„Okazał wierność monwen, życiu, nie odpowiedział na wygodne zaproszenie lakonn, śmierci, i dlatego będzie się nazywał Afmau, co w naszym języku oznacza wiernego i lojalnego”[1]. W poprzednim cytacie mowa o psie. Jednym ze zwierząt, które dało się udomowić i zyskało ważną rolę w ludzkim stadzie. Stał się on towarzyszem, obrońcą, powiernikiem, dlatego, że potrafi odwdzięczyć się wyjątkowym przywiązaniem. Luis Sepúlveda uczynił go bohaterem i narratorem swojej powieści pt. „Historia psa zwanego Lojal”. Jak widzicie autor i wydawca nieco uprościli jego imię, żeby było jednoznaczne, dla czytelnika, który nie zna języka ludu Mapuche (południowoamerykańskiego plemienia),jednak ci którzy zdecydują się sięgnąć po tę książkę będą mieli przyjemność ten lud poznać.

W „Historii psa zwanego Lojal” Luis Sepúlveda nawiązuje do destrukcyjnej działalności „białego człowieka” na kontynencie południowoamerykańskim – niszczenia środowiska oraz rdzennej, plemiennej ludności i jej kultury. Wyjątkowo ciekawa jest perspektywa tej historii, bo „opowiedziana” została przez psa. Przez zwierzę, które było wyjątkowo zżyte ze swoim właścicielem, które żyło w zgodzie i poszanowaniu natury. Obserwuje ono „białego człowieka” i nie rozumie jego zachłanności. Lojal różnymi metodami zostaje zmuszony do posłuszeństwa, jednak pies też ma wartości, którym pozostaje wierny.

Luis Sepúlveda oddał w ręce czytelników bardzo oryginalne i przemyślane dzieło (nie boję się użyć tego określenia). Żeby wytłumaczyć wam dlaczego posłużę się cytatem: „Światło odbijało się od śniegu, a ja pozostawałem u boku nawel, jaguara. Kiedy ciemność spowijała wszystko, co znajdowało się na zewnątrz groty, nawel, jaguar, wychodził, a potem wracał, niosąc bezwładne ciało chinge, skunksa, lub wemul, jelonka (…)”[2].

Autor pragnął napisać tekst, który jest bardzo blisko natury, jak i ludu Mapuche. Genialnym pomysłem było oddanie głosu psu, istocie, która łączy te dwa światy. Jest dzika, ale również spoufala się z człowiekiem. Kiedy spojrzycie na poprzedni cytat, na pewno rzucą wam się w oczy wstawki w języku mapudungun. Być może nieco komplikują czytanie, ale jakże wspaniale zbliżają nas do tego południowoamerykańskiego plemienia. Drugą kwestią na jaką zwróciłam uwagę to powtórzenia. W powyższym cytacie mamy jaguara obok jaguara. Ta prostota wypowiedzi, myśli pasuje do bohatera, czyli psa. On nie szuka synonimów. Dla niego jaguar to jaguar, a nie cętkowany kot itp. Określając narrację jako prostą też nieco uprościłam swój sposób myślenia. Luis Sepúlveda wcale nie pisze prosto. Udaje mu się połączyć poetycki charakter z „przyziemnością”, dzięki czemu tworzy niepowtarzalny klimat.

Myślę, że „Historia psa zwanego Lojal” spodoba się polskiemu czytelnikom. My lubmy tego typu opowieści – wierne zwierzę, które musi sprzeciwić się okrucieństwu, które wyrywa się do swojego pana. Czy Lojal z powieści okaże się godny swojego imienia? Zapraszam do czytania.

[1] Luis Luis Sepúlveda, „Historia psa zwanego Lojal”, przeł. Joanna Branicka, wyd. Noir Sur Blanc, Warszawa 2023, s. 31.
[2] Tamże, s. 15.

„Okazał wierność monwen, życiu, nie odpowiedział na wygodne zaproszenie lakonn, śmierci, i dlatego będzie się nazywał Afmau, co w naszym języku oznacza wiernego i lojalnego”[1]. W poprzednim cytacie mowa o psie. Jednym ze zwierząt, które dało się udomowić i zyskało ważną rolę w ludzkim stadzie. Stał się on towarzyszem, obrońcą, powiernikiem, dlatego, że potrafi odwdzięczyć...

