"Roczniki" Tacyta to kopalnia wiedzy na temat Cesarstwa Rzymskiego od czasów Tyberiusza po Nerona (z pominięciem panowania Kaliguli; nie zachowały się księgi VII - X). Pozycja obowiązkowa dla każdego interesującego się czasami początków Cesarstwa, tylko może niekoniecznie po polsku...

Zwrócę uwagę na jedną rzecz - mianowicie tłumaczenie. Moim zdaniem przekład W. Okęckiego utworzony w końcówce XIX w. jest po prostu... tragiczny. "Roczniki" po polsku czyta się niesamowicie ciężko. Nie rozumiem stosowania takiego języka w przypadku dzieła stricte historycznego. Co innego kiedy mówimy o poezji lub eposach greckich Homera (o ironio, tłumaczenie "Iliady" Franciszka Ksawerego Dmochowskiego 100 lat wcześniej jest dużo bardziej przystępne dla czytelnika). Styl patetyczny i używanie archaicznych form językowych (bądź nawet nieistniejących) nie podnoszą wcale rangi dzieła i nie oddają łaciny - choć na wstępie, po liście Sienkiewicza z pochwałami, możemy zauważyć, że on by się z tym nie zgodził :)

Zdecydowanie wolę język, który możemy znaleźć przykładowo w "O wojnie Galijskiej" Juliusza Cezara. Być może forma Okęckiego znajdzie swoich zwolenników, ja jednak polecam angielski przekład, który zwyczajnie czyta się lepiej i jest bardziej zrozumiały (mimo, że sam nie mówię po angielsku biegle, a język polski jest moim językiem ojczystym).

Dla chętnych załączam pierwsze zdanie z "Roczników" w języku polskim:

"Miasto Rzym z początku królowie dzierżyli, wolność i konsulat L. Brutus ustanowił, dyktatury do czasu brano; ni decemwiralna władza, nad dwulecie, ni tryburów wojskowych konsularne prawo długo popłacało; nie Cinny, nie Sulli, długie panowanie, a Pompeiusa i Crassusa potęga wprędce się Caesarowi, Lepidusa i Antoniusa wojska Augustowi dostały, które całość, obywatelskimi niesnaski wycieńczoną, imieniem księcia pod panowanie przyjął."

(Tak, to naprawdę jedno zdanie. I całość jest tak napisana.)

Dla porównania angielski przekład:

"Rome in the beginning was governed by kings. Civil liberty and the consulship owed their origin to Lucius Brutus. The dictatorship was merely a political expedient designed to meet an emergency; the decemvirs were in power for a space of two years only; and the military tribunes did not long enjoy the consular authority with which they were temporarily invested. The despotism of Cinna and and Sulla were a brief duration. The power wielded for a time by Pompeius and Crassus was before long transferred to Caesar, and the military supremacy of Antonius and Lepidus passed into the hands of Augustus, who found the state exhausted by civil war, and governed it, nominally as 'First Citizen', actually as Emperor."

"Roczniki" Tacyta to kopalnia wiedzy na temat Cesarstwa Rzymskiego od czasów Tyberiusza po Nerona (z pominięciem panowania Kaliguli; nie zachowały się księgi VII - X). Pozycja obowiązkowa dla każdego interesującego się czasami początków Cesarstwa, tylko może niekoniecznie po polsku...

Zwrócę uwagę na jedną rzecz - mianowicie tłumaczenie. Moim zdaniem przekład W. Okęckiego...

"Roczniki" Tacyta to jedno z najcenniejszych i najbardziej wiarygodnych źródeł traktujących o Cesarstwie Rzymskim w I wieku n.e. Zostało napisane przez archiwistę cesarskiego i historyka rzymskiego na początku II w. n.e., w czasach rządów cezara Trajana. Dzieło Tacyta jest głównym źródłem wiedzy o polityce i wojskowości Rzymian. Jego autor rzetelnie wykorzystał źródła dokumentowe jak akta senatu, codzienne wiadomości oficjalne tzw. Acta Diurna, jak i pamiętnikarskie, sprawozdania wojskowe np. Aulusa Cecyny Sewera z ekspedycji germańskiej w 15 r. n.e. oraz prace innych historyków rzymskich np. "Bella Germaniae" Pliniusza Starszego traktujące o wojnach Rzymu z Germanami. "Roczniki" Tacyta składają się 16 ksiąg i omawiają dzieje rzymskie od okresu rządów Tyberiusza do czasów Nerona (14-68 n.e.). Tacyt starał się w swych pracach o obiektywizm; pisał według zasady sine ira et studio (bez gniewu i stronniczości),umiejętnie korzystając z dostępnych źródeł. Mimo to, opisując konflikty cesarzy z senatem, opowiadał się wyraźnie po stronie tego ostatniego. Na pierwszym planie stawiał cnotę (łac. virtus),wyznając pogląd, iż od wartości moralnej ludzi i ich postępków zależy bieg dziejów. Za historycznie uwarunkowane uznawał głębsze zjawiska dziejowe, takie jak przejście od republiki do cesarstwa (pryncypatu). Znakomite charakterystyki postaci, dojrzałość sądu, zwięzłość stylu uczyniły z "Roczników" Tacyta arcydzieło literatury światowej. Ciekawe zdanie na temat Tacyta i jego dzieł jak chociażby "Roczników" miał Prof. K. Kumaniecki. W opinii Prof. K. Kumanieckiego, „dzięki talentowi pisarskiemu, wnikliwości psychologicznej i trafności sądu jest Tacyt jednym z najwybitniejszych, jeśli nie najwybitniejszym historykiem rzymskim”. Omawiane źródło jest nie tylko dziełem wiarygodnym, lecz także niezwykle przydatnym przy badaniu polityki i wojskowości Cesarstwa Rzymskiego w latach 14-68 n.e. przez historyków zajmujących się dziejami starożytnego Rzymu. To do nich przede wszystkim, jak również pasjonatów antycznego Rzymu skierowana jest praca Tacyta. Życzę milej lektury! :)

"Roczniki" Tacyta to jedno z najcenniejszych i najbardziej wiarygodnych źródeł traktujących o Cesarstwie Rzymskim w I wieku n.e. Zostało napisane przez archiwistę cesarskiego i historyka rzymskiego na początku II w. n.e., w czasach rządów cezara Trajana. Dzieło Tacyta jest głównym źródłem wiedzy o polityce i wojskowości Rzymian. Jego autor rzetelnie wykorzystał źródła...