Rosja carów
- Kategoria:
- historia
- Cykl:
- Trylogia rosyjska (tom 1)
- Tytuł oryginału:
- Russia under the old regime
- Wydawnictwo:
- Bellona
- Data wydania:
- 2022-05-18
- Data 1. wyd. pol.:
- 2007-01-01
- Liczba stron:
- 376
- Czas czytania
- 6 godz. 16 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788311163324
- Tagi:
- historia Rosji carat
To klasyczna praca prof. Richarda Pipesa (1923-2018),wybitnego amerykańskiego historyka i politologa pochodzenia żydowsko-polskiego (urodził się w Cieszynie),w latach 80. XX wieku doradcy prezydenta Ronalda Reagana. Pierwsza część monumentalnej trylogii poświęconej dziejom Rosji - w jej skład wchodzą także tomy „Rewolucja rosyjska” i „Rosja bolszewików”.
Pipes opisuje narodziny i rozwój Rusi, a potem Rosji od IX do końca XIX wieku. Nie jest to jednak proste wyliczenie faktów, dat i postaci, ale przede wszystkim analityczne studium relacji pomiędzy autorytarną, sprawowaną twardą ręką władzą wielkich książąt i carów a społeczeństwem ruskim/rosyjskim. Ta książka pozwala lepiej zrozumieć współczesną Rosję i mentalność Rosjan. Jej atutem jest też przejrzysty, bardzo przystępny dla czytelnika styl autora.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Carska Rosja – próba charakterystyki
„Przedmiotem książki jest ustrój polityczny Rosji. Omawiam w niej rozwój państwa rosyjskiego od jego początków w IX wieku do końca wieku XIX oraz równoległy proces kształtowania się najważniejszych warstw społecznych: chłopstwa, szlachty, klasy średniej i duchowieństwa (…).
W swoich rozważaniach duży nacisk kładę na związek między własnością a władzą polityczną”.
Dzieje Rosji nie przestają fascynować historyków i wszystkich interesujących się historią. Poprzez swoją kulturową odmienność, poprzez niezwykle rozległe terytorium, poprzez niesamowite dzieje carów Rosja jawi się jako państwo niezwykłe. Tymczasem w średniowieczu nic nie zwiastowało jej przyszłej potęgi. Z całą pewnością natomiast nikt nie mógł wówczas przewidzieć, że to właśnie Księstwo Moskiewskie rozpocznie proces zbierania ziem ruskich i stanie się politycznym centrum państwowości.
Jaka zatem była owa słynna Rosja carów? W jaki sposób powstała? Dlaczego tak bardzo różniła się od innych państw europejskich? Na te i wiele innych pytań odpowiada profesor Richard Pipes w swojej kanonicznej już pracy pod tytułem „Rosja carów”. Nakładem wydawnictwa Bellona w 2022 roku ukazało się nowe wydanie tej publikacji. Miejmy nadzieję, że zostanie wydana na nowo cała trylogia. Wszystkie książki Pipesa to już tak naprawdę klasyka historii. Czy zatem można w ogóle napisać recenzję „Rosji carów”?
Zwracam uwagę na bardzo ważną rzecz: recenzowany tytuł nie jest klasycznym podręcznikiem do historii Rosji. W każdym razie ja go tak nie odbieram. Autor miał o wiele większe ambicje – napisać historiozoficzne dzieło, które wytłumaczyłoby specyfikę rosyjskiego państwa, przede wszystkim zachodniemu czytelnikowi. Stworzył więc tak naprawdę niezwykle erudycyjny esej opisujący procesy zachodzące w Imperium Rosyjskim od jego początków aż do jego upadku.
Książka składa się z trzech głównych części. Pierwsza z nich poświęcona jest państwu. Amerykański historyk stara się dać odpowiedź na pytanie o genezę państwa patrymonialnego w Rosji. Warto wspomnieć, że Pipes w swojej pracy uwzględnia też środowisko geograficzne i jego znaczenie. Zasadnicze rozważania zaczyna od charakterystyki państwa normańskiego. Dlaczego doszło do jego upadku? Czy na Rusi dzielnicowej panował system feudalny? Wreszcie pojawia się kwestia najważniejsza – podbój mongolski. Według autora wydarzenie to miało niebagatelny wpływ na historię Rosji. Uważa on, że specyficzny charakter władzy mongolskiej był niejako wzorcem dla późniejszej władzy carskiej.