Narratorem, tej historii i jej głównym bohaterem jest wychowany w wiosce ludu Mapuche pies, owczarek o imieniu Lojal, przyjaźniący się od szczeniaka z małym chłopcem. Dzięki przyjaźni z wrażliwym człowiekiem Lojal rozumie wartość życia, szanuje każdy jej element i docenia każde żyjące na Ziemi stworzenie. Niestety niefortunny splot wydarzeń sprawia, że pies zmuszony zostaje do pracy u boku zupełnie innych ludzi i udziału w okrutnym polowaniu, co wystawia jego psią lojalność na wielką próbę.

Luis Sepulveda ( którego twórczość znam z cudownej książki o białym wielorybie) w niezwykle krótkiej historii porusza wiele bardzo ważnych i trudnych tematów. Przyjemnym, poetyckim wręcz językiem, patrząc na świat oczami psa, opisuje historię żyjącego w harmonii z przyrodą ludu Mapuche oraz ich powolną zagładę. Sepulveda w bardzo obrazowy sposób ukazuje zgubny wpływ egoistycznych zachowań człowieka podbijającego Amerykę na przyrodę, ukazując destrukcyjne działania "białych ludzi" w Ameryce Południowej, dotykające kultury ludności rdzennej oraz dewastacji piękna środowiska naturalnego.

"Historia psa zwanego Lojal" to prosta i krótka opowieść, ale niosąca za sobą bardzo smutną, prawdziwą historię rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej. To historia zwracająca uwagę na zgubny wpływ działań współczesnego człowieka na naszą planetę, ale też z drugiej strony pokazująca czym są prawdziwa miłość, przyjaźń i lojalność. Autor od płaszczykiem historii psa pokazuje dwie strony człowieczeństwa- stronę żyjącą w zgodzie z naturą i stronę próbującą zawłaszczyć siłą co tylko się da, bez względu na konsekwencje.

Na uwagę zasługują tu przepiękne, akwarelowe grafiki autorstwa Marty R. Gustems, które idealnie dopełniają tę opowieść, oraz niekrzykliwe, piękne wydanie w twardej oprawie.

To historia do przeczytania w jeden deszczowy wieczór i książka, która z pewnością w pamięci pozostanie na długo.

Narratorem, tej historii i jej głównym bohaterem jest wychowany w wiosce ludu Mapuche pies, owczarek o imieniu Lojal, przyjaźniący się od szczeniaka z małym chłopcem. Dzięki przyjaźni z wrażliwym człowiekiem Lojal rozumie wartość życia, szanuje każdy jej element i docenia każde żyjące na Ziemi stworzenie. Niestety niefortunny splot wydarzeń sprawia, że pies zmuszony zostaje...

Cieniutka książeczka a wzbudza tyle emocji. Jest to opisana oczami psa, który swoje psie serce powierzył pewnemu chłopcu, uważając go za brata. Los jednak ich rozdzielił, ale z czasem się odnaleźli, ale na krótko.

Piękna opowieść, która łapie za serce o psie kochającym życie, przyrodę i swojego brata, a przedewszystkim wolność, którą mu odebrano. Nie zabito w nim jednak miłości i zapachu, który mu zawsze towarzyszył z nadzieją, że go jeszcze poczuje.

Książka dla każdego, nie tylko dla miłośników czworonogów.

Cieniutka książeczka a wzbudza tyle emocji. Jest to opisana oczami psa, który swoje psie serce powierzył pewnemu chłopcu, uważając go za brata. Los jednak ich rozdzielił, ale z czasem się odnaleźli, ale na krótko.

Piękna opowieść, która łapie za serce o psie kochającym życie, przyrodę i swojego brata, a przedewszystkim wolność, którą mu odebrano. Nie zabito w nim jednak...

Klimatem i językiem przypomina „Historię białego wieloryba”. Jest jednak bardziej infantylna i banalna.

Klimatem i językiem przypomina „Historię białego wieloryba”. Jest jednak bardziej infantylna i banalna.