak twierdzi Autor - pojawia się on już w przedhetyckich wierzeniach Anatolii.

Ogólnie rzecz biorąc jest to dobrze napisana praca popularnonaukowa. Lekturę nieco utrudnia fakt oparcia się Autora na tekstach zachowanych bardzo fragmentarycznie, skutkiem czego nieraz nie bardzo wiadomo, co hetyccy twórcy tekstów magicznych istotnie mieli na myśli. "Magia i wróżbiarstwo u Hetytów" dobrze uzupełnia ogólne prace, np. Gurneya. Zestawienie z publikacjami o magii i wróżbiarstwie, na przykład w świecie starożytnej Grecji i Rzymu, pokazuje, jak wiele podobieństw wykazywały tego typu obrzędy niezależnie od czasu i miejsca.

Tomasz Babnis

O cywilizacji hetyckiej wiemy w sumie niewiele, tak więc trochę się zdziwiłem, gdy natrafiłem na polską książkę poświęconą wybranemu aspektowi hetytologii, tj. magii i wróżbiarstwu. Jak większość ludów starożytnych Hetyci nie czynili rozróżnienia między magią a religią, tak że ta pierwsza była w ich kulturze czymś wszechobecnym. Autor książki zwraca uwagę na zachowane w...