Czy jednak ktoś mógł przypuszczać, że to właśnie Moskwa stanie się nowym ośrodkiem państwa? Wszak nie było to najpotężniejsze księstwo, ani najbogatsze. Jednak to jego władcy byli najbardziej przebiegli i sprawni politycznie. Można powiedzieć, że ekspansja Moskwy zapoczątkowała budowę Imperium Rosyjskiego.
Druga część poświęcona jest społeczeństwu. Właśnie tutaj autor szuka typowo rosyjskich procesów, które świadczyły o odrębności mentalnej i kulturowej Rosji. Opisuje rozwarstwienie społeczne, ale także życie codzienne chłopów i ich mentalność. Pisze o państwie bez burżuazji. Duży nacisk kładzie na Cerkiew, która od zawsze pozostawała na usługach państwa. Wskazuje, że na zachodzie było zupełnie inaczej. Tam Kościół, na czele z papieżem, bronił swej niezależności i potrafił przeciwstawić się władzy świeckiej. W Rosji zaś przeciwnie – Cerkiew popierała silną władzę cara, albowiem była od niego zupełnie zależna. Duchowieństwo zaś było słabo wykształcone i niezdolne do zbudowania silnego Kościoła. Zdaniem Pipesa właśnie dlatego Cerkiew nie protestowała przeciwko słynnym reformom Piotra I, który ostatecznie ją sobie podporządkował.
Ostatni fragment publikacji został poświęcony inteligencji i jej wystąpieniom przeciw państwu. Jednak tutaj również dała o sobie znać rosyjska specyfika. Dlatego Rosja – zamiast w stronę demokracji – poszła w kierunku państwa policyjnego. Państwa policyjnego, którego funkcjonowanie do perfekcji doprowadzili bolszewicy. Ale to już temat na zupełnie inną opowieść. Pozostaje czekać, aż Bellona wyda dwa kolejne tomy. Trylogia rosyjska Richarda Pipesa to dzieło kanoniczne. Sięgnijcie po „Rosję carów” i razem z autorem postarajcie się zrozumieć rosyjską duszę.
Wojciech Sobański
Oceny
Książka na półkach
- 813
- 319
- 123
- 64
- 31
- 21
- 10
- 10
- 9
- 8
OPINIE i DYSKUSJE
Naprawdę wartościowy kaganek wiedzy na temat Rosji, tak naprawdę wartościowy. Jeżeli chcecie się oświecić w temacie to ciężko Wam będzie znaleźć lepszą pozycje. Autor warstwa po warstwie rozkłada na czynniki pierwsze rosyjskie społeczeństwo i tworzy spójny, wiarygodny jego obraz. A ten może naprawdę podleczyć kompleksy, jeżeli ktoś takowe ma, na temat na przykład naszego kraju. Rosja to naprawdę dziki kraj dzikich ludzi standardami zupełnie odbiegający od społeczeństw zachodnioeuropejskich. Dobrze mieć tego świadomość patrząc z perspektywy czasów dzisiejszych bo Rosja za bardzo się na przestrzeni wieków nie zmieniła choć kilka razy próbowała. Materia jednak, póki co, była na te zmiany odporna czego, między innymi, owoce zbieramy dzisiaj. Forma książki mnie osobiście nie porwała ale treść była na tyle pożywna, że od razu ruszyłem z pozostałymi częściami trylogii. Polecam!
Naprawdę wartościowy kaganek wiedzy na temat Rosji, tak naprawdę wartościowy. Jeżeli chcecie się oświecić w temacie to ciężko Wam będzie znaleźć lepszą pozycje. Autor warstwa po warstwie rozkłada na czynniki pierwsze rosyjskie społeczeństwo i tworzy spójny, wiarygodny jego obraz. A ten może naprawdę podleczyć kompleksy, jeżeli ktoś takowe ma, na temat na przykład naszego...
więcej Pokaż mimo toPozycja obowiązkowa dla pasjonatów historii, a przede wszystkim dla tych którzy chcą zrozumieć obecne działania Rosji. Obecna mentalność Putina i reszty Rosjan nie jest wyabstrahowana, ale głęboko zakorzeniona w historii Rosji. Autor pokazuje też "kamienie milowe", zdarzenia (czasami niepozorne, jak jeden z dekretów Katarzyny II),które zaważyły na historii Rosji i jej strukturze społecznej.
Pozycja obowiązkowa dla pasjonatów historii, a przede wszystkim dla tych którzy chcą zrozumieć obecne działania Rosji. Obecna mentalność Putina i reszty Rosjan nie jest wyabstrahowana, ale głęboko zakorzeniona w historii Rosji. Autor pokazuje też "kamienie milowe", zdarzenia (czasami niepozorne, jak jeden z dekretów Katarzyny II),które zaważyły na historii Rosji i jej...
więcej Pokaż mimo toImponujące jak bardzo przystępnym językiem jest napisana ta książka. Czyta się to bardzo lekko i przystępnie. Na pewno sprawdzę kolejne części.
Imponujące jak bardzo przystępnym językiem jest napisana ta książka. Czyta się to bardzo lekko i przystępnie. Na pewno sprawdzę kolejne części.
Pokaż mimo toCiekawie przedstawiona historia carskiej Rosji od okresu powstania małych księstw, czasów gdy ziemię znajdowały się pod jarzmem Mongołów oraz po zjednoczeniu księstw w imperium rosyjskie, opis i rola poszczególnych warstw społecznych; cara i jego dworzan, uprzywilejowane prawosławne duchowieństwo!
Ciekawie przedstawiona historia carskiej Rosji od okresu powstania małych księstw, czasów gdy ziemię znajdowały się pod jarzmem Mongołów oraz po zjednoczeniu księstw w imperium rosyjskie, opis i rola poszczególnych warstw społecznych; cara i jego dworzan, uprzywilejowane prawosławne duchowieństwo!
Pokaż mimo toZnakomita - nie dość, że przekonująco szkicuje dzieje rosyjskiego systemu politycznego, wpisując go w kontekst społeczny, historyczny, a nawet ekologiczny (warunki naturalne),to jeszcze robi to w interesujący, przejrzysty sposób. Doskonałe wyważenie interesujących faktów/dowodów i zręcznej syntezy, dokładnie tyle podsumowań i powtórzeń, ile trzeba, by utrwalić informacje, bez dłużyzn i monotonii. Świetny opis patrymonialnej koncepcji państwa, słabości społeczeństwa i prawa, a wreszcie - zalążków totalitaryzmu.
Znakomita - nie dość, że przekonująco szkicuje dzieje rosyjskiego systemu politycznego, wpisując go w kontekst społeczny, historyczny, a nawet ekologiczny (warunki naturalne),to jeszcze robi to w interesujący, przejrzysty sposób. Doskonałe wyważenie interesujących faktów/dowodów i zręcznej syntezy, dokładnie tyle podsumowań i powtórzeń, ile trzeba, by utrwalić informacje,...
więcej Pokaż mimo toParę książek o historii Rosji przeczytałem, ale dopiero Pipes otworzył mi oczy, uświadomił, dlaczego Rosja pozostaje imperialna - jak warunki geograficzne i klimatyczne oraz wynikające z nich ograniczenia gospodarcze sprawiły, że Rosja była zapóźniona i wybierała rozwój przez zdobywanie nowych terenów. To 10/10, ale ostatecznie - 8/10 ze względu na wymienne stosowanie nazw Ruś i Rosja (może to wina tłumaczenia, nie wiem, nie kupiłem oryginału) oraz za potraktowanie tematu prawosławia - zbyt wielu tu skrótów i uproszczeń.
Trzy cytaty w tym najważniejszym temacie (iluminacji):
Najważniejszym skutkiem położenia geograficznego Rosji jest niezwykle krótki okres wegetacji. […] Krótki okres wegetacji oraz długa i surowa zima stwarza dodatkowy kłopot. Chłop rosyjski musi bowiem o dwa miesiące dłużej niż rolnik zachodni trzymać pod dachem żywy inwentarz.
W Rosji starano się przede wszystkim wycisnąć z ziemi maksimum przy minimalnym nakładzie pracy i pieniędzy. Wszyscy marzyli, aby uwolnić się od pracy na roli: chłop niczego bardziej nie pragnął niż rzucić ziemię i zostać rzemieślnikiem, domokrążcą lub lichwiarzem; kupiec wiejski chciał być szlachcicem, a ten ostatni przenieść się do miasta albo przejść na służbę państwową.
Duży obszar ziem dziewiczych zniechęcał do zwiększania wydajności; było taniej i łatwiej zagospodarować nowe ziemie niż podnosić kulturę rolną na starych. Ale nawet ten ciągły wzrost obszaru zasiewów nie wystarczał, bo jego tempo nie nadążało za przyrostem ludności, a plony nie zwiększały się.
Parę książek o historii Rosji przeczytałem, ale dopiero Pipes otworzył mi oczy, uświadomił, dlaczego Rosja pozostaje imperialna - jak warunki geograficzne i klimatyczne oraz wynikające z nich ograniczenia gospodarcze sprawiły, że Rosja była zapóźniona i wybierała rozwój przez zdobywanie nowych terenów. To 10/10, ale ostatecznie - 8/10 ze względu na wymienne stosowanie nazw...
więcej Pokaż mimo tobardzo dobre ujęcie historii Rosji od powstania do ostatniego cara. choć pisana kilkadziesiąt lat temu, znakomicie ilustruje genezę imperializmu rosyjskiego, a opis państwa patriarchalnego z XVw wciąż jest aktualny w czasach Putina i spółki. konieczna lektura w czasach agresii na Ukrainę.
bardzo dobre ujęcie historii Rosji od powstania do ostatniego cara. choć pisana kilkadziesiąt lat temu, znakomicie ilustruje genezę imperializmu rosyjskiego, a opis państwa patriarchalnego z XVw wciąż jest aktualny w czasach Putina i spółki. konieczna lektura w czasach agresii na Ukrainę.
Pokaż mimo toFantastyczna książka, która nieco rozświetla specyfikę Rosji i tego, w jaki sposób odbierają świat Rosjanie. Niełatwo zachować godność i człowieczeństwo w kraju, który przez wiele wieków podkopywał sens i istotę fundamentów zaufania społecznego. To cały spójny system kar i szukania winnych, rozrywania więzi społecznych i totalnej inwigilacji. Nie wiem, ile czasu musiałoby upłynąć, żeby rosyjska mentalność zaczęła się zmieniać. Wnioski są mocno przygnębiające - żyć w tym kraju się nie da, a i uciec z niego niełatwo. To trochę tak jak z tym powiedzeniem - człowiek ze wsi może wyjść, ale wieś z człowieka nigdy.
Fantastyczna książka, która nieco rozświetla specyfikę Rosji i tego, w jaki sposób odbierają świat Rosjanie. Niełatwo zachować godność i człowieczeństwo w kraju, który przez wiele wieków podkopywał sens i istotę fundamentów zaufania społecznego. To cały spójny system kar i szukania winnych, rozrywania więzi społecznych i totalnej inwigilacji. Nie wiem, ile czasu musiałoby...
więcej Pokaż mimo toHa! Pipes nie epatuje datami (no, sporadycznie),ale za to pokazał mi dlaczego współczesny Rosjanin jest taki, a nie inny - jak od czasów średniowiecza kształtowała się ta słynna rosyjska dusza i dlaczego w 21 wieku jest taka sama jak 12... Cała trylogia warta polecenia (a już zwłaszcza fugas chrustas Lenina na pierwsze strzały w tomie 2 :-) )
Ha! Pipes nie epatuje datami (no, sporadycznie),ale za to pokazał mi dlaczego współczesny Rosjanin jest taki, a nie inny - jak od czasów średniowiecza kształtowała się ta słynna rosyjska dusza i dlaczego w 21 wieku jest taka sama jak 12... Cała trylogia warta polecenia (a już zwłaszcza fugas chrustas Lenina na pierwsze strzały w tomie 2 :-) )
Pokaż mimo toPierwsza, znakomita część trylogii Richarda Pipes’a (w jej skład wchodzą „Rewolucja rosyjska” i „Rosja bolszewików”). Autor opisuje monarchię rosyjską i jej specyfikę, nieporównywalną w innymi państwami europejskimi.
Przede wszystkim wykazuje całkowitą odmienność rozwoju Wielkiego Księstwa Moskiewskiego a potem carstwa rosyjskiego w stosunku w innych europejskich krajów oraz podobieństwa do monarchii osmańskiej i państw azjatyckich. Podkreśla absolutny brak tradycji odróżniania państwa od władcy i własności władcy od własności państwowej oraz późno wykształconą własność prywatną, co cechuje państwa patrymonialne.
W jedenastu rozdziałach Pipes omawia pokrótce historię rozwoju geograficznego państwa moskiewskiego, jego sposób urządzenia i grupy ludności oraz ich prawa (znikome) i obowiązki (olbrzymie). Wreszcie powstanie i rolę inteligencji rosyjskiej oraz czas państwa policyjnego, za rządów dwóch ostatnich carów.
W ramach danego rozdziału i omawianych w nim problemów trzyma się chronologii, obficie cytując źródła (wymienione w przypisach) i nie stroniąc od własnych ocen i zasadnych uogólnień. Często porównuje instytucje rosyjskie z zachodnioeuropejskimi.
Książka traktuje o instytucjach i procesach rozwojowych, a zatem nie roi się w niej od faktografii i korowodu setek, jeśli nie tysięcy nazwisk. Są one przerzucone do chronologicznego przeglądu wydarzeń i indeksu osób.
Wywód w ramach każdego z zagadnień jest klarowny i napisany tak, by był zrozumiały także dla czytelników nie będących historykami z zamiłowania.
Uważna lektura pozwala dostrzec wiele ciekawostek, które uszły uwadze polskich autorów, np. to, że złotym okresem dla rosyjskiej cerkwi było … panowanie Mongołów, z uwagi na krótki okres wegetatywny chłopi z leśnej (centralnej i północnej Rosji) musieli zajmować się też rzemiosłem i handlem, a szereg słów rosyjskich związanych z tymi aktywnościami jak i poborem podatków pochodzi z języków tatarskiego i mongolskiego. Okazuje się, że w połowie XIX wieku wieku większość (323 tysiące spośród 610) rosyjskiego dworiaństwa dziedzicznego stanowiła szlachta polska. Stąd zapewne rosyjskie kompleksy wobec „polskich panów”. Wreszcie Pipes trafnie zauważa, że zaangażowana politycznie literatura rosyjska nie stworzyła żadnego ważnego dzieła.
Natomiast końcowe wnioski własne jak i autora potwierdzają oczywistą tezę, ZSRR było nie tyle państwem komunistycznym, co rosyjskim, relatywizując w pełni rosyjską tradycję agresji na sąsiadów, dyktatury, bezprawia, korupcji i trzymania narodu w ciemnocie.
Przeczytane w ramach wyzwania styczniowego – pierwsza książka z cyklu wydawniczego (wskazanej na początku trylogii).
Pierwsza, znakomita część trylogii Richarda Pipes’a (w jej skład wchodzą „Rewolucja rosyjska” i „Rosja bolszewików”). Autor opisuje monarchię rosyjską i jej specyfikę, nieporównywalną w innymi państwami europejskimi.
więcej Pokaż mimo toPrzede wszystkim wykazuje całkowitą odmienność rozwoju Wielkiego Księstwa Moskiewskiego a potem carstwa rosyjskiego w stosunku w innych europejskich krajów...